Van Anton Geesinkstraat tot Carlijnplein - over olympisch kampioenen die hun eigen straatnaambord konden onthullen

Olympisch kampioenen worden bij terugkomst in Nederland gehuldigd. Eerst als team en daarna vaak nog ieder voor zich in de eigen geboorte- of woonplaats. Bij die plaatselijke inhuldiging horen allerlei verrassingen zoals bossen bloemen, gouden spelden en penningen, een rondrit en als het even meezit een eigen straatnaam.

Ik zal eens alle olympische kampioenen op een rij zetten die bij terugkeer in Nederland een straatnaam kregen in hun eigen woonplaats:

• Anton Geesink won de gouden medaille bij de Olympische Spelen van Tokio in 1964. Toen hij een jaar later aan de Omloop in Utrecht een eigen sportschool begon, besloot de gemeente om dat deel van de straat om te dopen tot Anton Geesinkstraat. Geesink ging er zelf wonen.
• Schaatser Jochem Uytdehaage won in 2002 goud op zowel de vijf als de tien kilometer bij de Olympische Spelen in Salt Lake City. Na afloop van de spelen werd hij gehuldigd in Utrecht. Een parkje vlak bij zijn ouderlijk huis kreeg bij die gelegenheid de naam Jochem Uytdehaageplantsoen.
• Anky van Grunsven nam als dressuurruiter deel aan de Olympische Spelen van Seoul in 1988, Barcelona in 1992, Atlanta in 1996, Sydney in 2000, Athene in 2004, Peking in 2008 en Londen in 2012. Ze won in totaal negen medailles: eenmaal brons, vijf keer zilver en drie keer goud. In 2009 werd - na de derde gouden medaille - een straat naar Van Grunsven genoemd in haar geboorteplaats Erp.
• Ellen van Langen won bij de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona verrassend goud op de 800 meter, en behaalde daarmee voor het eerst sinds 1948 een gouden medaille voor Nederland op een loopnummer. Ze moest eigenlijk te lang wachten om in dit rijtje te mogen, maar ik zet haar er toch maar gewoon bij: in 2009 mocht ze het bord van de nieuwe Ellen van Langenstraat onthullen in haar geboorteplaats Oldenzaal. (In de buurt zijn meer sporters vernoemd, zoals Tom Okker, Joop Zoetemelk en Ada Kok.)
• Zwemster Ranomi Kromowidjojo werd in 2012 olympisch kampioene op zowel de 50 als de 100 meter vrije slag tijdens de Olympische Zomerspelen van 2012 in Londen. Met de estafetteploeg haalde ze ook nog zilver op de 4 x 100m vrije slag. Bij de huldiging in haar geboortedorp Sauwerd kreeg een grasveldje de naam Ranomi plantsoen.
• Baanwielrenster Elis Ligtlee won in 2016 bij de Olympische Spelen van Rio de Janeiro de gouden medaille op de keirin. Bij de huldiging in haar woonplaats Eerbeek kreeg ze te horen dat een plein nabij de Stationsstraat de naam Elis Ligtleeplein zou krijgen. Ze moest er even op wachten, maar in 2019 kon ze zelf het straatnaambord onthullen.
• Turnster Sanne Wevers won in 2016 de gouden medaille op de evenwichtsbalk bij de Olympische Zomerspelen in Rio. Begin 2017 mocht ze in Oldenzaal zelf het straatnaambord onthullen op de Sanne Weversrotonde, vlak bij haar ouderlijk huis aan de Thorbeckestraat.
• Schaatster Carlijn Achtereekte won goud op de 3000m op de Winterspelen van 2018 in Pyeongchang. Bij haar huldiging in Lettele werd ze feestelijk rondgereden op een grote houten schaats en het plein voor het Kulturhus in Lettele kreeg officieel de naam Carlijnplein.
• Shorttrackster Yara van Kerkhof won in Pyeongchang een zilveren medaille op de 500 meter en samen met de Oranje-ploeg ook nog brons op de relay. Bij de huldiging in Zoetermeer kreeg ze te horen dat het pleintje voor het clubhuis van de IJsvereniging Zoetermeer de naam Yara van Kerkhofplaats zou krijgen. Ze kreeg een straatnaambord, maar de gemeente heeft de straatnaam nooit officieel geregistreerd.
• Een vreemde eend in deze lijst is het Nouchka Fontijnpad in Schiedam. In een wijk waar tussen 2016 en 2018 straten werden genoemd naar de goudenmedaillewinnaars Stephan van den Berg, Inge de Bruijn, Yvonne van Gennip, Anky van Grunsven, Marc Huizinga, Pieter van den Hoogenband, Sven Kramer, Ellen van Langen, Esther Vergeer, Marianne Vos, Ireen Wüst en Epke Zonderland, werd ook een pad genoemd naar zilverenmedaillewinnaar Nouchka Fontijn. Omdat zij zelf in Schiedam geboren is, was een zilveren medaille al voldoende om haar te vernoemen. Ze had het straatnaambord in 2020 zelf zullen onthullen, maar dat ging vanwege de coronacrisis niet door.

Van alle olympisch kampioenen is Fannie Blankers-Koen met twaalf straatnamen, een sportpark en een stadion het vaakst vernoemd. Het is me niet bekend of ze bij een van die straatnamen zelf een bord onthuld heeft.

Niet alle goudenmedaillewinnaars vinden het leuk om hun eigen straatnaambord te onthullen. Toen eind 2020 bekend werd dat er in Deventer een straat naar Ard Schenk zou worden genoemd, liet hij weten dat hij daar wel zijn goedkeuring aan had gegeven maar dat hij niet langs zou komen voor de onthulling: "Dat kunnen jullie in Deventer best zelf doen."

Er zijn overigens nog wel meer olympische sporters die al bij leven een eigen straatnaam kregen. Die heb ik verzameld in dit verhaal. 

Update
Wielrenster Annemiek van Vleuten was bij de Olympische Spelen van Rio in 2016 hard op weg naar een gouden medaille, maar ging in de finale van de wegwedstrijd hard onderuit. Bij de daaropvolgende Spelen in Tokyo won ze goud op de tijdrit en zilver bij de wegwedstrijd. In 2022 mocht ze het straatnaambord onthullen van het Annemiek van Vleutenpad in haar geboorteplaats... Vleuten.