Koningin Beatrix maakte onlangs haar abdicatie bekend. Na 30 april a.s. heet ze weer gewoon prinses Beatrix. Maar moeten we dan ook de namen wijzigen van alle Koningin Beatrixstraten, -pleinen en -lanen? Wonen mensen die nu nog in de Koningin Beatrixstraat wonen na de troonswisseling ineens in de Prinses Beatrixstraat?
Er zijn in Nederland meer dan vijfhonderd straatnamen naar Beatrix genoemd. Daarvan heeft de meerderheid geen 'Prinses' of 'Koningin' in de naam. Alleen de Beatrixstraat komt al bijna tweehonderd keer voor, en verder zijn er ook nog Beatrixwegen, -lanen, -parken, -plantsoenen en zo. Er zijn ook bijna tweehonderd straatnamen naar 'Prinses Beatrix' genoemd, dus met 'Prinses' ervoor. Als je hebt meegeteld, weet je nu dat er in Nederland waarschijnlijk niet zo heel veel straten naar 'Koningin Beatrix' zijn genoemd; ik heb er maar veertien kunnen vinden. De oudste daarvan zijn de Koningin Beatrixstraat in De Lier, de Koningin Beatrixlaan in Slootdorp, de Koningin Beatrixstraat in Gaanderen en de Koningin Beatrixlaan in Vroomshoop. In die plaatsen waren ze er in 1980 - het jaar dat Beatrix koningin werd - al meteen met een koninklijke straatnaam bij.
Bij Beatrix komt de straatnaam met Prinses meer dan tien keer zo vaak voor als die met Koningin (189 tegen 14). Dat is niet zo vreemd als je bedenkt dat ze al meer dan veertig jaar (kroon)prinses was voordat ze koningin werd. Zo hebben van alle straatnamen die naar prins Willem-Alexander genoemd er inmiddels ook 80 de titel 'Prins', terwijl er vanzelfsprekend nog geen straatnamen naar 'Koning Willem-Alexander' genoemd zijn. Het opvallende is dat de koningin/prinses-verhouding bij de straatnamen voor Juliana en Wilhelmina net andersom is: bij Juliana komt de koninginnen-straatnaam ongeveer vier keer zo vaak voor als de prinsessen-straatnaam en bij Wilhelmina is dat zelfs ongeveer zes keer zo vaak. Ook dit is goed verklaarbaar: veel van deze straatnamen zijn pas na hun regeerperiode (of zelfs na hun overlijden) vastgesteld, en Wilhelmina en Juliana worden toch vooral herinnerd als koningin.
Er zijn plaatsen waar straten naar meerdere koninginnen zijn genoemd en waar consequent 'koningin' als titel wordt gebruikt. In Slootdorp - een dorp in Noord-Holland met ruim duizend inwoners - hebben ze niet alleen een Koningin Beatrixlaan, maar ook een Koningin Julianalaan, een Koningin Wilhelminaweg en zelfs ook nog een Koningin Emmaweg. Die laatste drie straatnamen zijn in 1949 tegelijk vastgesteld. De Koningin Beatrixlaan aan de rand van het dorp kwam er pas in 1980 bij. Iets dergelijks gebeurde in Leusden. De Koningin Julianalaan, de Koningin Wilhelminalaan en de Koningin Emmalaan stammen daar uit 1962; de Koningin Beatrixlaan aldaar dateert uit 1983.
Het is niet gebruikelijk om straten die naar een regerende koningin genoemd zijn na haar troonsafstand tot prinsessen-straat te hernoemen. Dat blijkt wel uit het feit dat we nog zo veel straten hebben die naar de koninginnen Juliana, Wilhelmina en Emma zijn genoemd. De Koningin Beatrixstraat blijft dus gewoon de Koningin Beatrixstraat, en de Prins Willem-Alexanderstraat blijft Prins Willem-Alexanderstraat heten.
Het wachten is nu op de eerste plaats waar men na 30 april een straat tot Koning Willem-Alexanderstraat doopt. En welke plaats komt als eerste met een Koningin MĂ¡ximastraat?
Bij Beatrix komt de straatnaam met Prinses meer dan tien keer zo vaak voor als die met Koningin (189 tegen 14). Dat is niet zo vreemd als je bedenkt dat ze al meer dan veertig jaar (kroon)prinses was voordat ze koningin werd. Zo hebben van alle straatnamen die naar prins Willem-Alexander genoemd er inmiddels ook 80 de titel 'Prins', terwijl er vanzelfsprekend nog geen straatnamen naar 'Koning Willem-Alexander' genoemd zijn. Het opvallende is dat de koningin/prinses-verhouding bij de straatnamen voor Juliana en Wilhelmina net andersom is: bij Juliana komt de koninginnen-straatnaam ongeveer vier keer zo vaak voor als de prinsessen-straatnaam en bij Wilhelmina is dat zelfs ongeveer zes keer zo vaak. Ook dit is goed verklaarbaar: veel van deze straatnamen zijn pas na hun regeerperiode (of zelfs na hun overlijden) vastgesteld, en Wilhelmina en Juliana worden toch vooral herinnerd als koningin.
Er zijn plaatsen waar straten naar meerdere koninginnen zijn genoemd en waar consequent 'koningin' als titel wordt gebruikt. In Slootdorp - een dorp in Noord-Holland met ruim duizend inwoners - hebben ze niet alleen een Koningin Beatrixlaan, maar ook een Koningin Julianalaan, een Koningin Wilhelminaweg en zelfs ook nog een Koningin Emmaweg. Die laatste drie straatnamen zijn in 1949 tegelijk vastgesteld. De Koningin Beatrixlaan aan de rand van het dorp kwam er pas in 1980 bij. Iets dergelijks gebeurde in Leusden. De Koningin Julianalaan, de Koningin Wilhelminalaan en de Koningin Emmalaan stammen daar uit 1962; de Koningin Beatrixlaan aldaar dateert uit 1983.
Het is niet gebruikelijk om straten die naar een regerende koningin genoemd zijn na haar troonsafstand tot prinsessen-straat te hernoemen. Dat blijkt wel uit het feit dat we nog zo veel straten hebben die naar de koninginnen Juliana, Wilhelmina en Emma zijn genoemd. De Koningin Beatrixstraat blijft dus gewoon de Koningin Beatrixstraat, en de Prins Willem-Alexanderstraat blijft Prins Willem-Alexanderstraat heten.
Het wachten is nu op de eerste plaats waar men na 30 april een straat tot Koning Willem-Alexanderstraat doopt. En welke plaats komt als eerste met een Koningin MĂ¡ximastraat?
Reacties
Om andere plaatsen naar de kroon te steken pleit ik al een aantal jaren voor een Keizerin Beatrixsingel. Naar haar echtenoot is in Nijmegen in 1896 de Barbarossastraat genoemd en naar hun zoon in 2006 de Keizer Hendrik VI-singel. Koningin Beatrix maakt hier geen schijn van kans...
http://www.rijnmond.nl/nieuws/08-02-2013/hellevoetsluis-krijgt-koning-willem-alexanderkade
F.M. van de Vorst.