Doorgaan naar hoofdcontent

Hoeveel unieke straatnamen heeft Nederland nou eigenlijk? Ik zocht het voor je uit!

Zo af en toe vraagt iemand me hoeveel straatnamen er in Nederland zijn die niet vaker dan één keer voorkomen. Die vraag kreeg ik bijvoorbeeld na mijn artikel over de grote overlap in straatnamen tussen Den Helder en Dordrecht. Of naar aanleiding van de top-10 van meest voorkomende Nederlandse straatnamen. Of het gebeurt als ik wat schrijf over bijzondere straatnamen zoals Burelhul, Szydlowskiplein of Wroetende Mol, of tweets stuur over opmerkelijke namen zoals Nijdjipstrjitte of Wiebiegenweg. Aan de ene kant zijn er best veel straatnamen die heel vaak voorkomen, en lijkt er dus weinig ruimte voor echt unieke straatnamen. Maar aan de andere kant komen er eigenlijk best vaak vreemde straatnamen voorbij waarvan je je haast niet voor kunt stellen dat er meer straten zijn die zo heten. Ik heb het eindelijk uitgezocht.

Om het antwoord op de vraag te vinden, ben ik weer eens in de BAG-database gedoken. Dat is de database van de Basisregistraties Adressen en Gebouwen, en daarin staan alle straatnamen van Nederland officieel geregistreerd. Om te bepalen of een straatnaam uniek is, heb ik gekeken of er werkelijk nergens een tweede straat is met precies dezelfde naam. Twee straatnamen zijn identiek als er niet één letter of leesteken verschil in zit. Een Sint-Jorisstraat (met een streepje) is dus wat anders dan de Sint Jorisstraat (met een spatie) of een St.-Jorisstraat (met een afkorting).

Het antwoord 
De laatste keer dat ik keek had Nederland 263.679 straten met namen - er zijn dus 263.679 straten met een naam. Die straten hadden samen 148.388 verschillende namen. Maar die namen zijn lang niet allemaal uniek. De Kerkstraat komt bijvoorbeeld 517 keer voor, de Nieuwstraat 237 en de Kwikstraat vier keer. Er zijn bijvoorbeeld 15.254 straatnamen die twee keer in Nederland voorkomen; dat zijn dus 30.508 straten bij elkaar. En er zijn 5.181 straatnamen die drie keer voorkomen; dat zijn nog eens 15.543 straten met namen die niet uniek zijn. Er zijn zo bijna 25.000 straatnamen die twee tot vijf keer voorkomen. De straatnaam Aardbeivlinder komt in Nederland vijf keer voor (in Hoogeveen, Nijkerk, Tiel, Helmond en s-Gravenzande), de Aardbeistraat vier keer (in Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven), de Aardbei drie keer (in Hengelo, Nijkerk, Doorn), de Aardbeienstraat twee keer (Almere en Wateringen), en Aardbeidreef, Aardbeiencroft, Aardbeienvlak, Aardbeihof en Aardbeipad ieder één keer. Die laatste vijf zijn dus uniek! Maar dat geldt ook voor Aarbrandsevendijk, Aartjesakker, Aarperstraat, Aarhuslaan, Aardzwaluw en Aardwal. Stuk voor stuk unieke straatnamen.

Als je al de namen weghaalt die meer dan eens voorkomen, houd je nog 118.927 straten over die allemaal een unieke naam hebben. Er zijn dus meer dan honderdduizend straatnamen die maar voor één straat ergens in Nederland worden gebruikt. Iets minder dan de helft van alle straten in het land heeft een unieke naam. Dat geldt ook voor de losse plaatsen: van veel steden komt ongeveer de helft van de straatnamen verder nergens in Nederland voor. In Nijmegen, Eindhoven, Delft en Middelburg ligt het aantal unieke straten rond de 50%. In Amsterdam is dat ruim 60% en in Maastricht zelfs iets meer dan 70%. Aan de andere kant is van de straatnamen van Den Helder maar iets meer dan de helft uniek.

Alle straten uniek (of niet)
En dan vraag ik me dus af of er plaatsen zijn met alleen maar unieke straatnamen, die verder dus nergens in Nederland voorkomen. Die zijn er inderdaad een paar, maar ze zijn niet heel groot. Reahûs en Waaxens hebben het record: beide plaatsen hebben in totaal vijf straatnamen die allemaal uniek zijn in Nederland. In Reahûs zijn dat Bongapaed, Pastoar ten Bokumstrjitte, Sânleansterdyk, Slyp en Slypsterwei. In Waaxens zijn dat Hillige Wei, Poelewei, Tsjessenswei, Van Harinxmawei en Sjuksmawei. Voor het behalen van het record helpt het wel dat ze in beide plaatsen voor Friese straatnamen hebben gekozen. Andere plaatsjes met alleen maar unieke straatnamen zijn Eldersloo, Hieslum en Papekop (allemaal met 4 straatnamen) en Hinnaard, Kolderwolde, Purmer en Smalle Ee (met 3 straatnamen).

Ik dwaal misschien een beetje af, maar er zijn ook plaatsen met alleen maar straatnamen die allemaal ook elders in Nederland voorkomen. Daarvan is Heesselt met tien straatnamen de grootste! Heesselt heeft dus geen enkele unieke straatnaam. Voor de liefhebbers de tien niet unieke straatnamen van Heesselt op een rij: Kerklaan, Bommelsestraat, Hooiakker, Esterweg, Gemeneweg, Gerestraat, Steenfabriek, Waalbandijk, Donkerstraat, De Leeuw. Opmerkelijk: niet één van deze straatnamen staat in de top-20 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen. Zo 'saai' zijn ze dus ook weer niet. Na Heesselt volgen Harkstede en Enumatil  met 9 straatnamen en Spanga, Zuidermeer en Weteringbrug met 8 straatnamen.

ConclusieBijna de helft van alle Nederlandse straatnamen is dus uniek. Dat betekent dat er nog genoeg bijzondere straatnamen zijn waar ik hier verhalen over kan vertellen.

Reacties

Anoniem zei…
Weet u in hoeveel steden de straatnaam Hoogstraat voorkomen?
Dinx zei…
Jazeker. Er zijn 123 straten in Nederland die letterlijk 'Hoogstraat' heten. Met varianten zoals 'Grote Hoogstraat', 'Verlengde Hoogstraat', 'Hoogstraatje' en 'De Hoogstraat' erbij komt het in totaal op 139.
Anoniem zei…
Hartelijk dank! Ik vind het artikel overigens erg leuk geschreven - de passie straalt er vanaf!
Anoniem zei…
Wellicht een wat late reactie, maar Kwikstraat intrigeert me, omdat er ook straten in Nederland zijn die Kwikstaart heten (veelal in de vogeltjesbuurt; zie bijv. Barendrecht en Mijdrecht). Gelukkig is men wel zo slim geweest om Kwikstraat en Kwikstaart niet in één en dezelfde plaats te laten voorkomen...
Dinx zei…
@Anoniem:
Over de Kwikstaart en de Kwikstraat schreef ik ooit dit artikel: Over de zwaluwstraatverbinding, ossenstraatsoep en de kwikstaart in de Kwikstraat
Anoniem zei…
Weet u misschien hoevaak de van Heutszstraat in Nederland voorkomt?
Dinx zei…
@Anoniem:
Ik kom tot deze negentien straatnamen met 'van Heutsz' erin:
Van Heutszstraat Alphen aan den Rijn
Generaal Van Heutszlaan Apeldoorn
Van Heutszlaan Arnhem
Luitenant Generaal van Heutszlaan Baarn
van Heutszpark Coevorden
van Heutszsingel Coevorden
Van Heutszstraat Den Haag
van Heutszlaan Ede
Generaal van Heutszlaan Eindhoven
Van Heutzplein Enschede
Van Heutzstraat Enschede
Van Heutszplein Kampen
van Heutszstraat Nijmegen
Van Heutszstraat Roermond
Regiment van Heutszstraat Schoonhoven
Van Heutszstraat Tilburg
Van Heutszstraat Utrecht
Heutzstraat Venlo
van Heutszpark Vlaardingen
Anoniem zei…
heel erg bedank, ik maak een verslag over straatnamen en u heeft mij erg geholpen
Anoniem zei…
Hoe vaak komt de staatnaam 'kerkring' voor?
Dinx zei…
@Anoniem:
De straatnaam Kerkring komt 13 keer voor in Nederland. Zie deze kaart.
Unknown zei…
Notaris Kruytstraat

hoe vaak komt deze voor ?
Dinx zei…
@Unknown:
Die straatnaam komt in Nederland precies één keer voor.
Unknown zei…


Wow wat leuk, ik woon dus in een unieke straat 😀
Dank je wel
Heines zei…
BAG registreert alleen adressen, toch? Mis je dan mogelijk straatnamen waaraan geen adres ligt? Bestaan die uberhaupt? Bepaalde pleinen mogelijk?
En, als je dit bekeken hebt obv adressen, dubbel je dan mogelijk straten die doorlopen in meer dan 1 plaats?
Dinx zei…
@Heines:
In de BAG staan alle straatnamen geregistreerd, ook die waar geen adressen aan gevestigd zijn. De straatnamen worden geregistreerd per woonplaats. Als een straat onder één naam door drie plaatsen loopt, zal die dus driemaal in de BAG-database staan.

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol