Doorgaan naar hoofdcontent

Posts

Posts uit 2015 tonen

Straatnamen in de Top 2000 - zingen over de Oude Maasweg en Telegraph Road

Op Eerste Kerstdag begint de uitzending van de Top 2000 op Radio 2 . We kunnen dan de rest van het jaar luisteren naar de 2000 populairste popliedjes aller tijden. Bohemian Rhapsody, Hotel California, Una Paloma Blanca... van die dingen. In die lange lijst komen ook af en toe straatnamen voorbij. Ik zet veertien straatnaamnummers voor je op een rij, in de volgorde waarin ze afgespeeld worden. Dan heb je wat om naar uit te kijken! Nummer 1956: Mainstreet - Bob Seger Main Street is een van de meest voorkomende straatnamen in de Verenigde Staten. Het is dus niet wonderlijk dat er een liedje met deze straatnaam in de lijst staat. De Main Street uit het lied ligt in het centrum van Ann Arbor (in Michigan) waar veel uitgaansgelegenheden zijn. Het is de stad waar Bob Seger zelf opgroeide. Het lied speelt in de tijd dat hij nog te jong was om bij de clubs naar binnen te mogen en dus stiekem door de ramen naar de danseressen keek - en dan vooral die ene. "Unlike all the other lad

Professoren of striphelden? De zaak Zonnebloem

Zou jij willen wonen in een straat die is genoemd naar een stripfiguur? De Mickey Mousestraat bijvoorbeeld, of de Guust Flaterstraat ? Daar lopen de meningen over uiteen. Sommige mensen vinden stripboeken veel te volks vermaak om voor straatnaamgeving uit te putten; zij zien liever straten die genoemd zijn naar beroemde professoren of zo. Anderen zouden juist heel graag willen wonen in een straat die naar hun stripheld is genoemd is.  In de Utrechtse wijk Tuindorp is een buurt waar de straten zijn genoemd naar allerlei professoren uit het begin van de twintigste eeuw. Er zijn lanen genoemd naar o.a. professor Jan Ritzema Bos, professor Jakob van Bemmelen, professor Frits Went, professor Hugo de Vries. Stuk voor stuk mannen met aanzien. In 1999 zouden er nieuwe straten bijkomen en het leek de gemeente leuk om aan de nieuwe bewoners om ideeën te vragen. Die mensen kregen dus de kans om zelf hun nieuwe straatnaam te kiezen. De gemeente stelde wel een paar eisen: het moest gaan om een

Ingewikkelde straatnamen... maak er toch geen punt van!

Vrienden van me wonen in de Dokter A.M. van de Poellaan. Ooit is dat in mijn adressenlijst terecht gekomen als de Dr.A.M.v.d.Poellaan, vermoedelijk omdat ik het wel lekker vond al die puntjes achter elkaar te schrijven. In werkelijkheid valt het met de twee punten in die straatnaam nog wel mee. Maar er zijn wel andere straatnamen waarin het werkelijk stikt van de punten. Er zijn in Nederland negen straatnamen waar officieel vijf punten in zitten: het Dr. H.J.A.M.Schaepmanplein (in Neede), de Ds. H. W. C. A. Visserleane (in Ysbrechtum), de Jhr.Mr.Dr. H.A. van Karnebeeklaan (in Amstelveen), de Mevr. Dr. M.A.M. Klompéstraat (in Gorinchem), de Mr. F.J.W.G. Spieringstraat (in Tiel), de Mr.Dr.C.Ch.A. van Harenstraat (in Pannerden), de Prof.Mr. C.P.M. Rommestraat (in Gorinchem), de Prof. dr. P.J.W. Debijeweg en de Prof. dr. T.M.C. Asserweg (die laatste twee liggen allebei in De Bilt). Met excuses voor het slordige onregelmatige spatiegebruik in deze namen, maar dit is nou eenmaal

Boshoven of Boschoven? Verwarring over straatnamen kan levens kosten.

Als straatnamen te veel op elkaar lijken, kan het zo maar gebeuren dat de post steeds op het verkeerde adres bezorgd wordt of dat de pizzabezorger met een koude pizza komt omdat hij eerst voor de verkeerde deur stond. Maar verwarring over straatnamen kan nog veel grotere gevolgen hebben. Het is al vaker voorgekomen dat hulpdiensten te laat kwamen doordat men eerst naar het verkeerde adres was gereden. Gemeentes proberen er wel rekening mee te houden als ze straten een naam geven, maar toch gaat het af en toe fout. In 2006 was er bijvoorbeeld brand in een woning aan de Van Durenstraat in Deventer. Een getuige belde de brandweer en die rukte meteen uit... naar de Graaf van Burenstraat , vijf kilometer verderop. Toen ze daar de fout ontdekten, reden ze weliswaar meteen door naar de Van Durenstraat maar daar kwamen ze te laat om de woning nog te kunnen redden. Van Duren en Van Buren, wie bedenkt zoiets? 'Van Duren' is een bekend oud burgemeestersgeslacht uit Deventer, dus

De langste straatnamen van Nederland

Wat zijn de langste straatnamen van Nederland? Ik zet deze mooie namen graag voor je op een rijtje. Om de lengte van een straatnaam te bepalen volstaat het niet om op de straatnaamborden te kijken, want soms hangen er in één straat al borden met verschillende schrijfwijzen van dezelfde naam. Het is beter om uit te gaan van de officiële schrijfwijze van de straatnaam zoals die is vastgelegd in de BAG, de Basisregistraties Adressen en Gebouwen. Dat levert de volgende top-10 op: Ir. Mr. Dr. van Waterschoot van der Grachtstraat in Heerlen (48 tekens in totaal, 38 tekens zonder punten en spaties) Burgemeester Baron van Voerst van Lyndenstraat in Gramsbergen (46/41 tekens) Wethouder Fierman Eduard Meerburg senior kade in Katwijk (45/40 tekens) Burgemeester Baron van Voorst tot Voorstweg in Tilburg (43/38 tekens) Burgemeester van Nispen van Sevenaerstraat in Laren (42/38 tekens) Burgemeester van Hövell tot Westerflierpad in Halfweg (42/38 tekens) Burgemeester Hoytema van

Wat moet je doen om een zo lang mogelijke straatnaam naar je genoemd te krijgen? Zeven tips.

Geloof het of niet, maar ik krijg wel eens de vraag van mensen wat ze moeten doen om een zo lang mogelijke straatnaam naar zich vernoemd te krijgen. En ik leg dat dan natuurlijk graag even aan ze uit. Het antwoord valt in twee delen uiteen: hoe zorg je dat er een straatnaam naar je genoemd wordt en hoe zorg je dat die straatnaam zo lang mogelijk wordt? Ik geef je zeven tips. 1. Zet je in en blink uit.  Een straatnaam krijg je niet zo maar. Om ervoor in aanmerking te komen moet je goed je best doen. Personen waar een straatnaam naar is genoemd, hebben in het algemeen één ding gemeen: ze worden herinnerd omdat ze op een positieve manier zijn opgevallen. Dat geldt voor helden (sporthelden, verzetshelden). Dat geldt voor mensen die uitblinken op het gebied van kunst en cultuur (schrijvers, dichters, schilders). Dat geldt ook voor uitblinkers in de wetenschap (professoren, onderzoekers, uitvinders). Dat geldt voor mensen die zich hebben ingezet voor de lokale gemeenschap (bestuurders

Een straat voor Balthasar Gerards? Dat nooit! Of toch?

Straten noemen we naar helden, en niet naar moordenaars. Maar het is bij historische figuren soms lastig om te bepalen of het helden zijn of niet. Dat hangt bijvoorbeeld af van de omstandigheden, de tijdgeest, aan welke kant je staat, en hoe kwaad het daglicht is. Zo af en toe komt er een verhaal voorbij van iemand die vindt dat bepaalde straten hernoemd zouden moeten worden, omdat een vermeende held eigenlijk een moordenaar was. En we noemen toch geen straten naar moordenaars? Er zijn bijvoorbeeld op tientallen plekken straten en pleinen genoemd naar Jan Pieterszoon Coen. Het bekendste voorbeeld is de Coentunnel bij Amsterdam. Maar was Coen nou een VOC-held of eigenlijk stiekem gewoon een gewelddadige kolonisator? Toen de Tweede Coentunnel in 2013 werd geopend, stelde iemand voor om de naam maar helemaal te veranderen. Een jaar daarvoor besloot men in Hoorn dat een standbeeld van Coen gewoon mocht blijven staan, maar dat er wel een kritische tekst op de sokkel toegevoegd moest

Hoe lang is de Driehonderdmeterweg?

In Aalten ligt - niet ver van de grens met Duitsland - de Driehonderdmeterweg . Hoe lang denk je dat die weg is? Nee, dat is fout. De weg is niet driehonderd meter lang, en de werkelijke lengte ligt daar ook niet in de buurt. In werkelijkheid is de weg namelijk ruim vijf kilometer lang! Maar waarom heet die weg dan zo? De weg loopt voor een groot deel parallel aan de Duitse grens, op driehonderd meter afstand om precies te zijn. De naam is dus niet afgeleid van de lengte, maar van de afstand tot de grens. Zijn er straatnamen die wel laten zien hoe lang de straat is? Ik heb er drie kunnen vinden en toevallig zijn die allemaal even lang: de Duizendmeterweg in Bentveld, de Kilometerwei (Fries voor ' Kilometerweg ') in Nijega en De Duizendmeterweg in Amstelveen. Die laatste ligt in het Amsterdamse Bos en begint haaks op de Bosbaan, de bekende roeibaan. De Duizendmeterweg is niet alleen duizend meter lang, maar hij begint ook nog eens op duizend meter afstand van de start va

Een straatnaam voor de gouden Dafne Schippers? Nee, daarvoor is het blijkbaar nog te vroeg.

Dafne Schippers heeft haar tamelijk succesvolle sportseizoen een paar dagen geleden afgesloten met een overwinning op de 100 meter bij de Great North CityGames in Newcastle. Het hoogtepunt van het seizoen was natuurlijk het WK Atletiek in Peking waar Schippers goud won op de 200 meter en zilver op de 100 meter. Op beide afstanden verbeterde ze haar persoonlijke record. Met de gouden medaille was ze de eerste Nederlandse vrouw ooit die een medaille won op de WK Atletiek. In december zal ze natuurlijk verkozen worden tot Nederlandse sportvrouw van het jaar. Maar krijgt ze nou ook een eigen straatnaam? Als er ergens een straat naar Dafne Schippers moet worden genoemd, denken we natuurlijk in de eerste plaats aan haar geboorteplaats: Utrecht. Die stad heeft wel een traditie met het vernoemen van sporters. Er is sowieso een klein buurtje waar de straten zijn genoemd naar de oude sporthelden Pahud de Mortanges, Jaap Eden, Fanny Blankers-Koen en Fenny ten Bosch. Anton Geesink woonde in

Borrelen op het Marie Heinekenplein. Biertje?

Er zijn in Nederland nauwelijks straatnamen die naar bedrijven of merken zijn genoemd. Dat is heel begrijpelijk want zo'n straatnaam zou veel te veel verbonden zijn aan de identiteit van het bedrijf. Als een bedrijf negatief in het nieuws komt, kan dat negatieve gevolgen hebben voor het imago van een straat die naar het bedrijf is genoemd. Onlangs voerde de gemeente Bergen op Zoom dat nog als reden op toen een voorstel om straatnamen aan bedrijven te gaan 'verkopen' werd afgewezen. Daarnaast willen gemeentes de straatnamen ook niet misbruiken om reclame mee te maken. Maar sluikreclame kan natuurlijk wel... In de Amsterdamse wijk De Pijp werd in 1993 een groot plein aangelegd. De ruimte voor het plein was vrijgekomen omdat een paar jaar eerder een deel van de Heineken-brouwerij was gesloopt. Het plein moest horecagebied worden en het lag voor de hand om het het Heinekenplein te noemen. De regels van de gemeente Amsterdam staan het echter niet toe dat straten naar bedri

Wie noemt zo'n fietspad nou het Halve Zolenpad?!

Vorige week was het Halve Zolenpad in Waspik in het nieuws, nadat een masturberende man daar een vrouw had lastiggevallen. Met een verwarde man, een Halve Zolenpad en de plaatsnaam Waspik liggen de grappen voor het oprapen. Maar ik vroeg me vooral af: wie noemt zo'n fietspad nou Halve Zolenpad ? Daar bleek eigenlijk best een goede verklaring voor te zijn. Het Halve Zolenpad is een fietspad van Raamsdonksveer via Waspik, Waalwijk en Drunen naar 's-Hertogenbosch. Het pad volgt de route van een voormalige spoorlijn. Heel vroeger was dit gebied in het westen van Brabant het centrum van de Nederlandse leer- en schoenenindustrie. Voor het transport van en naar alle schoenfabrieken werd in 1890 een spoorlijn aangelegd. De lijn liep van Lage Zwaluwe in het westen (waar een overlaadpunt was voor schepen vanuit Rotterdam) oostwaarts langs alle fabrieken tot aan 's-Hertogenbosch. Na de Tweede Wereldoorlog nam de leer- en schoennijverheid sterk af, en daarmee ook het gebruik van de

Betje Wolff en Aagje Deken - straatnamen voor een onafscheidelijk duo

Sommige duo's zijn zo onafscheidelijk dat het moeilijk is om je de ene helft van het duo voor de stellen zonder de ander erbij te zien. Heb je ooit Peppi gezien zonder Kokki? En wat is Bassie zonder Adriaan? Over die laatste twee zingen ze niet voor niks: "zie je Bassie gaan, dan komt Adriaan eraan" . Die twee gaan namelijk nooit bij elkaar uit de buurt. Als er ergens straten naar zo'n duo worden genoemd, zullen die straten toch ook wel bij elkaar in de buurt liggen? Er zijn in Nederland geen straten genoemd naar Peppi en Kokki of naar Bassie en Adriaan. Maar er zijn wel tientallen plaatsen waar straten zijn genoemd naar een ander bekend duo van wat langer geleden: het schrijversduo Betje Wolff en Aagje Deken . Betje Wolff werd geboren in 1738 en Aagje Deken een paar jaar later in 1741. Betje trouwde in 1759 met de predikant en schrijver Adriaan Wolff, die ruim dertig jaar ouder was. Na zijn overlijden in 1777 ging Betje samenwonen met Aagje, die ze net een jaar

Van Abel Tasmanstraat tot Zanddijk: Den Helder is eigenlijk net Dordrecht!

Heb je dat ook wel eens: dat je door Den Helder loopt en steeds weer het gevoel hebt dat je in Dordrecht bent? Dat is helemaal niet zo vreemd, want bijna twintig procent van de straatnamen in Den Helder komt ook in Dordrecht voor. Den Helder heeft 462 straatnamen en Dordrecht heeft er 1057. Er zit behoorlijk wat overlap in de straatnamen van deze twee steden. Zo hebben ze allebei een Abel Tasmanstraat , een Buys Ballotstraat , een Cronjéstraat , een Dommelstraat en een Zanddijk . In totaal hebben ze zo 87 straatnamen dubbel; dat is voor Den Helder dus 18,8% van alle straatnamen. Even ter vergelijking: Den Helder heeft maar 5% van de straatnamen dubbel met Doetinchem en 6% met Delft. Hoe komen Den Helder en Dordrecht aan zo veel dubbele straatnamen? Het helpt enorm dat ze allebei een bloemenbuurt hebben (met een onder andere een Anjelierstraat en een Rozenstraat ), een Indische buurt hebben (met bijvoorbeeld een Javastraat en een Lombokstraat ), een buurt met bomen en heesters (me

Is het een vogel? Is het een vliegtuig? Nee, het is... een straatnaam!

Onlangs moest ik naar de Lepelaar in Sassenheim. "Aha, de vogelbuurt", dacht ik meteen. Ik zocht de route op in mijn routeplanner en zag op de kaart dat de omliggende straten Snip , Pelikaan , Buizerd , Uiver en Postduif heetten. "Inderdaad de vogelbuurt", dacht ik zonder nadenken. Vlak voordat ik op de bestemming aankwam, leidde de routeplanner me linksaf de Vliegeniersweg in. En toen ik die straatnaam zag, viel het kwartje pas... Het is helemaal niet de vogelbuurt, het is de vliegtuigenbuurt! Want Postduif , Pelikaan , Snip , Uiver , Buizerd en Lepelaar zijn allemaal namen van Nederlandse vliegtuigen uit het begin van de twintigste eeuw. Ik had het ook best kunnen weten, want 'postduif' is geen officiële naam van een vogelsoort en het is dus helemaal niet logisch om daar een straat in de vogelbuurt naar te noemen. De Postduif in Sassenheim is ook de enige straat in Nederland die naar de postduif genoemd is. De Uiver is ook een opvallende straatnaam, wa

Drachmeweg of drachme terug? Over straatnamen voor de drachme en de euro.

Het is crisis in Griekenland. Er wordt al wekenlang gesproken over hervormingsvoorstellen en noodleningen, pinautomaten en pensioenen, schulden en faillissement, en een grexit. Moeten we ons zorgen maken over de euro? Gaat Griekenland terug naar de drachme? De belangrijkste vraag is echter nog niet gesteld: wat betekent dit alles voor de straatnamen die naar de drachme zijn genoemd? In Nederland zijn een aantal buurten en wijken waar de straatnamen naar munten zijn genoemd. Die zijn bijna allemaal van na 1992. Toevallig of niet, maar dat was het jaar dat in het Verdrag van Maastricht werd besloten om de euro in te voeren. Aanvankelijk noemde men het nog 'ecu' (als afkorting voor "European Currency Unit"), maar later besloot men om de eenheidsmunt 'euro' te noemen. Op 31 december 1998 werden de onderlinge wisselkoersen tussen de euro en de valuta van de deelnemende landen definitief vastgelegd. Op dat moment ging het nog om elf landen, maar op 1 januari 2

Over koele plekken en koude wijn: 100 straatnamen om de hittegolf mee te trotseren, en één straat in de zonneschijn

Wat een hitte! De thermometer loopt hier en daar op naar veertig graden. Wordt die hoge temperatuur je te veel? Ik heb 100 straatnamen gevonden die je kunnen helpen. Ben je bijvoorbeeld op zoek naar een koele plek? Dan is de Koeleplekstraat (in Didam) vast iets voor jou! Zoek je een lekker plekje in de schaduw? Probeer dan eens de Schaduwgras (Spijkenisse), het Schaduwpad (Leiden) of Schaduwrijk (Puttershoek en De Meern). Is de schaduw niet koel genoeg? Bezoek dan de Koelhuisdreef (Sint-Annaland), de Koelhuisstraat (Huissen) of de Koelhuisweg (Sint-Annaland en Kraggenburg). Moet het nog kouder? Dan kan ik je de IJskelderlaan (Doorn) of de IJskelderstraat (Tilburg) aanbevelen. Drinken Met deze hitte moet je veel drinken. Ben je op zoek naar water? Ga dan naar de Waterstraat , want die hebben we in overvloed. De Waterstraat kun je vinden in meer dan veertig plaatsen verspreid over het hele land, waaronder Beek (!), Goes, Goor, Schaijk, Thorn, Tiel, Ulft, Velp en Wouw. Er ligt e

Wonen in schilderijen - waarom zijn er zo weinig straten genoemd naar beroemde schilderwerken?

Er zijn nogal wat steden en dorpen in Nederland met een schilderswijk. Naar Rembrandt van Rijn zijn meer dan 200 straatnamen genoemd en ook Hals, Potter, Van Gogh en Vermeer doen het goed. Bij schrijvers zie je nog wel dat er niet alleen straten naar de schrijvers zelf zijn genoemd, maar ook naar hun boeken of romanfiguren. Straten die zijn genoemd naar bekende schilderwerken blijken echter nauwelijks voor te komen. We gaan eens op zoek. Wat zijn de bekendste schilderijen? Ik denk zelf bijvoorbeeld aan het Meisje met de parel van Vermeer, De stier van Potter en de Zonnebloemen van Van Gogh. Er zijn wel straten genoemd naar meisjes, parels, stieren en zonnebloemen, maar die straatnamen hebben niks met de schilderijen te maken. Een ander bekend schilderij van Vermeer is Het melkmeisje . In De Meern hebben ze een Melkmeisjeslaan . Die straat ligt echter tussen de Gouvernantelaan , Marketensterlaan en Ganzenhoedsterlaan , en het blijkt hier dus om oude vrouwenberoepen te gaan. Missch

Toponiemstapelingen: van de Zuidplaspolderweg naar het Oudelaanmolenslootpad

Alle onze plaatsen, straten en rivieren hebben wel een naam. Vaak staat die naam op zichzelf, maar het komt ook best veel voor dat die naam naar een andere naam verwijst. En die naam verwijst misschien wel weer naar nóg een andere naam. Haarlemmermeerpolder bijvoorbeeld (de polder van de Haarlemmermeer, wat een meer was bij Haarlem), of de Spaarndammerdijk (een dijk bij de Spaarndam, wat een dam was in de Spaarne). Ik noem dat toponiemstapelingen. 'Toponiem' is het officiële woord voor topografische namen, dus namen van een geografische plek. Volgens sommige mensen gaat het bij toponiemen alleen om plaatsnamen, maar in een ruimere definitie horen er ook hydroniemen (namen van rivieren en zo), hodoniemen (het officiële woord voor straatnamen) en oroniemen (namen van bergen) bij. En die kun je dus stapelen. Ik moest daar vanmiddag aan denken toen ik langs de Schiebroekse Parkflat in Rotterdam kwam. Ooit was er een rivier en die noemde men de Schie, daar lag een moerassig la

Woorden spellen met straatnamen - loop je even mee?

Kom, we gaan wat leuks doen. We gaan straatnamenspelroutes lopen! Bij een straatnamenspelroute maak je een wandeling door een aantal straten, en de eerste letters van de straatnamen spellen samen een woord. Loop je bijvoorbeeld in Amsterdam van de Spiegelgracht via de Prinsengracht en de Egelantiersgracht naar de Lijnbaansgracht, dan spel je... SPEL. Hoe toepasselijk. Zo kom je nog eens ergens. (Met dank aan Joost Tel die met slim programmeerwerk een heleboel straatnamenspelroutes heeft gevonden.) Ik begin met drie leuke routes als voorbeeld. De eerste kun je het beste in huppelpas lopen, bij de tweede moet je het vuur uit je sloffen lopen en we sluiten af met een ereronde: HUPPELPAS: Herengracht - Utrechtsestraat - Prinsengracht - Passeerdersgracht - Eerste Passeerdersdwarsstraat - Looiersgracht - Prinsengracht - Amstel - Sarphatistraat (in Amsterdam) VONKENREGENS: Van Oldenbarneveltlaan - Oude Loosdrechtseweg - Neuweg - Koningsstraat - Emmastraat - Nassaulaan - Rembrandtlaa