Over straatnamen met name

Eerder deze week werd bekend gemaakt dat de Arena boulevard in Amsterdam een nieuwe naam krijgt: hij heet voortgaan Johan Cruijff Boulevard. Iemand vroeg me waarom beide namen met een extra spatie geschreven zijn. Zou het niet logischer zijn om dat Arenaboulevard en Johan Cruijffboulevard te noemen? Ja, dat zou meer volgens de standaard zijn. In Amsterdam worden samenstellingen in bijna alle straatnamen aaneengeschreven, maar er zijn nog enkele uitzonderingen zoals de Fien de la Mar Straat en het Dwaze Moeders plein. Ook in de rest van het land komen dat soort straatnamen met extra spaties voor. Naar de reden voor dat spatiegebruik kan ik alleen maar gissen. Grote kans dat het gewoon komt door onzorgvuldigheid ergens in het proces. Pratend over die spatie kwam ook de term Engelse ziekte voorbij. Voor sommige mensen zijn 'onjuist spatiegebruik' en 'Engelse ziekte' synoniemen van elkaar. Voor anderen is 'Engelse ziekte' een ruimer begrip, waar ook het gebruik van …

Na 34 jaar werd vandaag het onderzoek naar de moord op Olof Palme afgesloten. Hij werd in februari 1986 in Stockholm doodgeschoten, maar er werd nooit een dader gepakt. Het Zweedse OM heeft nu vastgesteld dat een Zweedse man die in 2000 zelfmoord pleegde, de moordenaar moet zijn geweest.
Olof Palme was premier van 1969 tot 1976, en van 1982 tot aan zijn dood in 1986. Daarnaast was hij internationaal actief: hij had kritiek op de grootmachten, bestreed autoritaire regimes en steunde bevrijdingsbewegingen in de derde wereld. Bekend is bijvoorbeeld zijn strijd tegen het apartheidssysteem in Zuid-Afrika. Na zijn dood groeide hij uit tot een van de bekendste Zweedse politici, naast Raoul Wallenberg (die joden hielp in de Tweede Wereldoorlog) en Dag Hammarskjöld (Secretaris-generaal van de Verenigde Naties en in 1961 winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede). Er zijn in Nederland straten genoemd naar Hammarskjöld (22x vernoemd) en Wallenberg (13x), maar ook naar Olof Palme. Dat is best bijzon…

Er zijn in Nederland straten genoemd naar allerlei verschillende alledaagse dingen zoals naar computer, beeldscherm en printer, naar knolraap, (wit)lof en prei (de schorseneren ontbreken helaas nog), naar deur, slot, sleutel en bos, en naar os, ezel, schaap en herder. Om maar niet te beginnen over alle vlinders, scheepsonderdelen, molentypes en muziekinstrumenten. Je zou bijna denken dat inmiddels alle thema’s en alle voor de hand liggende namen al wel een keer gebruikt zijn. Maar dat is dus niet zo. Er zijn bijvoorbeeld nog helemaal geen straten genoemd naar notensoorten, lettertypes, computerspellen of theesoorten.

Omdat ik benieuwd was welke van deze onderwerpen het meeste aan zouden spreken, heb ik een poll opgezet op Twitter. Meer dan 2500 stemmen werden uitgebracht. Uiteindelijk bleken de computerspellen het meest favoriet, met een paar procent voorsprong op de lettertypen. Voor de computerspellen dacht men bijvoorbeeld aan de Super Mariolaan, de Mortal Kombathof en het Angry Bi…

De straatnamen liggen klaar, in de Utrechtse Heldinnenwijk. Namen van verzetsstrijdsters zullen daar binnenkort de straten sieren. Het lijkt goed te gaan dit keer, maar het geven van straatnamen gaat nog wel eens fout. En dat kan soms flink pijnlijk zijn. 
Waar moeten naamgevers van straten zoal op letten? Welke valkuilen hebben de naamgevers van de Utrechtse Heldinnenwijk moeten omzeilen? In de uitzending van 2 mei 2020 zette EenVandaag de valkuilen op een rij, en ik mocht daaraan bijdragen als straatnamenexpert.
Bekijk de uitzending:

Lees het artikel Nieuwe straatnamen kiezen kan een helse klus zijn: 'Een persoon kan altijd een controverse veroorzaken' dat EenVandaag schreef naar aanleiding van de uitzending.

In mei 2017 stond ik op het podium van Theater de Weijer in Boxmeer. Ik was uitgenodigd om in het programma Wim Daniëls Boekt te komen praten over mijn toen net verschenen boek 'Over straatnamen met name'. Tegen het eind van het programma vroeg Wim Daniëls aan de mensen in het publiek of er misschien nog iemand in een straat met een bijzondere naam woonde. Het idee was natuurlijk dat ik daar dan een mooi verhaal bij zou vertellen. Er stond ook iemand op die in de Ronduitsestraat in Haps woonde. Daar had ik in het theater helaas geen concreet verhaal bij... ik kon er alleen wat over filosoferen.

Eerst even terug naar 2017. Want natuurlijk had ik wel wat ideeën bij die straatnaam. Ik zie er 'ronduit' in en dat kan zoiets betekenen als 'op een directe, openhartige manier'. Je kunt iemand ronduit zeggen dat je het niet weet. Maar 'ronduit' kan ook 'gewoonweg' betekenen en je kunt dus ook zeggen dat je het ronduit niet weet. Maar daarmee komen we nie…

Het is vandaag vier jaar geleden dat Johan Cruijff overleed. Een goed moment om weer eens te kijken hoeveel straatnamen er sindsdien naar hem genoemd zijn.

Er is sinds zijn overlijden één straat gerealiseerd die zijn naam heeft gekregen:
- Johan Cruijffpad - Hengelo

Bovendien is er een straat gepland in de sportheldenbuurt in Amersfoort:
- Johan Cruijffstraat - Amersfoort

En dan is er nog her en der gesproken over een plein, pad of straat, maar die kwamen er niet:
- Johan Cruijfplein - Amsterdam(herinner je je die klucht nog..?)
- Johan Cruijffpad - Harderwijk(dat gaat niet door, maar ze gaan daar nu wel andere sporters vernoemen)
- Johan Cruijffstraat - Roosendaal(hier is Cruijff pas vernoembaar als hij minimaal tien jaar dood is)

En dan zit nog het plan in de pijplijn om in Amsterdam de Arena Boulevard te hernoemen:
- Johan Cruijff Boulevard - Amsterdam

In totaal is er sinds zijn overlijden in Nederland dus pas één straat naar Johan Cruijff genoemd. Daarmee liggen er nog altijd meer…