Over straatnamen met name

Jullie weten natuurlijk allemaal hoe de straatnamen voor het Nederlandse Monopoly-spel gekozen werden: hoe Frederik Verster op een avond tijdens de Tweede Wereldoorlog aan zijn keukentafel zat en allemaal straten koos die iets met zijn bedrijf Perry te maken hadden. Daarmee werd de Nederlandse versie van het spel de eerste uitvoering waarin straten van meer dan één stad voorkwamen. ( Lees hier het uitgebreide verhaal dat ik daar ooit over schreef .) En toen vroeg ik me dus af: hoe zou het Nederlandse Monopoly-spel eruit hebben gezien als ik de straatnamen had mogen kiezen? Toen Frederik Verster de Nederlandse editie samenstelde, werd het spel al in allerlei landen gespeeld. En overal had het spel steeds straatnamen uit één stad. In de originele Amerikaanse editie van het spel werden straatnamen gebruik uit Atlantic City en omgeving. In Nederland speelden we aanvankelijk de Engelse versie met allemaal straatnamen uit Londen. Het zou dus voor de hand liggen om voor de Nederlandse uitvoe

Op Eerste Kerstdag begint de uitzending van de  Top 2000 op Radio 2 . We kunnen dan de rest van het jaar luisteren naar de 2000 populairste popliedjes aller tijden. Dancing in the Street, Streets of Philadelpia, Walk That Way... van die dingen. In die lange lijst komen ook af en toe liedjes voorbij waarin straatnamen een belangrijke rol spelen. Ik zet de straatnaamnummers voor je op een rij, in de volgorde waarin ze afgespeeld worden. Dan heb je wat om naar uit te kijken! Nummer 1838: Moon Over Bourbon Street - Sting Een vampier dwaalt in het licht van de volle maan rond over de  Bourbon Street  in New Orleans op zoek naar een prooi. Bij het schrijven van de songtekst was Sting geïnspireerd op het boek Interview With The Vampire van Anne Rice. Hij koos bewust voor het perspectief van de vampier, omdat hij het interessant vond om te beschrijven wat voor tweestrijd die in zijn hoofd voert. (De straat is genoemd naar het Franse vorstenhuis Bourbon, en dus niet naar de Amerikaans whiskey h

We moeten het eens hebben over de genummerde dwarsstraten, zoals de Eerste Laurierdwarsstraat en de Tweede Molendwarsstraat . Honderd jaar geleden was dergelijke naamgeving bijzonder populair, maar tegenwoordig wordt die nog maar weinig toegepast. Jammer eigenlijk, want de methode van de genummerde dwarsstraten geeft de straatnamen een persoonlijk karakter en draagt tegelijk ook bij aan een goede vindbaarheid.  We hebben in Nederland 132 genummerde dwarsstraten van de 1e Spijkerdwarsstraat in Arnhem tot de 1e Guiswegdwarsstraat in Zaandijk en van de 1e Hogerwaarddwarsweg in Rilland tot de 2e Dwarsweg in Gennep. Wat valt daar allemaal voor interessants over te vertellen? De rangtelwoorden komen zowel in letters ('Eerste') als in cijfers ('1e') voor. Ongeveer 60% van de genummerde dwarsstraten gebruikt een cijfer. Van de rangtelwoorden komt Eerste (of 1e) 56 keer voor, Tweede (of 2e) 52 keer, Derde (3e) 18 keer, 4e en 5e allebei twee keer en 6e en 8e allebei een keer

Er zijn in Nederland ongeveer 200 straten naar Europa genoemd. De vernoemingen begonnen in 1957 en gaan door tot op de dag van vandaag. De Europa-straten liggen verspreid over het hele land; ik heb ze speciaal even voor je op de kaart gezet . Veel van die straatnamen hebben we te danken aan een soort van marketingcampagne van Europa zelf, de Raad van Europa om precies te zijn.  De Raad van Europa is een organisatie van 46 Europese landen. Deze organisatie werd in 1949 opgericht door tien van die landen, waaronder Nederland, met als doel om de samenwerking binnen Europa te bevorderen. De RvE is iets anders dan de Europese Unie (met als voorgangers de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en de Europese Economische Gemeenschap) die is opgericht in 1957 en nu 27 leden heeft. Heel interessant, maar wat heeft dat met die straatnamen te maken? Welnu: in de resolutie van de Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa van 29 december 1957 werd elke Europese gemeente opgeroepen een

Zouden de bewoners van de Vlaminckhorstweg , de Linnaeushof en de Beekloop zich wel realiseren in wat voor bijzondere straatnamen ze wonen? Over die eerste twee schreef ik hier al weleens eerder: de Vlaminckhorstweg is het langste straatnaamisogram en de Linnaeushof bevat alle klinkers precies één keer. En de Beekloop dan? Dat is de langste straatnaam van Nederland waarvan alle opeenvolgende letters netjes in alfabetische volgorde staan! Ik moet toegeven: het is een ietwat obscuur feitje. Maar het is wel een leuk obscuriteitje. Bij woorden zoals accent, chloor en floppy staan de opeenvolgende letters netjes alfabetisch geordend. Je kent vast wel iemand die Ans, Bert of Joost heet. Is het je weleens opgevallen dat de letters van die namen in alfabetische volgorde staan? Het geldt bijvoorbeeld ook voor plaatsnamen zoals Aalst en Horst. En bij Zwolle staan de letters juist van achter naar voren gesorteerd. Netjes hoor. Welnu, ik vroeg me dus af of er ook straatnamen zijn waar dat voor g

De makers van de Grote Vriendelijke Podcast - een podcast voor volwassenen over kinderboeken en jeugdliteratuur - vertelden me dat ze onlangs de vraag hadden gekregen waarom er in Assen geen Miep Diekmannstraat is, terwijl dat haar geboorteplaats is. Ze vroegen me of er meer te vertellen is over straatnamen die verwijzen naar kinderboeken en kinderboekenschrijvers. Een mooie aanleiding om eens op zoek te gaan naar straten die genoemd zijn naar Tonke Dragt, Paul van Loon en Thea Beckman. Het eerste waar ik aan moest denken toen ik hun vraag lag, was de Laan van Dick Laan in Heemstede. Het is een fijne vernoeming in de plaats waar hij zelf ook woonde en meteen ook een mooi voorbeeld dat je wél een laan kunt noemen naar iemand die Laan heet. Dick Laan is verder nog vernoemd in Wormerveer en Almere. Maar er zijn nog flink wat meer kinderboekenschrijvers met een eigen straatnaam. De recordhouder binnen dit thema is waarschijnlijk Annie M.G. Schmidt. Ik heb eerder al eens een stuk geschreve

Delft heeft een Noordeinde (sinds 1350), een Oosteinde (sinds 1474) en een Zuideinde (sinds 1741), maar de stad heeft het lang zonder Westeinde moeten doen. Aan de westzijde van de binnenstad ligt wel al eeuwenlang de Westsingel . En toen de stad eind negentiende eeuw naar het westen werd uitgebreid, kwam daar in het Westerkwartier de Westerstraat . Een heus Westeinde ontbrak nog.  De gemeente greep in 1929 haar kans toen er plannen waren voor een nieuwe buurt in de Voordijkshoornse polder. Er kwam niet alleen een Westplantsoen , maar men besloot ook de westelijkste straat van het uitbreidingsplan Westeinde te gaan noemen om zo het kwartet compleet te maken. Die straat kwam er echter pas in 1956 toen er inmiddels ook al in de Kuyperwijk gebouwd werd. Bij de aanleg van het Westeinde was de straat dus al niet meer het meest westelijke punt van de stad. De straatnaam was ingehaald door de tijd. Veertig jaar later gebeurde iets vergelijkbaars in de Kuyperwijk. In 1998 kreeg het fietspad aa

Vandaag start de Tour de France. In 21 etappes rijden de renners van Bilbao naar Parijs. Ik vat de Tour voor jullie samen in 21 Nederlandse straatnamen. 1. Bilbaohof (Rotterdam) 2. de Ronde (Best)  3. Frankrijk (Nijeberkoop) 4. Waaier (Leimuiden) 5. Sprint (Almere) 6. Pauw in 't Groen (Abcoude) 7. de Wielen (Reusel) 8. Val (Zaamslag) 9. Daalweg (Echt) 10. De Gouden Ploeg (Amersfoort) 11. du Tourweg (Epse) 12. Karavaanstraat (Purmerend) 13. De Klim (Drachten)  14. Wielrenner (Waalwijk) 15. Mont Blanc (Amstelveen) 16. Goedentijd (Alphen) 17. Weg langs Klim en Dal (Arnhem) 18. Bolletjesweg (Middelharnis) 19. Kanariegeel (Zoetermeer) 20. Champs Elyseesweg (Maastricht) 21. Laantje naar Parijs (Echteld)

Mijn zoon vroeg me waar precies het middelpunt van Nederland, want daar wil hij dan graag een keer met me naartoe. Nederland heeft aardig wat geografische middelpunten. Het is maar net hoe je definieert wat het middelpunt van een land is. Ik zet in dit verhaal een paar van die middelpunten op een rijtje - voor mijn zoon, maar natuurlijk ook voor jullie. (Voor dit verhaal kijk ik alleen naar het Europese deel van Nederland, zonder de Caribische eilanden; met die eilanden erbij ligt alles weer anders.) Uiterste punten Voordat ik een aantal middelpunten langsloop, noem ik hier eerst de geografische extremen van Nederland. Rottumerplaat - Het noordelijkst gelegen punt van Nederland ligt op Rottumerplaat. Locatie: 53.556485, 6.492520 Bad Nieuweschans - Het oostelijkste punt van Nederland ligt bij Bad Nieuweschans (Groningen). Om precies te zijn bij grenspaal 196, bij de grensovergang naar Duitsland. Locatie: 53.180299, 7.227509 Klein-Kuttingen - Het zuidelijkste punt van Nederland ligt

In 1936 werden de eerste voorbereidingen getroffen voor de aanleg van de Noordoostpolder. De werkzaamheden gingen tijdens de Tweede Wereldoorlog gewoon door en in september 1942 viel de polder officieel droog. Mensen die onder de verplichte Arbeitseinsatz in nazi-Duitsland uit wilden komen, konden met een speciale Ausweis in de polder aan het werk. Verzetsman Bert Knipmeijer speelde daarbij een belangrijke rol.  Tijdens de oorlog werkte Knipmeijer als ambtenaar bij de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders. Hij zorgde ervoor dat duizenden mannen als polderwerker aan de slag konden en dus niet naar Duitsland hoefden. Het werk van Knipmeijer bleef niet onopgemerkt. Op 17 mei 1945 - de dag dat de polder werd bevrijd - besloot de landdrost van het openbaar lichaam "De Noordoostelijke Polder": gehoord het voorstel van den plaatselijken commandant der Nederlandsche Binnenlandsche Strijdkrachten te Emmeloord; aan het plein te Emmeloord waaraan o.m. is gelegen het voorloopig Raadhuis,

Van Johannes Vermeer zijn 37 schilderijen bekend en daarvan is op dit moment een groot deel te zien in het Rijksmuseum. In Nederland zijn 162 straten en pleinen naar hem genoemd. Dat zijn meer dan vier straten per schilderij. Dat doet hij dus helemaal niet slecht, straatnaamsgewijs. Ik meen dat alleen Rembrandt van Rijn en Frans Hals meer straten hebben in Nederland. Daar waar de schilderwerken van Vermeer internationaal tot de top worden gerekend, zijn de meeste van de naar hem genoemde straten echter nogal, ehhh... middle of the road . Van die 162 straten heet het gros  Johannes Vermeerstraat , Jan Vermeerstraat of gewoon Vermeerstraat . Nou vooruit tussen al die saaie straten met gewone namen zit wel één pareltje: in Schoondijke hebben ze in de schildersbuurt een Straatje van Vermeer . Dat is toch veel leuker dan nóg een Vermeerstraat . Ik heb de straten van Vermeer niet allemaal bezocht, maar ze liggen vrijwel allemaal ergens anoniem in een schilderswijk. Sta je ergens in Nederlan

Wat was er in 2022 allemaal in het nieuws? Ik maakte een jaaroverzicht in zestien straatnamen. Ik heb ook nog vier afvallers van de longlist die de de laatste zestien net  niet gehaald hebben: