Doorgaan naar hoofdcontent

Posts

Over Beets, Hildebrand en Nurks - de hele Nederlandse literatuurgeschiedenis in één wijk bijeen

Soms hebben verschillende straatnaamthema's nauw met elkaar te maken. Op veel plaatsen in Nederland zijn straten genoemd naar beroemde Nederlandse schrijvers en dichters, zoals de P.C. Hooftlaan en de Willem Kloosstraat. Er worden ook straten genoemd naar de pseudoniemen waaronder zij hun werken schreven, zoals de Multatulistraat. Er worden verder ook straten genoemd naar beroemde romans, zoals het Eline Vereplantsoen of De Vlaschaard. En er worden af en toe straten genoemd naar romanfiguren, zoals het Jan Wandelaarpad en de Pieter Stastokstraat. Waarom zou je die thema's niet gewoon in één nieuw alles omvattend thema ‘Nederlandse literatuur’ combineren?

Het lijkt misschien iets moderns om straten te noemen naar romans of romanpersonages, maar in de Haagse Spoorwijk hebben ze al bijna honderd jaar straten die genoemd zijn naar schrijvers, hun pseudoniemen en hun belangrijkste romans, en ook nog hun bekendste personages. De wijk werd tussen 1918 en 1936 aangelegd, bijna helemaa…
Een reactie posten
Lees verder... »
Recente posts

Over Bekaf en Kijk in de pot - hoe spotternij van soldaten tot straatnamen kan leiden

Ik liep eens door Goedereede, flink uitgeput na een zware inspannning. En toen zag ik dus een straatnaambordje met Bekaf erop. Hoe toepasselijk! Goedereede heeft een aantal bijzondere straatnamen zoals Blienkerd, Looheul, Koningspleisterplaatsen De Pad, maar dit Bekaf gaf heel fijn aan hoe ik me voelde. Ondanks dat ik zo afgepeigerd was, vroeg ik me toch af hoe die straat aan zijn opvallende naam was gekomen.

Die vraag heb ik later maar eens voorgelegd aan de streekarchivaris van Goeree-Overflakkee en die mailde mij al snel het volgende: "Over het Bekaf doet een verhaal de ronde. In 1605 werd het stadje aangevallen. De aanvallers werden opgemerkt door een schildwacht, die direct alarm sloeg. Een jongen zou toen geroepen hebben: 'Hier zijn se; haest u wat, of wij zijn allemael beck af'. De naam Bekaf zou daarvan zijn afgeleid." Een mooi verhaal, maar van dat soort verklaringen is meestal maar weinig waar. Dat bleek ook uit het vervolg van het antwoord: "Dat is ec…
3 reacties
Lees verder... »

Over de zwaluwstraatverbinding, ossenstraatsoep en de kwikstaart in de Kwikstraat

Als kind woonde ik in Boxmeer, een dorp aan de Maas in het oosten van Brabant. Tijdens de zwerftochten met mijn vriendjes kwam ik wel eens op een oud zandweggetje dat ergens tussen de weilanden lag: het Stokstraatje. Het zal een stokoud straatje zijn geweest en er lagen ook stokken, maar ik had als kleine jongen verder geen gedachten bij die straatnaam. Toen ik jaren later in de dierentuin voor het eerst een stokstaartje zag, moest ik natuurlijk meteen aan het Stokstraatje denken. En sindsdien denk ik bij het Stokstraatje ook aan stokstaartjes. Van die dingen, ik houd daar wel van.

Helaas is er nergens een straat die Stokstaartje heet. Het kan dus nog mooier, met de kwikstaart bijvoorbeeld. Verspreid over het hele land zijn er tientallen straten naar dat lieve kleine vogeltje genoemd. Slechts twee daarvan - in Kerkrade en Geleen - heten Kwikstaartstraat, en ik snap wel waarom er daar niet meer van zijn. Op allerlei plekken eindigt de straatnaam op -hof, -weg, -laan of zo. Maar in iets…
Een reactie posten
Lees verder... »

Waarom hebben ze in Dordrecht een straat genoemd naar een lastige eend?

Door het hele land liggen straten die zijn genoemd naar dieren met een opvallend kenmerk. Ik heb hier al wel eens wat geschreven over de Wroetende Mol en Achter het Wild Varken. Zo hebben ze in Stegeren nog een straat die de Hongerige Wolf heet en in Maassluis ligt de Zure Vischsteeg. Een bijzondere straat in deze categorie is de Lastig Eendstraat in Dordrecht. 

De bebouwing in de Lastig Eendstraat is relatief modern, maar ergens is aan een muur een oude gevelsteen te zien uit het midden van de zeventiende eeuw. De gevelsteen toont een eend die een zware steen op zijn staart draagt, en erachter staat een ooievaar die aan de teugels trekt. Of de eend werkelijk lastig was is hier niet zo relevant, het gaat er hier om dat het de eend lastig wordt gemaakt. De eend is dus niet 'lastig' in de betekenis 'overlast veroorzakend', maar juist 'belast' of 'lastdragend'. Er zijn wel meer gevelstenen uit die tijd met een 'lastige eend' erop. In Dordrecht hang…
3 reacties
Lees verder... »

Over Adolf Hitler en zijn honderden straatnamen

"Als we straten noemen naar Jan Pieterszoon Coen kunnen we net zo goed ook straten naar Adolf Hitler noemen!" Die opmerking zie ik nog wel eens voorbijkomen in discussies over straatnamen. Onzin natuurlijk om Coen met Hitler te vergelijken, maar wel een mooie aanleiding om eens wat te vertellen over Hitler en straatnamen. Er zijn namelijk in het verleden behoorlijk wat straten naar Hitler genoemd - ook in Nederland.

Adolf Hitler werd in 1933 rijkskanselier van Duitsland. In korte tijd vormde hij het land vervolgens om tot een totalitaire dictatuur onder een nationaalsocialistisch regime. Daarbij hoorde een enorme stroom aan propaganda en persoonsverheerlijking. In juli van dat jaar kwam het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken met een verordening dat in alle steden van het land een belangrijke straat of plein naar Hitler moest worden genoemd. In Hannover werd de Bahnhofstraße hernoemd naar Adolf-Hitler-Straße, en datzelfde gebeurde in Osnabrück met de Bramstraße, in Rost…
2 reacties
Lees verder... »

Over straatnamen voor olympische helden - tijd om de balans op te maken

De meeste mensen zijn na de Olympische Spelen geïnteresseerd in de medaille-oogst van de Nederlandse sporters. Maar ik ben zelf altijd meer nieuwsgierig naar de straatnamenoogst: zijn er nog olympische helden die voor hun prestaties geëerd worden met een straatnaam? Het is al jarenlang een trend om goudenmedaillewinnaars te eren met een straatnaam. Na de Zomerspelen in Rio twee jaar geleden was die eer voor Elis Ligtlee (een plein in Eerbeek) en Sanne Wevers (een rotonde in Oldenzaal). Hoe zit het met de winnaars van gouden medailles bij de Winterspelen in Pyeongchang? De meeste huldigingen zijn inmiddels achter de rug, dus het is tijd om de balans op te maken.

De trend om olympische kampioenen te eren met een straatnaam lijkt tot nu toe vooral voor zomersporters te gelden. Schaatser Jochem Uytdehaage is eigenlijk de enige wintersporter die bij de huldiging al een straatnaam kreeg. Na de Winterspelen van 2002 - waar hij tweemaal goud won - werd een plantsoen in zijn geboortewijk tot J…
4 reacties
Lees verder... »

Over isogrammen, palindromen en medeklinkerclusters in straatnamenland. Alle straatnaamtaalspellen verzamelen!

Ik houd van straatnamen, taal en spelletjes. En dus vind ik het leuk om af en toe wat te puzzelen met straatnamen of te speuren naar rariteiten in straatnamenland. Ik heb daar in de loop der tijd aardig wat over geschreven. Speciaal voor alle liefhebbers heb ik ze nu op deze pagina verzameld. Veel plezier!

Straatnaamisogrammen
Een isogram is een woord waar geen letter vaker dan één keer in zit. Het woord 'fiets' is bijvoorbeeld een isogram en 'isogram' zelf ook. Een straatnaam met het achtervoegsel -straat, -laan of -plaats kan nooit een isogram zijn, omdat de letter a daar per definitie al dubbel in zit. Wat zijn de langste isogramstraatnamen van Nederland?
Lees meer over straatnamen en isogrammen

Straatnaampalindromen
Een palindroom is een mooi verschijnsel: het is een symmetrisch woord dat hetzelfde blijft als je het van achter naar voor leest. 'Lepel', bijvoorbeeld, of 'meetsysteem'. Zou het niet geweldig zijn om als taalfanaat in de Taartstraat te won…
1 reactie
Lees verder... »
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...