Doorgaan naar hoofdcontent

John F. Kennedy - over zijn populariteit in straatnamen

Vandaag is het precies 50 jaar geleden dat de Amerikaanse president John F. Kennedy in Dallas werd vermoord. Hij was maar kort president - niet meer dan drie jaar - maar is toch een van de populairste Amerikaanse presidenten. En die populariteit heeft hij niet alleen in eigen land: in Nederland zijn er meer dan honderd straten naar hem genoemd. Die eer is maar weinigen gegund.

Op 20 januari 1961 werd John Fitzgerald Kennedy de 35e president van de Verenigde Staten. Hij was op dat moment 43 jaar oud en daarmee was hij de jongste president ooit. Wat maakte Kennedy zo populair? Hij was om te beginnen een charmant en charismatisch persoon, en ook zijn vrouw Jackie was bijzonder geliefd bij het volk. Kennedy kwam met het plan kwam om de eerste man op de maan te zetten en hij trad kordaat op tijdens de Cubacrisis. Dat hij op 22 november 1963 bij een moordaanslag om het leven kwam, draagt natuurlijk ook nog bij aan de mythevorming.

Al snel na zijn dood werden er in Nederland straten naar Kennedy vernoemd. De President Kennedylaan in Den Haag kreeg zijn naam bijvoorbeeld al in 1964. In het algemeen worden in Nederland alleen straten genoemd naar personen die al meer dan tien jaar geleden zijn overleden, maar voor Kennedy maakte men blijkbaar graag een uitzondering. In totaal liggen er in Nederland nu ongeveer 130 straten die naar Kennedy zijn genoemd, van de President Kennedylaan in Den Haag tot de Kennedystraat in Baexem, van de Kennedyweg in Wageningen (die daar loopt van de Rooseveltweg naar de Churchillweg) tot de Kennedysingel in Winssen, en van de John F. Kennedybaan in Oss tot het J.F. Kennedyplantsoen in Nieuwerkerk aan de IJssel.

Geen straten maar lanen
De populariteit van Kennedy zie je ook terug in het soort straten dat naar hem is genoemd. Van alle Nederlandse Kennedy-straten, heeft meer dan de helft het achtervoegsel -laan gekregen. Dat is toch best wel sjiek. Verder hebben we ook nog 36 -straten, vier -plantsoenen, vijf -singels, twaalf -pleinen, een -dreef, een -weg, een -baan en een -boulevard. Geen -paadjes, -paden en -plaatsen, want dat past natuurlijk helemaal niet bij de uitstraling die Kennedy verdient.

Het presidentenstraatnamenklassement
In het straatnamenklassement van Amerikaanse presidenten staan Roosevelt en Eisenhower op de plekken twee en drie, met respectievelijk ongeveer 60 en 35 straatnamen. Het is alleen niet helemaal eerlijk dat Roosevelt op twee staat, want er waren twee presidenten die Roosevelt heetten: Theodore Roosevelt was president van 1901 tot 1909 en Franklin Delano Roosevelt was president van 1933 tot 1945. Ik heb het nog niet precies uitgezocht, maar ik vermoed dat de meeste Roosevelt-straten naar die tweede Roosevelt zijn genoemd; hij was president tijdens de Tweede Wereldoorlog en hij is de enige Amerikaanse president die vier keer gekozen is. Dwight D. Eisenhower was president van 1953 tot 1961, maar hij heeft de straatnamen ook vooral verdiend aan zijn optreden als opperbevelhebber van de geallieerde strijdkrachten in de Tweede Wereldoorlog.

Welke presidenten hebben we dan nog niet gehad? Harry S. Truman heeft in Nederland twaalf straatnamen gekregen. George Washington moet het doen met zes straatnamen en Abraham Lincoln met vijf. Thomas Jefferson heeft een laan in Rijswijk, en Reagan, Nixon en Carter hebben ieder een laan in Goes. Goes doet overigens een mooie bijdrage aan deze statistieken, want daar hebben ze in één wijk niet alleen de reeds genoemde lanen, maar er zijn ook nog lanen genoemd naar de presidenten Kennedy, Roosevelt, Johnson, Lincoln, Nixon en Truman.

Reacties

Anoniem zei…
Interessant! Er zijn zeker geen straten genoemd naar Lee Harvey Oswald?
Jan zei…
Met de John F. Kennedylaan was Eindhoven op 26 november 1963 ongetwijfeld de eerste!
Rob Essers zei…
@Jan: Volgens de BAG heet de openbare ruimte tegenwoordig John F Kennedylaan (zonder punt). Het brondocument is van 22-10-2007. In krantenberichten uit 1963 is sprake van de President John F. Kennedylaan in Eindhoven, maar ook President John Kennedylaan. In het postcodeboek (uitgave 1978) staat kennedyln, j f .
Waar zijn de president en de punt gebleven? Op enkele straatnaamborden zag ik John F. Kennedylaan (met punt) staan.
Jan zei…
Wat zijn de feiten? Op 26 november 1963 besloten B & W een laan te noemen naar de vermoorde Amerikaanse president. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat ze daarbij hebben gediscussieerd over de punt achter de letter F. De gemeentesecretaris noteerde het besluit en schreef daarbij de naam zonder punt. Het weglaten van punten achter afkortingen was een kwalijke gewoonte van de man. Toen een jaar later de Prof. dr. Dorgelolaan werd vastgesteld, noteerde hij die óók zonder punten. Maar toen de gemeente daarvan de door B & W goedgekeurde openbare bekendmaking verstuurde, was de naam daarop wel goed gespeld. En zo staat de naam vanaf het begin ook op de straatnaambordjes. Bij de John F. Kennedylaan zal de naam ook wel goed op de openbare bekendmaking hebben gestaan, maar helaas is die niet bewaard gebleven. Het Eindhovens Dagblad maakte op 27 november 1963 het besluit bekend en die drukte de naam daarbij met een punt. En zo staat die ook in dit geval al vanaf het begin op de bordjes.
Jan zei…
Wat zijn de feiten? Op 26 november 1963 besloten B & W een laan te noemen naar de vermoorde Amerikaanse president. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat ze daarbij hebben gediscussieerd over de punt achter de letter F. De gemeentesecretaris noteerde het besluit en schreef daarbij de naam zonder punt. Het weglaten van punten achter afkortingen was een kwalijke gewoonte van de man. Toen een jaar later de Prof. dr. Dorgelolaan werd vastgesteld, noteerde hij die óók zonder punten. Maar toen de gemeente daarvan de door B & W goedgekeurde openbare bekendmaking verstuurde, was de naam daarin wel goed gespeld. En zo staat die vanaf het begin ook op de straatnaambordjes. Bij de John F. Kennedylaan zal de naam ook wel goed op de openbare bekendmaking hebben gestaan, maar helaas is die niet bewaard gebleven. Het Eindhovens Dagblad maakte op 27 november 1963 het besluit bekend en die drukte de naam daarbij met een punt. En zo staat die ook in dit geval al vanaf het begin op de bordjes.
Anoniem zei…
In Gouda is een Wilsonplein, genoemd naar Woodrow Wilson. Zie: https://postimg.org/image/6ypbwwmjp/

Die mis ik nog in het artikel...
Dinx zei…
@Anoniem:
Dank voor de aanvulling!

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol