Doorgaan naar hoofdcontent

Over mensen, dieren en dingen die kunnen vliegen

In de laatste paar weken ben ik twee keer met mijn auto naar een vliegveld gereden, en twee keer heb ik de TomTom gebruikt om er te komen. De eerste keer moest ik naar Schiphol, dat er gewoon als plaatsnaam in bleek te staan. Ik had geen idee welke straatnaam ik moest kiezen, dus begon ik op de gok 'vertrekhal' te typen. Tot mijn verbazing stond de 'Vertrekpassage' er gewoon tussen. Dat was makkelijk! Kort daarna moest ik naar Eindhoven Airport, en ook dat vliegveld stond er gewoon als plaatsnaam in. Het was - na mijn Schipholervaring - echter een kleine tegenvaller dat de 'vertrekpassage' er niet als straatnaam tussen stond. Na wat gepuzzel bleek de Luchthavenweg me naar mijn bestemming te brengen.

Wat voor namen geef je de namen op en rond een vliegveld? Ik heb vroeger bij de Nederlandse les geleerd dat er drie soorten zelfstandig naamwoorden zijn: mensen, dieren en dingen. Als thema voor de straatnamen op een vliegveld kom je dan ook al snel uit op namen van mensen die kunnen vliegen, dieren die kunnen vliegen en dingen die kunnen vliegen. Of zou het nóg creatiever kunnen?

De Vliegveldweg is in Nederland erg populair. Dat is natuurlijk niet zo vreemd, want het is gewoon best een logische naam voor de weg naar het vliegveld. Maastricht Aachen Airport heeft een Vliegveldweg, Enschede Airport Twente heeft een Vliegveldweg, en ook Rotterdam Airport heeft de Vliegveldweg. Maar in Rotterdam hadden ze nog meer straten te vernoemen, en die hebben ze vernoemd naar andere (kleine) Europese luchthavens zoals Linate (Milaan), Fairoaks (Woking), Cointrin (Genève), Gatwick en Heathrow (Londen), Fornebu (Oslo) en Malmi (Helsinki). Eindhoven Airport heeft geen Vliegveldweg, maar een Luchthavenweg. Ook zoiets. Daarnaast hebben ze in Eindhoven straatnamen genoemd naar luchtvaartpioniers zoals Adriaan Mulder, Henri Wijnmalen, Marinus van Meel, Freddy van Riemsdijk vernoemd. De grote toegangsweg heet natuurlijk de Anthony Fokkerweg. Allemaal 'mensen die kunnen vliegen' dus. Op Luchthaven Lelystad is men gegaan voor 'dieren die kunnen vliegen'. De straten zijn vernoemd naar de eend, de emoe, de maraboe en de roadrunner (die overigens vooral kan rennen). Tussen al die vogels vallen de Dakotaweg en het modern klinkende Airport Plaza in Lelystad wat uit de toon.

Schiphol is natuurlijk echt een grote stad op zich; daar hebben ze voor de verschillende wijken verschillende thema's gekozen. In Schiphol-Rijk is men gegaan voor 'dingen die kunnen vliegen', met bijvoorbeeld de Cessnalaan, de Douglassingel en de Boeingavenue. In Schiphol Zuid heeft men het gehouden op 'vliegtuigen die genoemd zijn naar dieren die kunnen vliegen', met bijvoorbeeld de Uiverweg, de Pelikaanweg, de Snipweg en de Toekanweg. De straten van Schiphol Zuid-Oost zijn allemaal genoemd naar noordelijk gelegen plaatsen met een vliegveld: Reykjavik, Gander, Prestwick en Anchorage. Het lijkt wel of voor de straatnamen in Schiphol Oost gebruik is gemaakt van de brainstormlijst die overbleef nadat de andere wijken waren gevuld. Hier heeft men een ratjetoe aan straatnamen met bijvoorbeeld de Thermiekstraat (opstijgende warme lucht), de Kemajoranstraat (de oude luchthaven van Jakarta), de Sir Frank Whittlestraat (uitvinder van de straalmotor) en de Westerkimweg (de horizon in het westen). Thema 'luchtvaart', maar dan in de ruimste zin van het woord. Dat geldt trouwens ook voor Schiphol Centrum, met dicht bij elkaar bijvoorbeeld de Vertrekpassage, de Schiphol Boulevard, de Octaanstraat, de Triportweg en de Evert van de Beekstraat.

Jammer eigenlijk dat ze bij die laatste twee wijken niet ook wat strakker een thema hebben aangehouden, want het begon zo goed. Maar 'Vertrekpassage' is in ieder geval een handige naam voor TomTom-gebruikers. Dat is ook wat waard natuurlijk.

Weet iemand trouwens wie Evert van de Beek was?

Reacties

HF zei…
De Uiver, de Pelikaan en de Snip waren tamelijk tot zeer beroemde vliegtuigen, en ook Toekan is de naam van een vliegtuig geweest. Dus ik vermoed dat de straten van Schiphol-zuid niet rechtstreeks vernoemd zijn naar vliegende dieren.

Ook in de nabijheid van het vliegveld Eelde bevindt zich een Pelikaanstraat en een Uiver.
Dinx zei…
@HF: Dank voor je reactie. Van de Uiver wist ik het wel, en daardoor had ik al wel een vermoeden. Maar van de Pelikaan en de Snip wist ik niet dat dat ook vliegtuigen waren. Blijkbaar zijn de straten niet genoemd naar 'dieren die kunnen vliegen' maar naar 'vliegtuigen die genoemd zijn naar dieren die kunnen vliegen'. Dat heb ik er nog maar even aan toegevoegd hierboven.
HF zei…
Toevallig woon ik zelf in die Pelikaanstraat waarover ik het had, anders had ik het echt ook niet geweten ;-)
Anoniem zei…
Als het Luchthaven Lelystad erom ging straten te vernoemen naar 'dieren die kunnen vliegen', hadden ze niet de emoe moeten kiezen. De emoe is, net als de struisvogel, een loopvogel. Ik zou dus zeggen dat LL simpelweg straten vernoemd heeft naar vogels.
Dinx zei…
Dankzij een reactie van Schiphol op een tweet van Kluun weet ik het nu eindelijk: Evert van de Beek was adjunct-directeur van Schiphol. Zijn specialisme was de agrarische exploitatie van het luchtvaartterrein. Na zijn overlijden is er ook een boerderij naar hem genoemd.
Jan N. zei…
Evert van de Beek was één van de eerste havenmeesters van Schiphol en mede grondlegger van de luchthaven.
Unknown zei…
Dank voor de informatie. Ik heb jaren gezocht naar wie Evert van de Beek was en zijn relatie met Schiphol.
Unknown zei…
Nu nog een straatnaambord te pakken zien te krijgen.
Dinx zei…
@Evert:
Ach, het schijnt dat daar 's nachts geen hond komt. ;-)
Steven Evert Simon van de Beek zei…
Als mosterd na de maaltijd...
Maar toch nog even zeggen: Evert van de Beek was mijn opa.
En ook nog adjunct-directeur van Schiphol, zoals al gezegd :-)
Anoniem zei…
Nog meer mosterd: Evert van de Beek was ook mijn opa (ben zus van Steven).
De boerderij die naar hem genoemd is, was trouwens zeker niet na zijn overlijden. Integendeel, hij heeft 'm zelf gedoopt, ik was erbij. De doop van de straat op Schiphol-Centrum was ik ook bij, maar dat was wel na zijn dood, ruim zelfs.
Unknown zei…
Hopelijk leest iemand dit nog na al die jaren maar benieuwd of de familie van Evert van de Beek ook kunnen vertellen waar oorspronkelijk de woning van de havenmeester (Evert) stond of misschien bestaat het nog wel.

Bedankt,


Sylvester Liefting

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol