Doorgaan naar hoofdcontent

Wie noemt zo'n fietspad nou het Halve Zolenpad?!

Vorige week was het Halve Zolenpad in Waspik in het nieuws, nadat een masturberende man daar een vrouw had lastiggevallen. Met een verwarde man, een Halve Zolenpad en de plaatsnaam Waspik liggen de grappen voor het oprapen. Maar ik vroeg me vooral af: wie noemt zo'n fietspad nou Halve Zolenpad? Daar bleek eigenlijk best een goede verklaring voor te zijn.

Het Halve Zolenpad is een fietspad van Raamsdonksveer via Waspik, Waalwijk en Drunen naar 's-Hertogenbosch. Het pad volgt de route van een voormalige spoorlijn. Heel vroeger was dit gebied in het westen van Brabant het centrum van de Nederlandse leer- en schoenenindustrie. Voor het transport van en naar alle schoenfabrieken werd in 1890 een spoorlijn aangelegd. De lijn liep van Lage Zwaluwe in het westen (waar een overlaadpunt was voor schepen vanuit Rotterdam) oostwaarts langs alle fabrieken tot aan 's-Hertogenbosch. Na de Tweede Wereldoorlog nam de leer- en schoennijverheid sterk af, en daarmee ook het gebruik van de spoorlijn. De laatste trein reed er in 1972.

De spoorlijn liep door de Langstraat en werd daarom officieel de Langstraatspoorlijn genoemd. 'Langstraat' is in dit geval niet een straatnaam, maar de naam van de streek. In de volksmond werd de spoorlijn de Halvezolenlijn genoemd. Die bijnaam had de lijn natuurlijk te danken aan de schoenenindustrie in het gebied. Er gaan ook verhalen dat het juist een verwijzing is naar de trage snelheid waarmee de trein voorbijreed. Heel misschien heeft het er ook nog mee te maken dat er bij de aanleg van de lijn al rekening mee werd gehouden dat het ooit een dubbelspoorse lijn zou worden, maar dat is er nooit van gekomen. En het fijnste verhaal is natuurlijk dat de lijn zijn bijnaam dankt aan de inwoners van het gebied die van de trein gebruikmaakten. Een stelletje halve zolen, dat was het. Het scheldwoord 'halve zool' is trouwens afgeleid van het Engelse scheldwoord 'asshole'. Amsterdamse en Rotterdamse bootwerkers vingen dat woord op en maakten er 'zool' van.  En later werd daar nog 'halve' ter versterking toegevoegd, waarschijnlijk naar voorbeeld van de 'halve gare'.

Terug naar de Langstraat. Sinds 1972 rijden er dus geen treinen meer over de Halvezolenlijn. Op een deel van het traject heeft men sindsdien een fietspad aangelegd, en het is wel toepasselijk dat dat het Halve Zolenpad heet. In Waalwijk loopt het pad door een park dat men het Halvezolenpark heeft genoemd. Een mooie plek voor halve zolen om samen te komen. Maar je weet nu dat de namen van het pad en het park dus niks zeggen over de geestelijke toestand van de omwonenden. Het is allemaal terug te voeren op de oude schoenenindustrie.

Reacties

Joost zei…
Leerzaam! (jaja, ook dubbel).
C.W. zei…
Deze past mooi bij je verhaal van een tijdje geleden over scheldwoorden in straatnamen.
Henrietteja zei…
Volgens Google Maps en diverse websites gaat het niet om het Halvezolenpad, maar om het Halve Zolenpad
Dinx zei…
@Henrietteja:
Daar heb je gelijk in, in Waspik heet het inderdaad Halve Zolenpad. Ik las ook ergens dat het in Den Bosch wel Halvezolenpad heet. Voor het Halvezolenlijntje ben ik ook wel de schrijfwijze Halve Zolenlijntje tegengekomen. Geen van de gemeentes waar het fietspad door loopt heeft de naam overigens officieel geregistreerd in de 'Basisregistraties Adressen en Gebouwen' (BAG), dus daarin kunnen we de officiële spelling niet opzoeken. Ik heb er in mijn verhaal net wel overal 'Halve Zolenpad' van gemaakt.
Dinx zei…
@C.W.:
Leuk, die link had ik wonderlijk genoeg zelf nog niet gelegd. Ik voeg de link naar dat artikel nog even toe: Schelden met straatnamen - je bent zelf een Burelhul!
Anoniem zei…

Ons team is er naar vernoemd: www.halvezolenlijntje.nl

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol