Doorgaan naar hoofdcontent

Kerst in alle straten

Kerstmis is een eeuwenoude traditie. Daar zou je toch iets van terug moeten zien in onze straatnaamgeving. Vandaag is een mooie dag om uit te zoeken wat voor kerst-achtige straatnamen er zijn.

Er zijn in Nederland een heleboel Akkerstraten, Bakkerstegen, Donkerstraten, Fokkerstraten, Klinkerstraten, Mandenmakerstraten, Pottenbakkerstraten en Zeilmakerstraten. Stuk voor stuk straten waar je letterlijk wel iets van kerst in terugziet, maar figuurlijk hebben ze natuurlijk weinig met kerst te maken. Nou, de Donkerstraat misschien, omdat kerst ook het feest van het licht is. Maar echt kerst is het allemaal niet. Met het Kerstomaatplantsoen (in Amsterdam) kom we op het oog al wat meer in de buurt, maar een kerstomaat heeft toch maar weinig met kerst te maken.

Er zijn op enkele plekken in het land straatnamen die met 'Kersten' beginnen. Er ligt bijvoorbeeld een Kerstenberg in Milsbeek, een Kerstenstraat in IJsselstein en een Kerstendijk in Rotterdam. Is dat het meervoud van kerst: Ă©Ă©n kerst, twee kersten? Nee. De Kerstenberg in Milsbleek blijkt gewoon zo te heten omdat er ooit ene Gradus Kersten woonde. In de Kerstendijk in Rotterdam is 'kersten' een verwijzing naar het oude woord voor 'christen'.

De plant met de Latijnse naam Euphorbia pulcherrima wordt sinds de zestiende eeuw met kerstmis geassocieerd. De rode plant is bekend als kerstster of kerstroos. Voor kerstrozen kunnen we terecht in de Kerstroosgaarde in Gouda, de Kerstrooslaan in Eindhoven, het Kerstroosplein in Eindhoven, of de Kerstroosstraat in Valkenswaard of Rotterdam. Straatnaampuristen vieren kerst natuurlijk in de Kerstroos in Leiden.

In de kerststal
Zouden we met straatnamen misschien een complete kerststal bij elkaar kunnen vinden? Voor Maria nemen we de Mariahof in Schiedam, de Marialaan in Susteren of de Mariadijk in Ooltgensplaat. Voor Jozef gaan we naar de Jozefdreef in Oude-Tonge, het Jozefplein in Valkenswaard of de Jozefstraat in Susteren. (Er zijn ook een heleboel plaatsen met een Jozef Israelstraat - daar zit niet alleen de naam van Jozef in maar ook het land waar de kerststal stond! Maar Jozef Israel was gewoon een schilder dus die telt nu even niet mee.) Wat hebben we dan nog meer nodig? Een os en een ezel! Daarvoor gaan we naar de Oschweg in Zeeland of de Osdijk in Noordlaren, en naar de Ezelmarkt in Maastricht of de Ezelstraat in Sluis. Check.

We gaan verder naar de Herderstraat in Heesch of de Herdersveld in Someren, en dan meteen ook maar naar de Schaapsweg in Sint Odilienberg of de Schaapsdijk in Uden. Dan hebben we ook meteen een herder en wat schapen erbij. Vervolgens nog de Driekoningenstraat in Arnhem, de Driekoningenweg in Nijmegen en het Driekoningenplein in 's-Hertogenbosch. En dan eindigen we onze kersttoch in de Kribbe in Didam. En dat alles speelt zich dan heel toepasselijk af in de Stalstraat in Goes, Vianen, Groningen of Arnhem.

Een straatnamenkerststal, die krijgen we vrij eenvoudig bij elkaar. Maar de hoofdrolspeler, het kindeke Jezus? Daar heb ik geen Nederlandse straatnamen bij kunnen vinden, dus daarvoor gaan we maar naar België. Naar de Jezusstraat in Antwerpen bijvoorbeeld.

Reacties

Joost zei…
Misschien toch maar naar de Kerkstraat? Dat is een anagram van 'kerstkaart'.
Jesse Kuiper zei…
In België hebben ze wel diverse straten die vernoemd zijn naar Jezus: de Jezusstraat in Antwerpen, de Christus Koninglaan in Mortsel en de Christusstraat/Rue du Christ in Moeskroen.

In Maastricht hadden ze vroeger het Christusstraatje. Die naam komt (schijnbaar) binnenkort weer terug als het "Oud Christusstraatje". Bron: http://forum.mestreechonline.nl/showthread.php?t=2734
Jesse Kuiper zei…
Toch Ă©Ă©n gevonden al is het via een omweg: de El Salvadordreef in Utrecht. Die is uiteraard vernoemd naar een land in Midden-Amerika, maar "El Salvador" is Spaans voor "De Verlosser", een naam voor de Here Jezus.
Dinx zei…
Dat is inderdaad een flinke omweg, Jesse. Geen wonder dat je er pas na kerst mee komt. ;-)

(Maareh, Jezus werd toch niet meteen bij zijn geboort al de Verlosser genoemd?)
Rob Essers zei…
In Nijmegen zijn in 2008 de oude namen Groot Bethlehem en Klein Bethlehem in ere hersteld.
Een van de middeleeuwse nonnenkloosters op de Hessenberg heette Bethlehem. Dit klooster lag in het Onze Lieve Vrouwenvierdel (een van de vier kwartieren van de stad). De beide gassen (= stegen) werden aangeduid met dezelfde naam als het klooster. In de 19e en 20e eeuw werd onderscheid gemaakt tussen Bethlehem No. 1 (Groot Bethlehem) en Bethlehem No. 2 (Klein Bethlehem). De openbare ruimten verdwenen in 1924 en 1961, maar liggen nu weer nagenoeg op dezelfde plaats.

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch Ă©Ă©n stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat Ă©Ă©n straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd...

Wat is in Nederland de langste straat met Ă©Ă©n naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste lĂ¡Ă¡n van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la...

Waar ligt het geografisch middelpunt van Nederland?

Mijn zoon vroeg me waar precies het middelpunt van Nederland, want daar wil hij dan graag een keer met me naartoe. Nederland heeft aardig wat geografische middelpunten. Het is maar net hoe je definieert wat het middelpunt van een land is. Ik zet in dit verhaal een paar van die middelpunten op een rijtje - voor mijn zoon, maar natuurlijk ook voor jullie. (Voor dit verhaal kijk ik alleen naar het Europese deel van Nederland, zonder de Caribische eilanden; met die eilanden erbij ligt alles weer anders.) Uiterste punten Voordat ik een aantal middelpunten langsloop, noem ik hier eerst de geografische extremen van Nederland. Rottumerplaat - Het noordelijkst gelegen punt van Nederland ligt op Rottumerplaat. Locatie: 53.556485, 6.492520 Bad Nieuweschans - Het oostelijkste punt van Nederland ligt bij Bad Nieuweschans (Groningen). Om precies te zijn bij grenspaal 196, bij de grensovergang naar Duitsland. Locatie: 53.180299, 7.227509 Klein-Kuttingen - Het zuidelijkste punt van Nederland ligt ...

Wat zijn de meest populaire straatnamen van Nederland?

Pas vroeg iemand me naar welke personen in Nederland de meeste straatnamen zijn vernoemd. Mijn vermoeden werd bevestigd: dat zijn geen schilders of zeehelden, maar gewoon leden van het koningshuis. Dat bracht me tot de vraag: welke straatnamen komen eigenlijk het vaakst voor in Nederland? En hoe zit dat in andere landen? Dit is de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen: 1. Kerkstraat 2. Schoolstraat 3. Molenstraat 4. Dorpsstraat 5. Molenweg 6. Julianastraat 7. Parallelweg 8. Nieuwstraat 9. Wilhelminastraat 10. Sportlaan Deze tien worden op de voet gevolgd door Industrieweg, Beatrixstraat, Kastanjelaan, Stationsweg, Eikenlaan, Markt, Prins Bernhardstraat, Emmastraat en Beukenlaan . Wat zien we aan dit lijstje? Het zijn allemaal bijzonder traditionele straatnamen met een verwijzing naar een bekend gebouw (kerk, school, molen, station), een bestemming of functie (dorp, parallelweg, sport, industrie, markt), het koningshuis (Juliana, Wilhelmina, B...