Over straatnamen met name

Op weg van Sint Anthonis naar Oploo fietste ik langs een oude zuivelfabriek. Het fietspad had een voor de hand liggende naam in een bijzondere schrijfwijze: "Fiets"-pad . In het onderschrift op het bordje las ik dat 'fiets' dialect is voor 'ondermelk'. En passant ontdekte ik een verklaring voor de herkomst van het woord 'fiets' die ik nog helemaal niet kende. Het woord 'fiets' komt sinds het eind van de negentiende eeuw in onze taal voor. Er zijn in de loop der tijd allerlei theorieën bedacht voor de herkomst van het woord. Zo werd er bijvoorbeeld gesteld dat het een verhaspeling is van het Franse woord 'vélocipède' (dat 'snelle voet' betekent); als je 'vélocipède' een paar keer achter elkaar snel uitspreekt en goed je best doet, kan dat inderdaad een beetje gaan klinken als 'fiets'. Anderen stelden dat het woord moest zijn afgeleid van de achternaam Viets of Fiets (namen die op hun beurt weer waren afgeleid ...

Vorige week kwam de gemeente Eemsmond met het verrassende bericht dat er straatnaamborden moeten komen op Rottumeroog en Rottumerplaat. Straatnaamborden op twee onbewoonde eilanden... is dat nou echt nodig? Wethouder van openbare ruimte Harald Bouman vindt van wel. Volgens hem schrijft de wet dat nu eenmaal voor, en de gemeente moet zich natuurlijk wel aan de regels houden. Het klinkt misschien logisch, maar het klopt niet helemaal. Ik denk dat de wethouder de weg een beetje kwijt is en leg dus graag even uit hoe het zit. Het draait in dit geval om de Wet basisregistraties adressen en gebouwen uit 2008. Volgens de gemeente Eemsmond stelt die wet dat elk gebouw dat zich ergens bevindt, gelegen moet zijn aan een straat met een nummer. Op Rottumeroog en Rottumerplaat staan gebouwen, en dus moeten daar straatnamen en bordjes komen. Regels zijn regels. De wethouder besloot dat het eenvoudiger is om wat straatnaamborden neer te zetten en zo aan de regels te voldoen, dan om een hele proc...

Veel gemeentes hebben een straatnaamcommissie die adviseert over de naamgeving van de openbare ruimte. De Internationale Astronomische Unie heeft een vergelijkbare taak. Die organisatie is namelijk verantwoordelijk voor de naamgeving van alle objecten in het heelal. De grote 'Openbare Ruimte', zeg maar. Soms hebben straatnaamcommissies moeite om een nieuw thema te bedenken voor de straatnamen in de stad. Hoe groot moet dat probleem dan wel niet zijn voor de Internationale Astronomische Unie? Ik moest daaraan denken toen ik eerder deze week het nieuwsbericht las dat een klif op de planeet Mercurius een Nederlandse naam heeft gekregen: de Duyfken Rupes ('rupes' is Latijn voor 'klif'). De rotswand is genoemd naar het VOC-schip dat in 1606 Australië ontdekte. Het bericht maakte me meteen nieuwsgierig naar het achterliggende thema, zoals ik dat ook altijd bij straatnamen heb. Zijn de omliggende kliffen op Mercurius ook allemaal naar schepen genoemd, en misschie...