Dader of dichter - over straatnamen voor Gerrit Achterberg

Nee, natuurlijk noemen we nooit straten naar moordenaars en andere misdadigers. Om een straat naar je genoemd te krijgen moet je immers een deugdzaam leven geleid hebben, van onbesproken gedrag zijn en liefst ook nog iets bijzonders gepresteerd hebben. Maar soms speelt er meer.

Er was eens een dichter. Hij debuteerde in 1924 en publiceerde in totaal meer dan twintig dichtbundels. Hij won met zijn werk de P.C. Hooft-prijs, de Constantijn Huygens-prijs en tweemaal de Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam. Hij wordt geroemd als een van de belangrijkste Nederlandse dichters. Zo iemand verdient wel een straatnaam zou je zeggen. Zijn leven had echter ook een duistere kant. Hij had serieuze psychische problemen, met driftbuien, drankgebruik en depressiviteit. Nadat hij in 1937 zijn hospita had vermoord en haar dochter had aangerand, werd hij tot terbeschikkingstelling veroordeeld. Na een lange periode van resocialisatie werd de tbs in 1955 opgeheven. Juist in die periode schreef hij het meeste van zijn werk en kreeg hij literaire erkenning. Hij overleed in 1962.

De naam van deze dichter is Gerrit Achterberg. Twee jaar na zijn dood werd bij de aanleg van de wijk Voorhof besloten om straten te noemen naar Nederlandse schrijvers, zoals Multatuli, E. du Perron en Roland Holst. Achterberg kreeg een pad aan de rand van de wijk: het Gerrit Achterbergpad. Hij werd later ook in nog bijna twintig andere plaatsen in Nederland vernoemd, waaronder Almere, Den Haag, Hengelo en Zoetermeer. Daar heeft de dichter het dus gewonnen van de misdadiger.

(Dit artikel is eerder verschenen als column in het cultuur-historisch magazine Delf.)

Reacties

Populaire posts van deze blog

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la...

Lees verder... »

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd...

Lees verder... »

De langste straatnamen van Nederland

Wat zijn de langste straatnamen van Nederland? Ik zet deze mooie namen graag voor je op een rijtje. Om de lengte van een straatnaam te bepalen volstaat het niet om op de straatnaamborden te kijken, want soms hangen er in één straat al borden met verschillende schrijfwijzen van dezelfde naam. Het is beter om uit te gaan van de officiële schrijfwijze van de straatnaam zoals die is vastgelegd in de BAG, de Basisregistraties Adressen en Gebouwen. Dat levert de volgende top-10 op: Ir. Mr. Dr. van Waterschoot van der Grachtstraat in Heerlen (48 tekens in totaal, 38 tekens zonder punten en spaties) Burgemeester Baron van Voerst van Lyndenstraat in Gramsbergen (46/41 tekens) Wethouder Fierman Eduard Meerburg senior kade in Katwijk (45/40 tekens) Burgemeester Baron van Voorst tot Voorstweg in Tilburg (43/38 tekens) Burgemeester van Nispen van Sevenaerstraat in Laren (42/38 tekens) Burgemeester van Hövell tot Westerflierpad in Halfweg (42/38 tekens) Burgemeester Hoytema van...

Lees verder... »

Van Busbaan naar Beneden Rijkersloot - over alle gewijzigde straatnamen van 2024

Er wordt de laatste jaren veel gediscussieerd over straatnamen. Helden waar ooit een straat naar genoemd is vallen van hun voetstuk omdat ze in verband worden gebracht met slavernij, fout waren in de oorlog of andere misstanden hebben begaan. In dat soort discussies wordt vaak ook geroepen dat de vernoemde personen geen straatnaam verdienen en de straat dus hernoemd zou moeten worden. "Ze pakken ons onze straatnamen af!", roepen anderen dan weer. Maar gemeentes houden er helemaal niet van om straten een andere naam te geven. Ik krijg regelmatig de vraag hoeveel straatnamen er in Nederland worden gewijzigd. Voor het antwoord op die vraag heb ik me eens verdiept in alle straatnaamwijzigingen van 2024. Alle straatnamen van Nederland worden geregistreerd in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). In dat bestand worden ook de wijzigingen bijgehouden. Bert Hubert stuurde me een bestand met al deze wijzigingen in de BAG-database (waarvoor veel dank!). Dat bestand vormt de b...

Lees verder... »

Over straatnamen met name

Zoeken in deze blog