Doorgaan naar hoofdcontent

De Hulpbrandstofweg en de Belastingdrukhof - isogrammen om in te wonen

Ik verzamel graag rariteiten in straatnamenland. Eerder heb ik bijvoorbeeld al wel eens wat geschreven over straatnamen die een palindroom zijn, over straatnamen met maar één soort klinker erin (de zogenaamde klinkerstraten) en over straatnamen met grote medeklinkerclusters. Deze keer ga ik op zoek naar straatnaamisogrammen.

Een isogram is een woord waar geen letter vaker dan één keer in zit. Het woord 'fiets' is bijvoorbeeld een isogram en 'isogram' zelf ook. De lol is natuurlijk om isogrammen te vinden met zo veel mogelijk letters. In theorie kan een isogram 26 letters lang zijn, maar die komen in de praktijk niet voor. De langste Nederlandse isogrammen die in officiële naslagwerken staan, zijn dampkringslucht, sandwichformule en whiskyproducent. Allemaal 15 letters. Youp van 't Hek doet het met 11 verschillende letters goed in de categorie persoonsnamen.


Een straatnaam met het achtervoegsel -straat, -laan of -plaats kan nooit een isogram zijn, omdat de letter a daar per definitie al dubbel in zit. Daarmee vallen dus al veel straatnamen af. Maar gelukkig blijven er nog genoeg over. Straatnamen zoals het Burchtplein en de Mozartsingel zien er behoorlijk normaal uit, maar daarmee hebben we toch al isogrammen van respectievelijk 11 en 12 tekens te pakken.

Er zijn in Nederland best wat isogramstraatnamen van 13 letters, zoals de Turfschipkade (Zoetermeer), de Nagelkruidhof (Voorhout), de Pakschuitwerf (Leiden), de Danzigerbocht (Amsterdam), het Wimbledonpark (Amstelveen), de Wolthuismarke (Zwolle) en de Kop van Het Ruim (Dronten). Bij isogrammen is altijd de vraag of je de ij als een of twee tekens meetelt; de Langhusterdyk (in Jelsum) telt sowieso mee, maar de Hobelmansdijk (in Halle en in Zelhem) mag alleen in het lijstje met dertienletterige isogrammen als je de i en de j apart telt.

Voor een straatnaamisogram van 14 letters moeten we naar de Oude Vischmarkt in Zaltbommel. Als we de 'ij' als twee tellen, heeft het Blomwijckerpad in Amsterdam ook 14 tekens. Net als bij de medeklinkerclusters valt op dat het voor dit soort records helpt als je een oude schrijfwijze met 'sch' of 'ck' gebruikt. Dan pik je net weer een lettertje extra mee. Dat geldt ook voor het langste straatnaamisogram van Nederland: de Vlaminckhorstweg in Heino. Zestien verschillende letters op een rij!

En de Hulpbrandstofweg en de Belastingdrukhof uit de titel van dit stuk dan? Die zijn toch ook 16 letters? Ja, maar die straatnamen komen niet echt voor - ik heb ze zelf verzonnen. Met Voedingshulpmarkt kom ik tot 17 letters en met de Parfumwinkelsbocht zelfs tot 18 letters. Maar die straatnamen liggen dus nog nergens. Met de Bouwmarktsingel, de Belastingdrukhof, de Hulpbrandstofweg, het Vormbewustzijnpad, de Voedingshulpmarkt en de Parfumwinkelsbocht zou je toch een mooie 'isogramwijk' kunnen vullen. En dan mag de Vlaminckhorstweg er natuurlijk ook nog bij.

Met dank aan @Joosttel voor zijn bijdrage.

Reacties

Jos zei…
Is het toeval dat er een artikel over isogrammen op deze website verschijnt precies op de dag dat taaltovenaar Hugo Brandt Corstius is overleden?
Dinx zei…
@Jos: Ja, dat is toeval. Maar zoals mijn leraar Nederlands altijd zei: toeval bestaat niet, toeval ontstaat.
Joost zei…
Mag het Christenvolkgymjufpad ook in je wijk?
Anoniem zei…
wow, 21 letters. Mooi hoor

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol