Over straatnamen met name

Deze week kwam in het nieuws dat in de gemeente Zaanstad een paar jaar geleden de straatnaam Hobo is gewijzigd in Piccolo, omdat een toekomstige bewoner het te veel op 'homo' vond lijken. De reden dat dat nu in het nieuws was, is dat de gemeente nu pas bekend heeft gemaakt spijt te hebben van dat besluit. Wat is er nou precies allemaal gebeurd? 

In Zaandam wordt al jaren gewerkt aan het nieuwbouwproject Zaans Hout. De naam van het project verwijst naar de houtindustrie die in de 19e eeuw welig tierde in Zaandam. Langs de Houtveldweg verrezen allerlei nieuwe buurten waarvan de straatnamen allemaal iets met hout te maken hebben. Zo is er een buurt met houtsoorten als straatnaam, zoals Cypressehout, Ebbehout, Grenehout en Teakhout (vreemd genoeg heeft men de tussen-n uit de namen weggelaten). Daaronder ligt een buurt met straatnamen die aan de houtbewerking ontleend zijn: Kapzaag, Blokschaaf, Schrobzaag en Raamzaagpad (vreemd genoeg heeft alleen die laatste een achtervoegsel). En…

Ik ben dol op straatnamenboeken, want lezen over de herkomst van straatnamen is een mooie manier om te leren over de geschiedenis van een stad of streek. Onlangs kreeg ik een exemplaar van het boek 'De straatnamen van Rijswijk (ZH)', geschreven door Joop Josee.

Joop Josee heeft als gids vele jaren mensen rondgeleid door Den Haag en hij weet dus veel van de geschiedenis van die stad. Toen hij in 1994 naar Rijswijk verhuisde, stak het hem dat er wel een boek is over de straatnamen van Den Haag maar nog geen over de straatnamen van Rijswijk. En dus ging hij zelf aan de slag. Van zo'n 440 straatnamen moest de betekenis worden achterhaald. In enkele gevallen "kon dat alleen maar door op de fiets te stappen en betreffend straatnaambord te bekijken wat er op vermeld staat" en ook het Rijswijks Historisch Informatie Centrum werd geraadpleegd. En soms vond hij de verklaring gewoon in de Wikipedia.

Natuurlijk staan er veel gemeenplaatsen in het boek, maar daar ontkom je al…

Het komt nog wel eens voor dat de bouwplannen voor een nieuwe woonwijk of bedrijventerrein vertraagd worden doordat die plek de habitat van een bedreigde diersoort blijkt te zijn. In gedachten zie ik hamsters, padden en dassen die gewapend met spandoeken en megafoons ten strijde trekken tegen de oprukkend bulldozers. In werkelijkheid maken de dieren zelf natuurlijk weinig stampij en zijn het juist actiegroepen of omwonenden die in het geweer komen. Wat ik dan wel weer interessant vind, is dat men op zo'n plek soms later - als alles eenmaal netjes geregeld is - een straat naar dat dier noemt.

Een mooi voorbeeld is de knoflookpad in Deurne. Bij de aanleg van de zuidelijke omlegging - een deel van de rondweg - moest ook een weg aangelegd worden door één van de weinige gebieden waar de knoflookpad nog voorkomt. De gemeente besloot de weg daar wel aan te leggen, maar nam allerlei maatregelen om de leefomgeving voor de pad te verbeteren. Zo werden er speciale faunatunnels aangelegd en w…

Het is vandaag precies 100 jaar geleden dat Suze Groeneweg als eerste vrouw werd gekozen in de Tweede Kamer. Groeneweg was onderwijzeres, feministe en lid van de SDAP. In de Tweede Kamer hield ze zich vooral bezig met onderwijs, drankbestrijding, zuigelingen- en moederschapszorg, en ontwapening. Behalve lid van de Tweede Kamer was ze trouwens ook de eerste vrouw in de gemeenteraad van Rotterdam en daarnaast ook nog eens lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland. 

Zo'n vrouw verdient wel een straatnaam. Er zijn in heel Nederland dertig straten naar haar genoemd. Er is een Suze Groenewegstraat in Strijensas, de plaats waar ze in 1875 geboren is. En Rotterdam - waar ze dus in de gemeenteraad zat - heeft een Suze Groeneweglaan. En verder zijn er nog straten naar haar genoemd in bijvoorbeeld Franeker, Purmerend, Emmeloord, Weert, Leiden, Pijnacker en Amsterdam.

Het grootste deel van alle straten die naar haar genoemd zijn, ligt in een zogenaamde 'vergetenvrouwenbuurt' waar…

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet.

Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland.

Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk langer z…

Het demissionaire college van B&W in Amsterdam heeft vandaag bepaald dat het besluit om het Stadionplein te hernoemen tot Johan Cruijffplein voorlopig wordt opgeschort. Daarmee wordt het doorgeschoven naar het nieuwe college dat zich er - misschien wel onder leiding van een nieuwe burgemeester - later weer eens over kan buigen. Het lijkt erop dat er in het nieuwe college weinig voorstanders van het plan zijn, en dus zal van uitstel waarschijnlijk afstel komen. De afgelopen weken hebben meerdere journalisten me gevraagd of ik meer voorbeelden ken van dit soort straatnaamgekonkel. Nee, dat ken ik niet. In dit artikel zet ik de wonderlijke ontwikkelingen nog eens op een rij.

Direct na het overlijden van Johan Cruijff in 2016 barstte er een discussie los waar er een straat naar de voetbalheld kon worden genoemd. In Amsterdam werden wat balletjes opgegooid: ergens in Betondorp (waar Cruijff als kind woonde) moest wel een mooie plek te vinden zijn of anders de Middenweg (waar stadion De…