Onlangs reed ik op mijn fiets over de Burgemeester Le Fèvre de Montignylaan in Rotterdam. De huizen aan die laan zijn net zo statig als de straatnaam doet vermoeden. Maar anders dan die ene naam doet vermoeden, zijn de straten in de omgeving allemaal genoemd naar schilders.
Ik fietste langs de Frans Halssingel, de Jan Weijnslaan en de Jeroen Boschlaan, en kwam toen langs de Mesdaglaan. Het viel me meteen op dat er geen voornaam op dat bordje stond. En dus vroeg ik me af wat eigenlijk de voornaam van Mesdag was. Ik kwam niet verder dan Panorama. 'Panorama Mesdag', dat klinkt toch heel bekend. Maar wie noemt zijn zoon nou 'Panorama'? Nee, het moest natuurlijk wat anders zijn. Waarom ken ik van een heleboel schilders de voornaam, behalve van Mesdag - toch ook niet de minste? En waarom was uitgerekend bij de Mesdaglaan geen voornaam gebruikt? Als ze netjes de voornaam op het bordje hadden gezet, had ik nu wel geweten hoe hij heette.
Thuis heb ik het meteen opgezocht. De schilder van het beroemde panorama heet voluit Hendrik Willem Mesdag. Hij werd in 1831 geboren in Groningen en verhuisde in 1869 naar Den Haag. Daar schilderde hij in 1881 het Panorama Mesdag. Hendrik was de jongere broer van Taco Mesdag, die twee jaar eerder geboren is. En Taco was ook kunstschilder. Misschien niet zo beroemd als zijn jongere broer, maar toch zeker wel verdienstelijk. Samen speelden zijn een belangrijke rol in het Haagse schilderkunstig genootschap Pulchri Studio, waarvan Hendrik jarenlang voorzitter was en Taco penningmeester.
In 1950 besloot de gemeente Rotterdam om een laan naar Mesdag te noemen. Ze konden alleen niet kiezen welke. Of ze wilden er uit beleefdheid niet eentje passeren door voor zijn broer te kiezen. En dus kozen ze voor een praktische oplossing: de laan werd 'Mesdaglaan' gedoopt, en daarmee vernoemd naar beide broers.
Er blijken overigens wel meer straatnamen in de Rotterdamse schildersbuurt te zijn die geen voornamen bevatten, zoals de Mauvelaan en de Tooroplaan. Met uitzondering van het Koekkoekplein zijn die andere straten gewoon allemaal naar Ă©Ă©n schilder genoemd.
Meer straten voor Mesdag
Er zijn in Nederland 83 straten en pleinen genoemd naar 'Mesdag'. De meeste daarvan hebben alleen 'Mesdag' in de naam, zodat niet meteen duidelijk is wie er precies vernoemd is. Er zijn in totaal achttien straten genoemd naar Hendrik Willem en twee naar Taco.
Bij de straten die naar Hendrik Willem zijn genoemd, gebruiken ze soms de volledige naam (zoals bij de Hendrik Willem Mesdagstraat in Apeldoorn) en soms de voorletters (zoals bij de H.W. Mesdagstraat in Papendrecht). Er is een Hendrik W. Mesdagstraat in Oisterwijk, en er zijn Hendrik Mesdagstraten in Zelhem, Helmond, Meppel en Deurne. Er is ook een Willem Mesdagstraat in Almelo - zouden ze daar werkelijk alleen zijn tweede voornaam gebruikt hebben, of is daar heel iemand anders vernoemd?
De twee straten die naar broer Taco zijn genoemd, liggen allebei in Groningen: het Taco Mesdagplein en de Taco Mesdagstraat. In Spijkenisse is een straat genoemd naar Sientje Mesdag-Van Houten, de vrouw van Hendrik Willem.
In Wolfheze is ook een Van Mesdagweg. Hendrik Willem, Taco en Sientje hadden geen 'van' in de naam, dus dat moet een andere Mesdag zijn. Misschien dezelfde waar ook de Van Mesdagkliniek naar genoemd is? Omdat de weg in de buurt van een inrichting ligt, lijkt dat wel waarschijnlijk.
(Bekijk de Rotterdamse Mesdaglaan op GoogleMaps.)
Ik fietste langs de Frans Halssingel, de Jan Weijnslaan en de Jeroen Boschlaan, en kwam toen langs de Mesdaglaan. Het viel me meteen op dat er geen voornaam op dat bordje stond. En dus vroeg ik me af wat eigenlijk de voornaam van Mesdag was. Ik kwam niet verder dan Panorama. 'Panorama Mesdag', dat klinkt toch heel bekend. Maar wie noemt zijn zoon nou 'Panorama'? Nee, het moest natuurlijk wat anders zijn. Waarom ken ik van een heleboel schilders de voornaam, behalve van Mesdag - toch ook niet de minste? En waarom was uitgerekend bij de Mesdaglaan geen voornaam gebruikt? Als ze netjes de voornaam op het bordje hadden gezet, had ik nu wel geweten hoe hij heette.
Thuis heb ik het meteen opgezocht. De schilder van het beroemde panorama heet voluit Hendrik Willem Mesdag. Hij werd in 1831 geboren in Groningen en verhuisde in 1869 naar Den Haag. Daar schilderde hij in 1881 het Panorama Mesdag. Hendrik was de jongere broer van Taco Mesdag, die twee jaar eerder geboren is. En Taco was ook kunstschilder. Misschien niet zo beroemd als zijn jongere broer, maar toch zeker wel verdienstelijk. Samen speelden zijn een belangrijke rol in het Haagse schilderkunstig genootschap Pulchri Studio, waarvan Hendrik jarenlang voorzitter was en Taco penningmeester.
In 1950 besloot de gemeente Rotterdam om een laan naar Mesdag te noemen. Ze konden alleen niet kiezen welke. Of ze wilden er uit beleefdheid niet eentje passeren door voor zijn broer te kiezen. En dus kozen ze voor een praktische oplossing: de laan werd 'Mesdaglaan' gedoopt, en daarmee vernoemd naar beide broers.
Er blijken overigens wel meer straatnamen in de Rotterdamse schildersbuurt te zijn die geen voornamen bevatten, zoals de Mauvelaan en de Tooroplaan. Met uitzondering van het Koekkoekplein zijn die andere straten gewoon allemaal naar Ă©Ă©n schilder genoemd.
Meer straten voor Mesdag
Er zijn in Nederland 83 straten en pleinen genoemd naar 'Mesdag'. De meeste daarvan hebben alleen 'Mesdag' in de naam, zodat niet meteen duidelijk is wie er precies vernoemd is. Er zijn in totaal achttien straten genoemd naar Hendrik Willem en twee naar Taco.
Bij de straten die naar Hendrik Willem zijn genoemd, gebruiken ze soms de volledige naam (zoals bij de Hendrik Willem Mesdagstraat in Apeldoorn) en soms de voorletters (zoals bij de H.W. Mesdagstraat in Papendrecht). Er is een Hendrik W. Mesdagstraat in Oisterwijk, en er zijn Hendrik Mesdagstraten in Zelhem, Helmond, Meppel en Deurne. Er is ook een Willem Mesdagstraat in Almelo - zouden ze daar werkelijk alleen zijn tweede voornaam gebruikt hebben, of is daar heel iemand anders vernoemd?
De twee straten die naar broer Taco zijn genoemd, liggen allebei in Groningen: het Taco Mesdagplein en de Taco Mesdagstraat. In Spijkenisse is een straat genoemd naar Sientje Mesdag-Van Houten, de vrouw van Hendrik Willem.
In Wolfheze is ook een Van Mesdagweg. Hendrik Willem, Taco en Sientje hadden geen 'van' in de naam, dus dat moet een andere Mesdag zijn. Misschien dezelfde waar ook de Van Mesdagkliniek naar genoemd is? Omdat de weg in de buurt van een inrichting ligt, lijkt dat wel waarschijnlijk.
(Bekijk de Rotterdamse Mesdaglaan op GoogleMaps.)
Reacties
Dat had ik natuurlijk even uitgezocht voordat ik erover schreef. Volgens de gemeente Rotterdam is de Tooroplaan genoemd naar Johannes Theodoor Toorop en de Mauvelaan naar Anton Mauve. Helaas voor Charley en Thijs... Charley heeft overigens op andere plekken wel 'eigen' straatnamen.