Verspreid over het land liggen meer dan honderd straten, wegen, lanen en pleinen die naar de zeeheld Piet Hein zijn genoemd. Ook in Utrecht ligt een Piet Heinstraat, maar daar is wel iets bijzonders mee aan de hand. Die straat is namelijk niet naar Piet Hein (de zeeheld) genoemd... maar naar Piet Hein (de aannemer).
De zeeheld Piet Hein werd in 1577 geboren in Delfshaven als zoon van een schipper. In zijn jeugd werd hij een paar keer door de Spanjaarden gevangen genomen, maar gelukkig ook steeds weer vrijgelaten. Vanaf 1607 werkte hij een tijdlang als stuurman en schipper voor de Vereenigde Oostindische Compagnie. Eind 1623 trad hij in dienst bij de toen net opgerichte West-Indische Compagnie. Hij werd benoemd tot viceadmiraal, en later ook tot admiraal en kapitein-generaal. In die functie had hij het militaire opperbevel van alle Nederlandse activiteiten in Amerika.
De Tachtigjarige Oorlog verliep op dat moment niet zo goed voor de Nederlanden en de economie liep sterk terug, en dus kreeg Hein de opdracht om steden te veroveren en daar waar mogelijk vijandelijke schepen in beslag te nemen. Hij is natuurlijk vooral bekend door de verovering van de Spaanse zilvervloot in de Baai van Matanzas (bij Cuba) in september 1628. Mensen die niet weten dat hij een van onze grootste zeehelden is, die kennen toch op zijn minst wel het triomfantelijk lied: ♪♫ 'Piet Hein, zijn naam is klein, zijn daden bennen groot, zijn daden bennen groot, hij heeft gewonnen de Zilvervloot!' ♫♪ Die overwinning leverde bijna vijftien miljoen gulden op, en dat was toen - nog veel meer dan nu - een gigantisch bedrag. Het was een keerpunt in de Tachtigjarige Oorlog, want plotseling was er geld in overvloed. Piet Hein keerde als een held terug naar Europa. Daar sneuvelde hij een jaar later al in een strijd met drie kaperschepen.
Zo'n grote held verdient natuurlijk een eigen straatnaam. Vandaar dat in zeeheldenbuurten tussen de Michiel de Ruyterstraat, de Maarten Trompstraat, de Karel Doormanstraat en de Jan van Galenstraat ook altijd wel ergens een Piet Heinstraat ligt. In Utrecht hebben ze ook al vele jaren een Piet Heinstraat. Maar daar zijn Michiel, Maarten, Karel en Jan in geen straten, velden of wegen te bekennen. In de directe omgeving liggen wel de Minstraat, de Abstederdijk en de Nicolaasweg. Stuk voor stuk historische namen. De Piet Heinstraat in Utrecht is dan ook niet genoemd naar de beroemde admiraal, maar naar de kinderen van een lokale aannemer. Deze bouwer liet rond 1887 een huizenblok bouwen, en hij noemde de straat naar zijn beide zoons: Piet en Hein.
Het gebeurde in die tijd wel meer dat straten werden genoemd naar de aannemer die de huizen liet bouwen. Of anders wel naar hun vrouwen en kinderen - die mochten soms de eerste steen leggen. Zo zijn de huizen langs de Martenstraat in Groningen in 1878 gebouwd door de aannemer Arend Marten Prins, naar wie de straat ook genoemd is. Een straat verder ligt de Annastraat; die is genoemd naar Anna, zijn dochter. In Rotterdam zijn de Leeuwensteinstraat en de Steinwegstraat vernoemd naar Arij Leeuwenstein en Peter Steinweg - twee zwagers - die als aannemers de voortrekkers waren voor de bouw van deze straten in 1889. In Delft zijn de Eliza Dorusstraat (1891) en de Willemstraat (1899) genoemd naar de kinderen van de aannemers die de bouw voor hun rekening namen. Veel steden waar aan het eind van de negentiende eeuw flink gebouwd werd, hebben zo hun eigen 'aannemersstraten'.
Ieder mens moet doen waar hij goed in is. De een verovert met zijn schip een zilvervloot die miljoenen waard is, de ander bouwt een mooi rijtje huizen aan de rand van de stad. In beide gevallen geldt: zijn daden bennen groot... Maar sommige daden bennen toch net wat groter dan andere daden, en dus verdient de een er honderd straatnamen mee en de ander maar één. Tja, verschil moet er wezen.
De zeeheld Piet Hein werd in 1577 geboren in Delfshaven als zoon van een schipper. In zijn jeugd werd hij een paar keer door de Spanjaarden gevangen genomen, maar gelukkig ook steeds weer vrijgelaten. Vanaf 1607 werkte hij een tijdlang als stuurman en schipper voor de Vereenigde Oostindische Compagnie. Eind 1623 trad hij in dienst bij de toen net opgerichte West-Indische Compagnie. Hij werd benoemd tot viceadmiraal, en later ook tot admiraal en kapitein-generaal. In die functie had hij het militaire opperbevel van alle Nederlandse activiteiten in Amerika. De Tachtigjarige Oorlog verliep op dat moment niet zo goed voor de Nederlanden en de economie liep sterk terug, en dus kreeg Hein de opdracht om steden te veroveren en daar waar mogelijk vijandelijke schepen in beslag te nemen. Hij is natuurlijk vooral bekend door de verovering van de Spaanse zilvervloot in de Baai van Matanzas (bij Cuba) in september 1628. Mensen die niet weten dat hij een van onze grootste zeehelden is, die kennen toch op zijn minst wel het triomfantelijk lied: ♪♫ 'Piet Hein, zijn naam is klein, zijn daden bennen groot, zijn daden bennen groot, hij heeft gewonnen de Zilvervloot!' ♫♪ Die overwinning leverde bijna vijftien miljoen gulden op, en dat was toen - nog veel meer dan nu - een gigantisch bedrag. Het was een keerpunt in de Tachtigjarige Oorlog, want plotseling was er geld in overvloed. Piet Hein keerde als een held terug naar Europa. Daar sneuvelde hij een jaar later al in een strijd met drie kaperschepen.
Zo'n grote held verdient natuurlijk een eigen straatnaam. Vandaar dat in zeeheldenbuurten tussen de Michiel de Ruyterstraat, de Maarten Trompstraat, de Karel Doormanstraat en de Jan van Galenstraat ook altijd wel ergens een Piet Heinstraat ligt. In Utrecht hebben ze ook al vele jaren een Piet Heinstraat. Maar daar zijn Michiel, Maarten, Karel en Jan in geen straten, velden of wegen te bekennen. In de directe omgeving liggen wel de Minstraat, de Abstederdijk en de Nicolaasweg. Stuk voor stuk historische namen. De Piet Heinstraat in Utrecht is dan ook niet genoemd naar de beroemde admiraal, maar naar de kinderen van een lokale aannemer. Deze bouwer liet rond 1887 een huizenblok bouwen, en hij noemde de straat naar zijn beide zoons: Piet en Hein.
Het gebeurde in die tijd wel meer dat straten werden genoemd naar de aannemer die de huizen liet bouwen. Of anders wel naar hun vrouwen en kinderen - die mochten soms de eerste steen leggen. Zo zijn de huizen langs de Martenstraat in Groningen in 1878 gebouwd door de aannemer Arend Marten Prins, naar wie de straat ook genoemd is. Een straat verder ligt de Annastraat; die is genoemd naar Anna, zijn dochter. In Rotterdam zijn de Leeuwensteinstraat en de Steinwegstraat vernoemd naar Arij Leeuwenstein en Peter Steinweg - twee zwagers - die als aannemers de voortrekkers waren voor de bouw van deze straten in 1889. In Delft zijn de Eliza Dorusstraat (1891) en de Willemstraat (1899) genoemd naar de kinderen van de aannemers die de bouw voor hun rekening namen. Veel steden waar aan het eind van de negentiende eeuw flink gebouwd werd, hebben zo hun eigen 'aannemersstraten'.
Ieder mens moet doen waar hij goed in is. De een verovert met zijn schip een zilvervloot die miljoenen waard is, de ander bouwt een mooi rijtje huizen aan de rand van de stad. In beide gevallen geldt: zijn daden bennen groot... Maar sommige daden bennen toch net wat groter dan andere daden, en dus verdient de een er honderd straatnamen mee en de ander maar één. Tja, verschil moet er wezen.
Reacties
Piet Hein (de aannemer) zal geen rechtstreekse afstammeling zijn van Piet Hein (de zeeheld), want zoals Piet Hein (de wetenschapper) ook zei: Piet Hein (de zeeheld) had geen kinderen.
@Frans: Dat lijkt me onwaarschijnlijk. Bij alle Piet Heinstraten die ik bezocht heb, lag namelijk op minder dan 100 meter afstand een Michiel de Ruyterstraat.
Deze heet niet naar Vincent, maar naar vader en zoon Van Gogh die bij de Loosduinseweg een bekende houtzaagmolen bezaten.