Doorgaan naar hoofdcontent

Toponiemstapelingen: van de Zuidplaspolderweg naar het Oudelaanmolenslootpad

Alle onze plaatsen, straten en rivieren hebben wel een naam. Vaak staat die naam op zichzelf, maar het komt ook best veel voor dat die naam naar een andere naam verwijst. En die naam verwijst misschien wel weer naar nĂ³g een andere naam. Haarlemmermeerpolder bijvoorbeeld (de polder van de Haarlemmermeer, wat een meer was bij Haarlem), of de Spaarndammerdijk (een dijk bij de Spaarndam, wat een dam was in de Spaarne). Ik noem dat toponiemstapelingen.

'Toponiem' is het officiële woord voor topografische namen, dus namen van een geografische plek. Volgens sommige mensen gaat het bij toponiemen alleen om plaatsnamen, maar in een ruimere definitie horen er ook hydroniemen (namen van rivieren en zo), hodoniemen (het officiële woord voor straatnamen) en oroniemen (namen van bergen) bij. En die kun je dus stapelen. Ik moest daar vanmiddag aan denken toen ik langs de Schiebroekse Parkflat in Rotterdam kwam. Ooit was er een rivier en die noemde men de Schie, daar lag een moerassig land naast en dat noemde men Schiebroek, dat werd een wijk van Rotterdam en daar legde men een park aan en dat werd het Schiebroekse Park, en daar bouwde men een flat bij en dat werd natuurlijk de Schiebroekse Parkflat.

Ik noemde in de inleiding al de Haarlemmermeerpolder en de Spaarndammerdijk. Drievoudige toponiemstapelingen zijn dat. Een ander voorbeeld is het Poortlandplein in Delft (het land buiten de stadspoort heette het Poortland, en het plein dat nu op die plek ligt heet dus Poortlandplein). Zo heb je ook de Zuidplaspolderweg (in Moordrecht), het Grachtswalplein (in Harlingen), de Maashavenkade en de Maashavenstraat (in Rotterdam) en de Peelheideweg (in America).

Een paar jaar geleden schreef ik hier al eens wat over een viervoudige stapeling, alleen noemde ik het toen nog niet zo. In Delft ligt een pad langs een sloot die leidde naar een molen bij Oudelaan, en dat pad heet natuurlijk het Oudelaanmolenslootpad. Jammer dat het pad niet naar de poort is genoemd die daar ooit gestaan schijnt te hebben: het Oudelaanmolenslootpoortpad was nog mooier geweest, qua stapeling.

Ken jij ook van die stapelingen? En kan het misschien nog langer dan het Oudelaanmolenslootpad?

Reacties

Max zei…
De Amsterdamse Veerkade in Den Haag: 1. Amstel > 2. Amsterdam > 3. Amsterdamse Veer > 4. Amsterdamse Veerkade
Aad zei…
Over het ontstaan kan ik niets vertellen, maar 'Hoflaanstraat' vind ik ook wel apart. https://www.google.nl/maps/place/Hoflaanstraat,+3111+Schiedam/@51.9168374,4.4004312,19z/data=!3m1!4b1!4m2!3m1!1s0x47c4351538162385:0x310246b8dc27bc69
Sjoerd Visscher zei…
Ze lijken veel voor te komen. Alleen al vlak bij mijn huis (in Den Haag) zie ik Hooftskadelaan, Waterloostraat en Westenbergstraat.
Jesse zei…
Jammer dat er geen Gasselternijveenschemondseweg of -straat is.
Dinx zei…
@Aad:
Hoflaanstraat... ook bijzonder inderdaad.

@Sjoerd:
Ze komen inderdaad overal voor en een stapeling van drie is niet zo bijzonder. Maar vind je ook langere bij jou in de buurt?

@Jesse:
De langste straatnaam in die categorie is Gasselterboerveensemond, in Gasselternijveenschemond.
Dinx zei…
Ik reed net door de Hofpleinlijntunnel. Eerst was er een hof, daar kwam een plein bij, daar liep een lijn langs en daar kwam een tunnel onderdoor. Dat zijn er vier.

Populaire posts van deze blog

Hoeveel unieke straatnamen heeft Nederland nou eigenlijk? Ik zocht het voor je uit!

Zo af en toe vraagt iemand me hoeveel straatnamen er in Nederland zijn die niet vaker dan één keer voorkomen. Die vraag kreeg ik bijvoorbeeld na mijn artikel over de grote overlap in straatnamen tussen Den Helder en Dordrecht . Of naar aanleiding van de top-10 van meest voorkomende Nederlandse straatnamen . Of het gebeurt als ik wat schrijf over bijzondere straatnamen zoals Burelhul , Szydlowskiplein of Wroetende Mol , of tweets stuur over opmerkelijke namen zoals Nijdjipstrjitte of Wiebiegenweg . Aan de ene kant zijn er best veel straatnamen die heel vaak voorkomen, en lijkt er dus weinig ruimte voor echt unieke straatnamen. Maar aan de andere kant komen er eigenlijk best vaak vreemde straatnamen voorbij waarvan je je haast niet voor kunt stellen dat er meer straten zijn die zo heten. Ik heb het eindelijk uitgezocht. Om het antwoord op de vraag te vinden, ben ik weer eens in de BAG-database gedoken. Dat is de database van de Basisregistraties Adressen en Gebouwen, en daarin s...

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste lĂ¡Ă¡n van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la...

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd...

Wat zijn de meest populaire straatnamen van Nederland?

Pas vroeg iemand me naar welke personen in Nederland de meeste straatnamen zijn vernoemd. Mijn vermoeden werd bevestigd: dat zijn geen schilders of zeehelden, maar gewoon leden van het koningshuis. Dat bracht me tot de vraag: welke straatnamen komen eigenlijk het vaakst voor in Nederland? En hoe zit dat in andere landen? Dit is de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen: 1. Kerkstraat 2. Schoolstraat 3. Molenstraat 4. Dorpsstraat 5. Molenweg 6. Julianastraat 7. Parallelweg 8. Nieuwstraat 9. Wilhelminastraat 10. Sportlaan Deze tien worden op de voet gevolgd door Industrieweg, Beatrixstraat, Kastanjelaan, Stationsweg, Eikenlaan, Markt, Prins Bernhardstraat, Emmastraat en Beukenlaan . Wat zien we aan dit lijstje? Het zijn allemaal bijzonder traditionele straatnamen met een verwijzing naar een bekend gebouw (kerk, school, molen, station), een bestemming of functie (dorp, parallelweg, sport, industrie, markt), het koningshuis (Juliana, Wilhelmina, B...