Doorgaan naar hoofdcontent

Een straatnaam voor 'Wttewaall'? Dit is gekkenwerk!

Er zijn in Nederland drie straatnamen met de familienaam 'Wttewaall' erin. Waar komt die naam vandaan? En veel belangrijker nog: hoe spreek je die naam in hemelsnaam uit?

In Kampen hebben ze een Wttewaall van Stoetwegenstraat, in Pijnacker een Freule Wttewaall van Stoetwegensingel en in Amsterdam een Freule Wttewaalpad. De straat in Kampen is genoemd naar jonkheer Henri Assuërus Wttewaall van Stoetwegen. Hij werd in 1866 lid van de Tweede Kamer, maar overleed al een paar maanden later. Daarvoor was hij ruim twintig jaar burgemeester van Kampen geweest. De andere twee straatnamen zijn genoemd naar zijn achterkleindochter freule Christine Wilhelmine Isabelle Wttewaall van Stoetwegen, roepnaam 'Bob'. Zij zat iets langer in de Tweede Kamer: van 1945 tot 1971, dus meer dan een kwart eeuw. Ze kwam in die tijd onder andere op voor de rechten van de vrouw en die van het koningshuis. Het was een vrolijke en vriendelijke vrijgezelle dame, maar ook een eigenwijze en eigengereide tante en mede daardoor bijzonder populair. Een leuke anekdote is dat ze in november 1970 na een lang, vermoeiend en verwarrend debat over het belastingplan midden in de nacht een memorabele uitspraak deed: "Dit is gekkenwerk. Ik stel voor, thans de vergadering te sluiten." Daarmee zei ze eigenlijk gewoon wat iedereen dacht.

Allemaal fijn om te weten, maar hoe moet je 'Wttewaall' nou uitspreken? Is het misschien gewoon 'Wittewaal', waarbij er een i is weggevallen? Je zou het bijna denken. Op internet komt de naam 'Wittewaall van Stoetwegen' ook best vaak voor met die extra i. De straat in Kampen staat als Wittewaall van Stoetwegenstraat op Google Maps. En aan het Freule Wttewaalpad in Amsterdam werden officiële straatnaamborden opgehangen met 'Freule Wittewaalpad' erop. Toen de gemeente erop werd gewezen dat die schrijfwijze fout was - er staat een i te veel en aan het eind ook nog een l te weinig - werden op alle bordjes de i's met blauwe verf weggewerkt. Dat is weer eens wat anders dan puntjes op de i zetten...

Die W is een bijzondere letter. Misschien heb je je wel eens afgevraagd waarom Engelsen het een 'double-joe' noemen, een dubbele u. Dat is omdat het dat oorspronkelijk ook was! In de middeleeuwen maakte men nog geen onderscheid tussen de u en de v, en voor een dubbele u (of een dubbele v) ging men op een gegeven moment een w als teken gebruiken. In de W van 'Wttewaall' zie je dat nog steeds terug. Het geslacht Wttewaall kwam oorspronkelijk uit Tull en 't Waal, of zoals men dat vroeger zei "uut Twaall". Die dubbele U werd geschreven als W en de familienaam werd zo Wttewaall. De correcte uitspraak van de achternaam is dus 'Uutewaal'.

Tja, Wttewaall van Stoetwegen. Zo'n naam is natuurlijk prachtig en bijzonder, maar vanwege de onduidelijkheid over de schrijfwijze en de uitspraak helemaal niet geschikt voor een straatnaam. Toch zijn er dus in Nederland een een straat, een pad en een singel naar genoemd. In Kampen wilde men aan het begin van de twintigste eeuw gewoon een straat naar de voormalig burgemeester noemen, zoals dat overal wel gebeurt. In Amsterdam ligt het pad in een buurt waar allemaal politici zijn vernoemd, zoals Willem Drees, Marga Klompé en Piet Lieftinck. In Pijnacker ligt de singel in een wijk waar alle straten naar beroemde vrouwen zijn genoemd, waaronder Aagje Deken en Fien de la Mar.

In Zutphen is trouwens een jaar of twintig geleden ook nog een straat naar de freule genoemd, in een wijk waar net als in Pijnacker het thema 'beroemde vrouwen' is. Ook hier hebben ze straten die zijn genoemd naar Marga Klompé, Aagje Deken en Fien de la Mar, maar er ligt ook een straat die simpelweg Freulepark heet. Daarvan weet iedereen hoe je het uitspreekt.

Reacties

Anoniem zei…
Met zo'n naam begrijp ik wel dat mensen je liever Bob noemen.
Dinx zei…
Update:
Er blijkt nĂ³g een straatnaam te zijn die naar een Wttewaal genoemd is: de Burgemeester Wttewaallweg in Lochem. Die is genoemd naar Frederik Willem Reinhard Wttewaall.
Hildairene zei…
En die extra l hebben ze maar laten zitten

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch Ă©Ă©n stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat Ă©Ă©n straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd...

Wat is in Nederland de langste straat met Ă©Ă©n naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste lĂ¡Ă¡n van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la...

Waar ligt het geografisch middelpunt van Nederland?

Mijn zoon vroeg me waar precies het middelpunt van Nederland, want daar wil hij dan graag een keer met me naartoe. Nederland heeft aardig wat geografische middelpunten. Het is maar net hoe je definieert wat het middelpunt van een land is. Ik zet in dit verhaal een paar van die middelpunten op een rijtje - voor mijn zoon, maar natuurlijk ook voor jullie. (Voor dit verhaal kijk ik alleen naar het Europese deel van Nederland, zonder de Caribische eilanden; met die eilanden erbij ligt alles weer anders.) Uiterste punten Voordat ik een aantal middelpunten langsloop, noem ik hier eerst de geografische extremen van Nederland. Rottumerplaat - Het noordelijkst gelegen punt van Nederland ligt op Rottumerplaat. Locatie: 53.556485, 6.492520 Bad Nieuweschans - Het oostelijkste punt van Nederland ligt bij Bad Nieuweschans (Groningen). Om precies te zijn bij grenspaal 196, bij de grensovergang naar Duitsland. Locatie: 53.180299, 7.227509 Klein-Kuttingen - Het zuidelijkste punt van Nederland ligt ...

Wat zijn de meest populaire straatnamen van Nederland?

Pas vroeg iemand me naar welke personen in Nederland de meeste straatnamen zijn vernoemd. Mijn vermoeden werd bevestigd: dat zijn geen schilders of zeehelden, maar gewoon leden van het koningshuis. Dat bracht me tot de vraag: welke straatnamen komen eigenlijk het vaakst voor in Nederland? En hoe zit dat in andere landen? Dit is de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen: 1. Kerkstraat 2. Schoolstraat 3. Molenstraat 4. Dorpsstraat 5. Molenweg 6. Julianastraat 7. Parallelweg 8. Nieuwstraat 9. Wilhelminastraat 10. Sportlaan Deze tien worden op de voet gevolgd door Industrieweg, Beatrixstraat, Kastanjelaan, Stationsweg, Eikenlaan, Markt, Prins Bernhardstraat, Emmastraat en Beukenlaan . Wat zien we aan dit lijstje? Het zijn allemaal bijzonder traditionele straatnamen met een verwijzing naar een bekend gebouw (kerk, school, molen, station), een bestemming of functie (dorp, parallelweg, sport, industrie, markt), het koningshuis (Juliana, Wilhelmina, B...