De hoge heren van Hoogerheide - op zoek naar de grootste plaats in Nederland waar niet één straat naar een vrouw genoemd is

De laatste jaren wordt er veel gesproken over de man/vrouw-verdeling in straatnamenland. Van alle straten die naar personen genoemd zijn, is een grote meerderheid naar mannen genoemd en dat is natuurlijk niet eerlijk. Met moties en petities krijgen gemeentes de opdracht om meer straten naar vrouwen te noemen. Dat riep bij mij de vraag op: wat is de grootste plaats in Nederland waar nog steeds niet één straat naar een vrouw genoemd is?

Zoektocht
Nederland heeft ruim 2.000 plaatsen met in totaal ongeveer 250.000 straatnamen. Het is ondoenlijk om die plaatsen stuk voor stuk langs te gaan om te kijken of er ergens toch in ieder geval één straat naar een vrouw genoemd is. Om te beginnen heb ik alle plaatsen met minder dan 150 straatnamen van de lijst verwijderd - je moet ergens een streep trekken. Zo hield ik nog 398 plaatsen over. Vervolgens heb ik alle plaatsen uit te lijst verwijderd waar een straat naar Wilhelmina, Juliana of Beatrix genoemd is. Dat zijn de meest vernoemde vrouwen in Nederland en als een van hen vernoemd is, is er dus minimaal één straat naar een vrouw genoemd. Toen had ik nog 44 plaatsen over. Om je een idee te geven: van de vijftig grootste plaatsen van Nederland zijn er maar twee waar geen straat naar Wilhelmina, Juliana of Beatrix genoemd is, namelijk Lelystad en Heerhugowaard.

Van die lijst met 44 plaatsen ben ik in de verloren uurtjes eens (digitaal) door de straten gaan struinen. Dat deed ik van groot naar klein. Wanneer ik ook maar een straat vond die naar een vrouw genoemd was, kon de plaats van de lijst. In Lelystad vond ik bijvoorbeeld een Minervaweg en in Heerhugowaard hebben ze een Antonia Korvezeetuin. Voor de duidelijkheid: er zijn in deze plaatsen wel meer straten naar vrouwen genoemd, maar daar gaat het me nu even niet om.

Ik ging het rijtje verder langs. In Dronten is Sint Anna vernoemd, in Zeewolde hebben ze straten voor Amalia, Alexia en Ariane, in Drachten ligt een Mevrouw De Rooweg en in Hoogvliet is verzetsstrijdster Anna Griese vernoemd. In Laren hebben ze een Marte Rölingpaadje, in Nieuw-Vennep is Eugénie Prévinaire vernoemd en in Dokkum ligt de Catharina Geertruida Schraderstraat. In Heiloo zag ik Bosboom Toussaint, in Assendelft Aletta Jacobs en in Voerendaal Marie Koenen. Zo kon ik ook Oostvoorne (met de Elisabethhof), Losser (met de Cato Elderinkstraat), Lemmer (Emmakade) en Leek (Anna van Ewsumstraat) afstrepen. Vervolgens verdwenen ook Hilvarenbeek, Budel en Velserbroek van mijn lijst. En toen kwam ik in Hoogerheide.

Vindplaats
Hoogerheide is een dorp in het zuidwesten van Noord-Brabant. Het heeft 9.500 inwoners en - ook niet onbelangrijk - 190 straatnamen. Daarvan zijn er een stuk of zestig naar personen genoemd. Er zijn bijvoorbeeld straten genoemd naar een pastoor, een paus, monseigneurs en dokters - allemaal mannen. Men heeft er enkele voormalige burgemeesters vernoemd, zoals Van de Moer, Couwenbergh en Rubert - allemaal mannen. Er is een buurt waar een aantal wetenschappers vernoemd zijn zoals Lorentz, Buijs Ballot en Huijgens - allemaal mannen. Vanwege de nabijgelegen vliegbasis is er ook een buurt waar de straten zijn genoemd naar luchtvaartpioniers, zoals Fokker, Plesman en Lindbergh - allemaal mannen. Er zijn enkele leden van het koningshuis vernoemd, namelijk prins Claus, prins Bernhard en prins Hendrik - allemaal mannen! Je zou bijna denken dat ze het erom doen.

Ik vond twee straatnamen in Hoogerheide die me aan het twijfelen brachten: het Philomenahof en het Jannekespadje. Naar wie zouden die vernoemd zijn? Het Philomenahof ligt achter het stadhuis van de gemeente Woensdrecht op de plek waar tot 2002 de gebouwen van het Philomenaklooster stonden. De straat komt uit op de Kloosterstraat. Je zou kunnen stellen dat het Philomenahof naar de heilige Philomena genoemd is, maar het lijkt mij duidelijk dat deze straatnaam niet naar deze vrouw maar naar het voormalige klooster verwijst. Een eindje verderop begint tussen twee huizen aan de Ossendrechtseweg het Jannekespadje, een bijzonder smal wandelpad dat de polder in loopt. Je zou kunnen denken dat dat paadje naar ene Janneke genoemd is, maar van de lokale Heemkundekring leerde ik dat in een van die twee huizen ooit bakker Jan Adriaansen zat. Die bakker was niet zo groot en werd daarom Janneke genoemd, en het paadje langs zijn bakkerij werd zo Jannekes Padje. Zelfs het Jannekespadje is niet naar een vrouw genoemd.

Ik heb in Hoogerheide dus geen straten kunnen vinden die naar een vrouw genoemd zijn. Geen prinses tussen de prinsen, geen Madame Curie tussen de wetenschappers, geen Amelia Earhart tussen de luchtvaartpioniers. En daarmee is Hoogerheide volgens mij de grootste plaats in Nederland waar niet één straat naar een vrouw genoemd is.