Op de meeste straatnaamborden staat alleen de straatnaam en verder niets. Daarmee doet het bord precies waar het voor bedoeld is: laten zien wat de naam van de straat is. Maar je kunt op allerlei plekken straatnaamborden zien waar behalve de straatnaam ook een onderschrift op staat. Vaak ter leeringh, soms ter vermaeck.
Eerst even iets over al die borden zónder onderschrift. Als ik een bord zie waar Mozartlaan, Industrieweg of Kerkstraat op staat, mis ik die onderschriften niet. Behalve dan misschien als er bij die Kerkstraat in geen velden of wegen een kerk te bekennen is, want dan word ik toch weer nieuwsgierig. Maar soms zie ik straatnamen staan die me nieuwsgierig maken naar de herkomst of betekenis. Als een straat naar een specifieke datum genoemd is bijvoorbeeld, of als er een mysterieuze naam op staat.
Dergelijke straatnamen roepen toch om een toelichting. Dat is ook het geval als de straat naar een persoon is genoemd wiens naam me helemaal niks zegt. Dan is het toch prettig als er in een kort regeltje onder staat waar ik die persoon misschien van zou kunnen kennen of waarom er een straat naar genoemd is. Al staat er alleen maar 'kunstschilder' of 'wethouder van 1958 tot 1974', dan weet ik tenminste iets.
Een onderschrift kan ook antwoord bieden op de vraag waarom een bepaalde naam juist op die specifieke plek toepasselijk is, zoals bij de Kerkstraat waar ik hierboven over schreef.
Dan weet je dat ook weer.
Soms vertelt het onderschrift niks over de herkomst van de straatnaam, maar wordt de ruimte gebruikt voor de vermelding van de naam van de buurt, dee wijk of het stadsdeel. Dan weet je in ieder geval waar je bent.
De combinatie komt ook voor: dan staat er in welke wijk je bent en tegelijk ook nog iets over de betekenis van de straatnaam:
In tweetalige gebieden is het puur praktisch om in het onderschrift de straatnaam in het lokale dialect te vermelden, zoals in Maastricht:
In Franeker is een buurt waar in de onderschriften op de borden staat wie de straatnaam ooit bedacht heeft:
Ik zie wel eens borden waar de onderschriftenschrijver blijkbaar vond dat enkele trefwoorden niet genoeg waren om het belang van een persoon te duiden en maar meteen een aanzet tot een complete biografie heeft gedaan:
En als je dan toch bezig bent, kan er net zo goed meteen een afbeelding van de vernoemde persoon bij. Dat zijn geen straatnaamborden meer, maar complete wandversieringen.
Als een afbeelding niet genoeg is, kun je er ook nog voor kiezen om het object waar de straat naar genoemd is bij het bordje te hangen. Dat kun je met een schietspoel nog makkelijk doen, maar bij een straat die naar een fregat of vliegtuig is genoemd kun je het beter bij een afbeelding houden.
Het gevaar van het toevoegen van onderschriften is dat ze aanleiding geven tot discussie. Dan is er met de straatnaam misschien niks mis, maar dan struikelen er weer mensen over het onderschrift. Bijvoorbeeld als er staat dat de straat naar een "Afrikaans negervolk" is genoemd, of naar een "stad in Palestina".
Aan de andere kant kunnen onderschriften ook juist weer misverstanden voorkomen. De Nickersteeg is helemaal niet naar nikkers of negers genoemd, de Turk niet naar een Turk, en de Piet Heinstraat niet naar de Piet Hein die je denkt.
Een straatnaambord kan in het onderschrift ook leuke extraatjes bieden. Het lijkt niet zo nodig om een toelichting te geven bij een straat die naar een bosmuis, een groene kikker of een ransuil genoemd is. Maar ik Uitgeest hebben ze in het onderschrift behalve de latijnse naam van deze dieren ook vermeld welk geluid het dier maakt. "Piepie", zegt de bosmuis.
Een onderschrift op een straatnaambord, daar steek je eigenlijk altijd wel wat van op!
Eerst even iets over al die borden zónder onderschrift. Als ik een bord zie waar Mozartlaan, Industrieweg of Kerkstraat op staat, mis ik die onderschriften niet. Behalve dan misschien als er bij die Kerkstraat in geen velden of wegen een kerk te bekennen is, want dan word ik toch weer nieuwsgierig. Maar soms zie ik straatnamen staan die me nieuwsgierig maken naar de herkomst of betekenis. Als een straat naar een specifieke datum genoemd is bijvoorbeeld, of als er een mysterieuze naam op staat.
Dergelijke straatnamen roepen toch om een toelichting. Dat is ook het geval als de straat naar een persoon is genoemd wiens naam me helemaal niks zegt. Dan is het toch prettig als er in een kort regeltje onder staat waar ik die persoon misschien van zou kunnen kennen of waarom er een straat naar genoemd is. Al staat er alleen maar 'kunstschilder' of 'wethouder van 1958 tot 1974', dan weet ik tenminste iets.
Een onderschrift kan ook antwoord bieden op de vraag waarom een bepaalde naam juist op die specifieke plek toepasselijk is, zoals bij de Kerkstraat waar ik hierboven over schreef.
Soms vertelt het onderschrift niks over de herkomst van de straatnaam, maar wordt de ruimte gebruikt voor de vermelding van de naam van de buurt, dee wijk of het stadsdeel. Dan weet je in ieder geval waar je bent.
De combinatie komt ook voor: dan staat er in welke wijk je bent en tegelijk ook nog iets over de betekenis van de straatnaam:
In tweetalige gebieden is het puur praktisch om in het onderschrift de straatnaam in het lokale dialect te vermelden, zoals in Maastricht:
In Franeker is een buurt waar in de onderschriften op de borden staat wie de straatnaam ooit bedacht heeft:
Ik zie wel eens borden waar de onderschriftenschrijver blijkbaar vond dat enkele trefwoorden niet genoeg waren om het belang van een persoon te duiden en maar meteen een aanzet tot een complete biografie heeft gedaan:
En als je dan toch bezig bent, kan er net zo goed meteen een afbeelding van de vernoemde persoon bij. Dat zijn geen straatnaamborden meer, maar complete wandversieringen.
Als een afbeelding niet genoeg is, kun je er ook nog voor kiezen om het object waar de straat naar genoemd is bij het bordje te hangen. Dat kun je met een schietspoel nog makkelijk doen, maar bij een straat die naar een fregat of vliegtuig is genoemd kun je het beter bij een afbeelding houden.
Het gevaar van het toevoegen van onderschriften is dat ze aanleiding geven tot discussie. Dan is er met de straatnaam misschien niks mis, maar dan struikelen er weer mensen over het onderschrift. Bijvoorbeeld als er staat dat de straat naar een "Afrikaans negervolk" is genoemd, of naar een "stad in Palestina".
Aan de andere kant kunnen onderschriften ook juist weer misverstanden voorkomen. De Nickersteeg is helemaal niet naar nikkers of negers genoemd, de Turk niet naar een Turk, en de Piet Heinstraat niet naar de Piet Hein die je denkt.
Een straatnaambord kan in het onderschrift ook leuke extraatjes bieden. Het lijkt niet zo nodig om een toelichting te geven bij een straat die naar een bosmuis, een groene kikker of een ransuil genoemd is. Maar ik Uitgeest hebben ze in het onderschrift behalve de latijnse naam van deze dieren ook vermeld welk geluid het dier maakt. "Piepie", zegt de bosmuis.
Een onderschrift op een straatnaambord, daar steek je eigenlijk altijd wel wat van op!
Reacties
Waarom de schrijfwijze op het bord afwijkt van de raadsbesluit en het vastgestelde onderschrift ontbreekt, is mij niet duidelijk. Er wordt beweerd dat de borden telefonisch in China worden besteld... :-)
Overigens is het door de raad vastgestelde onderschrift niet helemaal correct. De bevrijding van Nijmegen begon op 17 september 1944. De gevechtshandelingen op 20 september 1944 vonden voor een belangrijk deel plaats in Lent (gemeente Elst), dat pas sinds 1 januari 1998 in de gemeente Nijmegen ligt.