Doorgaan naar hoofdcontent

Een NSB'er, een foute pastoor en een racistische aanduiding - over straten met nieuwe namen

Ondanks dat er de laatste jaren steeds vaker over straatnamen wordt gediscussieerd, worden er in de praktijk eigenlijk maar zelden straatnamen aangepast. Heel soms besluit een gemeente dat een straatnaam echt niet langer houdbaar is en dan krijgt de alsnog een nieuwe naam. In de afgelopen stonden er ineens drie straatnamendiscussies in de landelijke pers. Ik zal ze eens voor je op een rijtje zetten.

Burgemeester Van der Voort van Zijplaan in Utrecht
In Utrecht lag de Burgemeester Van der Voort van Zijplaan onder vuur. Niet vanwege de lengte van de straatnaam, maar omdat hij een fascist was. Coenraad van der Voort van Zijp was van 1924 tot zijn dood in 1935 burgemeester van Maartensdijk. Een paar jaar later werd er in de Maartensdijkse wijk Tuindorp een straat naar hem genoemd. In 1954 werd de wijk onderdeel van de stad Utrecht. 

Op 4 mei van dit jaar kwam de Socialistische jongerenorganisatie ROOD in actie: ze plakten een sticker over de straatnaam en maakten er Hannie Schaftdreef. Ze vroegen daarmee aandacht voor het feit dat Van der Voort van Zijp niet alleen burgemeester was, maar ook een prominente NSB'er. Hij was een van de eerste leden van de NSB in Nederland en een vertrouweling van Anton Mussert. In de jaren dertig van de vorige eeuw was dat geen probleem, maar nu denken we daar anders over.

Het is nog niet duidelijk wat de gemeente Utrecht met deze naam gaat doen.

Deken van Pelthof in Asten
Begin mei hebben de bewoners van de Deken van Pelthof in Asten een nieuw adres. Dat zat er al een tijdje aan te komen. 

Deken Harrie van Pelt werd in 1960 pastoor-deken van Asten. Een van zijn werkzaamheden was het verzorgen van lessen seksuele voorlichting in de zesde klas van de lagere school. Hij overleed in 1980. De laatste jaren hadden een aantal personen aan de gemeente gemeld dat ze slachtoffer waren van seksueel misbruik door de deken. Dat er los van elkaar meerdere meldingen binnenkwamen, was voor de gemeente reden om op zoek te gaan naar een nieuwe naam. 

De lokale heemkundekring adviseerde om er Bartholomeushof van te maken, met een verwijzing naar het nabijgelegen (voormalige) klooster. Per 1 mei is dat de nieuwe straatnaam.

Eskimolaan in Dronten
De gemeente Dronten besloot dat de Eskimolaan een nieuwe naam moest krijgen: IJsbaanlaan. Aanleiding voor deze naamswijziging was een klacht van een inwoonster die stelde dat de aanduiding 'eskimo' racistisch is. De oorspronkelijke bewoners van het Noordpoolgebied noemen zichzelf geen eskimo's maar inuit. De belangenvereniging van de Inuit bevestigde dat het woord 'eskimo' inderdaad als racistisch kan worden beschouwd.

De buurtbewoners reageerden verdeeld op de naamwijziging. Een deel begreep wel dat de naam vanwege de racistische bijklank werd aangepast en was dus blij met de nieuwe naam. Een ander deel vindt het allemaal maar onzin en had liever gewoon de oude naam behouden. En een derde deel verwonderde zich erover dat er niet voor de naam Inuitlaan was gekozen. Worden de Inuit met de naam IJsbaanlaan niet een beetje weggecijferd?

Vanaf 1 januari 2025 zal de straat dus IJsbaanlaan heten, met een verwijzing naar de ijsbaan die er zit. De zes bedrijven in de straat krijgen van de gemeente allemaal 500 euro als tegemoetkoming in de kosten die ze moeten maken.


Reacties

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch Ă©Ă©n stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat Ă©Ă©n straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd...

Wat is in Nederland de langste straat met Ă©Ă©n naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste lĂ¡Ă¡n van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la...

Waar ligt het geografisch middelpunt van Nederland?

Mijn zoon vroeg me waar precies het middelpunt van Nederland, want daar wil hij dan graag een keer met me naartoe. Nederland heeft aardig wat geografische middelpunten. Het is maar net hoe je definieert wat het middelpunt van een land is. Ik zet in dit verhaal een paar van die middelpunten op een rijtje - voor mijn zoon, maar natuurlijk ook voor jullie. (Voor dit verhaal kijk ik alleen naar het Europese deel van Nederland, zonder de Caribische eilanden; met die eilanden erbij ligt alles weer anders.) Uiterste punten Voordat ik een aantal middelpunten langsloop, noem ik hier eerst de geografische extremen van Nederland. Rottumerplaat - Het noordelijkst gelegen punt van Nederland ligt op Rottumerplaat. Locatie: 53.556485, 6.492520 Bad Nieuweschans - Het oostelijkste punt van Nederland ligt bij Bad Nieuweschans (Groningen). Om precies te zijn bij grenspaal 196, bij de grensovergang naar Duitsland. Locatie: 53.180299, 7.227509 Klein-Kuttingen - Het zuidelijkste punt van Nederland ligt ...

Wat zijn de meest populaire straatnamen van Nederland?

Pas vroeg iemand me naar welke personen in Nederland de meeste straatnamen zijn vernoemd. Mijn vermoeden werd bevestigd: dat zijn geen schilders of zeehelden, maar gewoon leden van het koningshuis. Dat bracht me tot de vraag: welke straatnamen komen eigenlijk het vaakst voor in Nederland? En hoe zit dat in andere landen? Dit is de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen: 1. Kerkstraat 2. Schoolstraat 3. Molenstraat 4. Dorpsstraat 5. Molenweg 6. Julianastraat 7. Parallelweg 8. Nieuwstraat 9. Wilhelminastraat 10. Sportlaan Deze tien worden op de voet gevolgd door Industrieweg, Beatrixstraat, Kastanjelaan, Stationsweg, Eikenlaan, Markt, Prins Bernhardstraat, Emmastraat en Beukenlaan . Wat zien we aan dit lijstje? Het zijn allemaal bijzonder traditionele straatnamen met een verwijzing naar een bekend gebouw (kerk, school, molen, station), een bestemming of functie (dorp, parallelweg, sport, industrie, markt), het koningshuis (Juliana, Wilhelmina, B...