Vroeger was het helemaal niet ingewikkeld om straatnamen te bedenken. De straat waar de kerk stond, werd de Kerkstraat genoemd. Het plein waar in paarden werd gehandeld, werd de Paardenmarkt. En de weg naar Rotterdam werd gewoon de Rotterdamseweg genoemd. Wel zo makkelijk, want dan weet meteen iedereen waar je het over hebt.
Dergelijke plaatsnaamstraatnamen kom je in het hele land tegen. Meestal gaat het dan inderdaad om straten die van de ene naar de andere plaats leiden. Maar als je van de andere kant komt, moet de straat natuurlijk net andersom heten. Zo loopt de Enschedesestraat van Hengelo naar Enschede en de Hengelosestraat van Enschede naar Hengelo. Ergens halverwege gaat de ene straat over in de andere. Zo worden er op veel plaatsen in het land straatnamen 'geruild'.
Breda blinkt uit in deze plaatsnaamstraatnaamruil. Om dat te laten zien, neem ik je mee op een rondje om Breda. We beginnen met de weg tussen Breda en Tilburg en gaan dan linksom om Breda heen:
Dat is dus netjes geregeld daar in de omgeving van Breda: er liggen behoorlijk wat wegen met de naam Bredaseweg en die leiden je allemaal naar Breda. En de weg terug is vanuit Breda vaak ook makkelijk te vinden. Wat verderop in Noord-Brabant liggen ook nog wel wat straatnamen die naar Breda verwijzen. Daarvan is me echter niet altijd duidelijk of ze vroeger ook echt als 'de weg naar Breda' werden gezien.
Ook elders in het land liggen nog namen die naar Breda verwijzen. Zo hebben ze in Heerlen een Bredastraat, in Almere een Bredaweg, in Arnhem een Bredasingel en in Stadskanaal Bredalaan. Die straten zullen je niet naar Breda leiden, want de straatnamen liggen allemaal in nieuwbouwwijken en zijn gekozen omdat ze binnen het straatnaamthema van de wijk passen: 'steden', 'Brabantse plaatsnamen', 'plaatsnamen met een B' of gewoon 'Brabant'. Je bent dus gewaarschuwd: niet alle Breda-wegen leiden naar Breda. En ook niet naar Rome, trouwens.
Dergelijke plaatsnaamstraatnamen kom je in het hele land tegen. Meestal gaat het dan inderdaad om straten die van de ene naar de andere plaats leiden. Maar als je van de andere kant komt, moet de straat natuurlijk net andersom heten. Zo loopt de Enschedesestraat van Hengelo naar Enschede en de Hengelosestraat van Enschede naar Hengelo. Ergens halverwege gaat de ene straat over in de andere. Zo worden er op veel plaatsen in het land straatnamen 'geruild'.
Breda blinkt uit in deze plaatsnaamstraatnaamruil. Om dat te laten zien, neem ik je mee op een rondje om Breda. We beginnen met de weg tussen Breda en Tilburg en gaan dan linksom om Breda heen:
- De weg van Breda naar Tilburg heet de Tilburgseweg. In Tilburg heet die heel netjes de Bredaseweg. Handig voor de mensen die vanuit Tilburg de weg naar Breda moeten vinden. Tussendoor heet de weg trouwens heel saai Rijksweg; dat zal vroeger wel anders zijn geweest.
- De weg van Breda naar Oosterhout heet de Oosterhoutseweg. Halverwege gaat die weg over in de Bredaseweg. Een nette ruil.
- Vanuit Breda loopt de Terheijdenseweg richting Terheijden. Even verderop heet de weg Nieuwe Bredase Baan. In Terheijden gaat het over in de Bredaseweg, want daar is dezelfde weg natuurlijk de weg naar Breda.
- Etten-Leur is ontstaan door het samengroeien van de dorpjes Etten en Leur. Er lopen vanuit Breda dan ook twee wegen die kant op: de Ettensebaan en de Leursebaan. Duidelijk voor als je naar Etten Ă³f naar Leur moet. De eerste gaat halverwege over in de Bredaseweg. De tweede gaat over in de Liesbosweg - dat is de weg die vanuit Leur leidt naar het Liesbos, nabij Breda.
- Ook vanuit Roosendaal loopt een Bredaseweg richting Breda, maar die straat wordt vanuit Breda helaas niet beantwoord met een Roosendaalseweg. In Sint Willebrord - dat ongeveer halverweg tussen Roosendaal en Breda ligt - hebben ze dan weer wel een Roosendaalseweg Ă©n een Bredaseweg.
- Gaan we verder naar Rijsbergen. Daarvoor nemen we natuurlijk de Rijsbergenselaan. En als je van Rijsbergen naar Breda gaat, moet je daar gewoon de Bredaseweg hebben. Een stuk voorbij Rijsbergen en daar heet de weg richting Breda ook Bredaseweg. Het was wel zo aardig geweest als ze in Rijsbergen de weg richting Zundert de Zundertseweg hadden genoemd, maar daar keken ze wat verder dan dat: de straat heet Antwerpseweg.
- Wil je vanuit Breda naar Ulvenhout? Neem dan de Ulvenhoutselaan. Maar nu moet je even opletten, want als je van Ulvenhout terug wilt naar Breda moet je niet de Bredaseweg hebben maar de Dorpsstraat. Blijkbaar werd dat vroeger meer gezien als de belangrijkste straat van het dorp dan als de weg naar Breda.
- De weg naar Chaam is in Breda wat lastiger te vinden. Daarvoor moet je eerst naar Ulvenhout (via de Ulvenhoutselaan) en daar begint vervolgens de Chaamseweg die je naar Chaam leidt. Vanuit Chaam kun je wel weer gewoon de Bredaseweg nemen om terug naar Breda te gaan. Vanuit Chaam kun je trouwens ook de andere kant op: via de Baarleseweg richting Baarle-Nassau. Vanuit Baarle-Nassau begint deze zelfde ook als Bredaseweg.
- De weg van Breda naar Bavel heet de Bavelselaan, maar dat is logisch. In de nieuwbouwwijk Nieuw Wolfslaar gaat de laan verder als de Nieuw Wolfslaarlaan. De straat komt uit bij de A27. Aan de andere kant van de snelweg zitten we in Bavel en daar heet de weg Oude Bredaseweg. Toen de A27 er nog niet lag kon je via die weg naar Breda.
Dat is dus netjes geregeld daar in de omgeving van Breda: er liggen behoorlijk wat wegen met de naam Bredaseweg en die leiden je allemaal naar Breda. En de weg terug is vanuit Breda vaak ook makkelijk te vinden. Wat verderop in Noord-Brabant liggen ook nog wel wat straatnamen die naar Breda verwijzen. Daarvan is me echter niet altijd duidelijk of ze vroeger ook echt als 'de weg naar Breda' werden gezien.
Ook elders in het land liggen nog namen die naar Breda verwijzen. Zo hebben ze in Heerlen een Bredastraat, in Almere een Bredaweg, in Arnhem een Bredasingel en in Stadskanaal Bredalaan. Die straten zullen je niet naar Breda leiden, want de straatnamen liggen allemaal in nieuwbouwwijken en zijn gekozen omdat ze binnen het straatnaamthema van de wijk passen: 'steden', 'Brabantse plaatsnamen', 'plaatsnamen met een B' of gewoon 'Brabant'. Je bent dus gewaarschuwd: niet alle Breda-wegen leiden naar Breda. En ook niet naar Rome, trouwens.
Reacties
"Je straat komt uit bij de A27."
Ik neem aan dat dat moet zijn "De straat ..."
- Romelaan (openbare ruimte ID 0796300000201098) in 's-Hertogenbosch;
- Romelaan (openbare ruimte ID 1655300000487592) in Oudenbosch;
- Romestraat (openbare ruimte ID 0106300000018470) in Assen;
- Romestraat (openbare ruimte ID 0299300000396863) in Zevenaar;
- Romestraat (openbare ruimte ID 0392300000011340) in Haarlem;
- Romeweg (openbare ruimte ID 0772300000002608) in Eindhoven;
- Romeflat (openbare ruimte ID 0451300000000135) in Uithoorn;
- Romehof (openbare ruimte ID 0518300000201041) in 's-Gravenhage.
Mogelijk zijn er nog meer, maar ik vrees dat geen van deze openbare ruimten van het type 'weg' naar Rome leidt.