Doorgaan naar hoofdcontent

Een Van Goghstraat in de Schilderswijk - en toch heeft de schilder er niks mee te maken

Vincent van Gogh is een van de bekendste Nederlandse kunstschilders. Een beetje schilderswijk kan dus niet zonder een Vincent van Goghstraat. Het ligt ook voor de hand om aan te nemen dat iedere Van Goghstraat wel zal kruisen met een andere straat die naar een schilder is genoemd. Maar dat is niet. Sterker nog: niet iedere Van Goghstraat is naar de schilder genoemd!

Laten we eens een kijkje nemen in de bekendste schilderswijk van Nederland: de Schilderswijk in Den Haag. Die wijk heet natuurlijk zo omdat de straten er zijn genoemd naar schilders: Brueghelstraat, Van Ostadestraat, Segherstraat, Hobbemastraat... enzovoorts. In het noorden van de wijk ligt - parallel aan de Loosduinsekade - de Van Goghstraat. Deze is vreemd genoeg omgeven door allerlei straten die helemaal niet aan schilders doen denken, zoals de Zusterstraat (genoemd naar een zusterklooster) en de Schapenlaan (een oude schaapherdersroute). Veel van de straten in deze buurt zijn een verwijzing naar een familie of gebouw in de directe omgeving. De naastgelegen Groenesteinstraat werd genoemd naar een boerderij aan de Loosduinseweg. Je voelt het misschien al aankomen: de Van Goghstraat in de Schilderswijk is helemaal niet naar de schilder genoemd! Toen de straat aan het eind van de negentiende eeuw een naam moest krijgen, besloot men deze te noemen naar de familie Van Gogh die een bekende houtzaagmolen had aan de nabijgelegen Loosduinsevaart. Ik vind het wel mooi dat dat dan uitgerekend in de Schilderswijk gebeurt.

Oké, van een Van Goghstraat mag je dus niet klakkeloos aannemen dat die naar Vincent is genoemd. Er zijn immers meer mensen die Van Gogh heten en waar straten naar genoemd zijn, zoals zijn broer Theo of schrijfster Anna van Gogh-Kaulbach (die met zijn neef getrouwd was). Maar van een 'Vincent van Goghstraat' mag je toch wel aannemen dat die naar Vincent genoemd is? Ja, maar dat kan natuurlijk best een andere Vincent van Gogh zijn. Neem bijvoorbeeld de Vincent van Goghstraat in Benschop. Deze straat is niet naar de schilder genoemd, maar naar zijn grootvader die van 1816 tot 1822 predikant was in Benschop.

Natuurlijk gaat het hier om uitzonderingen, net als bij de Piet Heinstraat in Utrecht. Als je ergens een Van Goghstraat ziet, is de kans best groot dat die gewoon naar de schilder genoemd is.

Reacties

Anoniem zei…
Saillant detail is dat Vincent van Gogh (de schilder) zelf in de Haagse Schilderswijk heeft gewoond.
Andreas Dijk zei…
Een straat naar Vincent van Gogh vernoemen in de Haagse Schilderwijk zou ongepast zijn. De straten in de Schilderwijk zijn vernoemd naar schilders uit de Gouden Eeuw. Van Gogh hoort thuis in het Benoordenhout, waar straten zijn vernoemd naar Mauve, Mesdag, Israëls, Weissenbruch enz.

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol