Doorgaan naar hoofdcontent

De Vondelstraat in Beek en de Vondelstraat in Beek - over dubbele plaatsnamen met dubbele straatnamen

Stel je voor: je gaat voor de eerste keer op bezoek bij vrienden in de Sint Antoniusstraat in Bergen. Je stelt het adres netjes in in je routeplanner en gaat op pad. Als je op de opgegeven bestemming bent aangekomen, ontdek je dat je voor het verkeerde huis staat. Er blijken in Nederland twee plaatsen te zijn die Bergen heten en ze hebben ook nog eens allebei een Sint Antoniusstraat: eentje in Noord-Holland en eentje in Limburg. Je bent maar 200 kilometer verwijderd van je werkelijke bestemming. Het lijkt misschien een uitzonderlijke situatie, maar er zijn tientallen van dit soort combinaties van straatnaam een plaatsnaam die dubbel voorkomen in Nederland. Ik zal ze in dit artikel allemaal noemen, want dan kun je tenminste niet klagen dat je niet gewaarschuwd bent.

Eerst even iets over die plaatsnamen. Want dat straatnamen vaker worden gebruikt is niet zo vreemd - veel plaatsen hebben wel een Kerkstraat of een Schoolstraat - maar dat er ook plaatsnamen zijn die vaker voorkomen is minder bekend. De plaatsnaam Afferden komt bijvoorbeeld voor in Gelderland en in Limburg, de naam Katwijk komt voor in Zuid-Holland en Noord-Brabant, en zowel in Gelderland als Friesland ligt een plaats die Scherpenzeel heet. En dan heb ik het over plaatsen die exact hetzelfde heten, en dus niet over combinaties zoals Alphen en Alphen aan de Rijn, of Katwijk en Katwijk aan Zee. Als je die door elkaar haalt, heb je gewoon niet goed opgelet. Andere plaatsnamen die op twee verschillende plekken voorkomen zijn Aalst, Elst, Haren, Oosterwolde, Tienhoven en Well. En het goede nieuws: in de combinaties van plaatsen die ik in deze alinea noem, liggen geen dubbele straatnamen. Dat is handig. Maar dan nu het slechte nieuws.

Dubbele plaatsnamen met dubbele straatnamen
Er zijn twaalf plaatsnamen in Nederland die vaker voorkomen en waar ook dubbele straatnamen te vinden zijn. Ik noem ze hieronder allemaal, met ook steeds de onderlinge afstand zodat je weet hoeveel kilometer je fout kunt zitten. 

  • Zowel in Gelderland als in Noord-Brabant ligt een plaats die Alphen heet. De afstand tussen die twee is ongeveer 75 kilometer. Ze hebben allebei een Heuvelstraat en een Molenstraat. Er ligt trouwens ook nog een Alphen in Zuid-Holland, maar die deelt geen straatnamen met die andere twee.
  • Er ligt een Beek in Limburg maar er zijn ook nog twee plaatsen met die naam in Gelderland. Drie Beken dus. De Beek in Limburg en die 130 kilometer verderop in de gemeente Berg en Dal hebben allebei een Potgieterstraat en een Vondelstraat. En de Limburgse Beek heeft net als Beek in de gemeente Montferland een Sint Martinusstraat.
  • Bergen in Noord-Holland ligt 200 kilometer van de gelijknamige plaats in Limburg. Ik noemde hierboven de Sint Antoniusstraat al, maar daarnaast hebben ze ook nog de Kerkstraat, de Lindenlaan en de Raadhuisstraat dubbel.
  • Geesteren in Overijssel en Geesteren in Gelderland zijn twee dorpen op 45 kilometer afstand van elkaar. Ze hebben allebei een Dorpsstraat.
  • De twee Hengelo's van Overijssel en Gelderland hebben van alle dubbele plaatsnamen de meeste straatnamen hetzelfde: Asterstraat, Beekstraat, Haarweg, Heideweg, Julianalaan, Kerkstraat, Koekoekweg, Korenbloemstraat, Leliestraat, Maanstraat, Marktstraat, Meidoornstraat, Rondweg, Rozenstraat en Slangenbeek. Gelukkig liggen ze maar op 50 kilometer van elkaar.
  • Het is 90 kilometer rijden van Laren in Gelderland naar Laren in Noord-Holland. Deze twee hebben drie straatnamen hetzelfde: De Kamp, Kloosterweg en Nieuweweg.
  • Noordwolde ligt zowel in Friesland als in Groningen. Ze hebben - op 75 kilometer afstand van elkaar - allebei een Nieuwstraat.
  • Het is 95 kilometer van Oosterhout in Gelderland naar de plaats met dezelfde naam in Noord-Brabant. Ze hebben allebei een straat die Bloemenhof heet.
  • Nou wordt het weer even ingewikkeld, want Rijswijk ligt zowel in Zuid-Holland, als in Noord-Brabant, maar ook nog in Gelderland. Van de Veldweg in het Gelderse Rijswijk is het 35 kilometer naar die in het Brabantse Rijswijk. En van de Gelderse Kerkstraat is het 90 kilometer naar de Kerkstraat in Zuid-Holland.
  • Velp ligt in Gelderland maar ook 50 kilometer verderop in Noord-Brabant. Beide plaatsen hebben een Kastanjelaan.
  • Zevenhuizen ligt in Groningen en in Zuid-Holland. Ze hebben allebei een Molenweg. Tussen die twee ligt 220 kilometer - een recordafstand in deze categorie!
  • Het is 80 kilometer van Zuidwolde in Drenthe naar de gelijknamige plaats in Groningen. Kijk uit als je in een van de twee naar school moet, want ze hebben de Schoolstraat dubbel.

Houden gemeentes er bij het vaststellen van straatnamen dan geen rekening mee dat er elders in het land een gelijknamige plaats ligt waar ze misschien al dezelfde straatnaam gebruiken? Ik vermoed dat de meeste van de straatnamen die ik hierboven genoemd heb al wat ouder zijn. Vroeger was dit helemaal geen probleem omdat men toen de wegenkaart erbij pakte om zorgvuldig de route uit te stippelen, en dan kwam je niet zo makkelijk in de verkeerde plaats uit. Maar tegenwoordig vertrouwen mensen volledig op de routeplanner en volgen ze gedachteloos de instructies. Als je dan 'Molenweg, Zevenhuizen' invoert, kun je dus zo maar op meer dan 200 kilometer van je bestemming uitkomen. Je bent gewaarschuwd.



Reacties

Unknown zei…
Gelukkig grenzen de Bontepoort in Bontepoort (Gelderland) en de Bonte Poort in Bonte Poort in de provincie Utrecht direct aan elkaar https://nl.wikipedia.org/wiki/Bonte_Poort
Dinx zei…
Haha, daar verlies je inderdaad weinig tijd als je per abuis in de verkeerde staat. ;-) Bontepoort en Bonte Poort worden trouwens ook genoemd in mijn verhaal over straten die voorbij de gemeentegrens nét een beetje anders heten.
Nicole van der Linden zei…
Leuk verhaal! Het viel mij laatst in Drenthe op dat hier weinig variatie in straatnamen is. Elk dorp heeft een Brink e.d., verklaarbaar natuurlijk. Maar misschien ook een leuk item 9m over te schrijven.
Dinx zei…
@Nicole:
Drenthe heeft inderdaad veel Brinken, maar die komen ook wel in andere provincies voor. Ik schreef daar wat over in dit artikel.
Ik heb ook weleens onderzocht welke straatnaamachtervoegsels in iedere provincie veel voorkomen, en daarbij bleek de -brink in Drenthe inderdaad ook veel voor te komen.
Lidewij zei…
Grappig, je maakt hier zelf ook een vergissing. Er zijn zelfs drie dorpen Beek in Nederland: een in Limburg en twee in Gelderland. Van die Gelderse dorpen is de ene Beek gemeente Berg en Dal (ten oosten van Nijmegen) en daar is inderdaad een Vondelstraat en een Potgieterstraat. In Beek (gemeente Montferland) is dan weer de Sint Martinusstraat.
In Beek (gem. Berg en Dal) is mij vroeger heel wat keren de weg naar het Heuveltje gevraagd (gelegen in het andere Gelderse Beek). En daarna wilden mensen niet geloven dat ze in het verkeerde dorp stonden.
Dinx zei…
@Lidewij:
Ach, natuurlijk. Ik heb ze hier wel alle drie op mijn lijst staan, maar ergens bij het uitwerken van het verhaal heb ik er twee samengevoegd. Als kind kwam ik regelmatig in Beek (Berg en Dal), en dat was niet omdat ik eigenlijk in een van die andere twee moest zijn. ;-) Dank voor je melding. Ik heb het verhaal erop aangepast.
Lidewij zei…
En nog steeds zit er een foutje in :). Beek (gemeente Berg en Dal) behoorde ooit tot de gemeente Ubbergen, daarna tot de gemeente Groesbeek en inmiddels heet diezelfde gemeente Berg en Dal. De Sint Martinusstraat is in Beek gemeente Montferland. Volg je het nog? Het illustreert wel mooi hoe ingewikkeld het kan zijn, met die plaats- en straatnamen!
Dinx zei…
@Lidewij:
Ik heb het mezelf ook veel te ingewikkeld gemaakt... de volgende keer schrijf ik weer over iets makkelijks. ;-) (Maar ik denk dat het nu klopt!)
Lidewij zei…
@Dinx
Ne hoor, schrijf maar lekker door, ik vind het juist een heel leuk artikel!
(en nu klopt het inderdaad ;-) )
Maartenship zei…
En dit is dan alleen nog in Nederland! Als je daar ook het Belgische taalgebied bij betrekt wordt het nog veel leuker. Je hebt Deurne in Antwerpen en in Noord-Brabant, Hasselt in België en Hasselt in Gelderland. En dit wat ik zo alleen uit het hoofd al weet, er zijn er vast veel meer!
Anoniem zei…
En wat dacht je van de naam Capelle (Schouwen-Duiveland),
Kapelle(Zuid-Beveland), Capelle aan de IJssel,
Capelle (Noord-Brabant) en Kapellebrug (vaak afgekort tot Kapelle,
ligt in Zeeuws Vlaanderen).
Dinx zei…
@Maartenship:
Je kunt dit inderdaad ook internationaal bekijken. Middelburg (B) en Middelburg (NL) hebben bijvoorbeeld allebei een Kasteelstraat. En zo zijn er inderdaad nog veel meer. Zoals Jesse via Twitter reageerde: Birmingham in Alabama en Birmingham in Engeland hebben bijvoorbeeld allebei een Wellington Road. Maar waar houd je dan op? Ik heb het voor dit verhaal beperkt tot Nederlandse plaatsen.

@Anoniem:
En zo heb je ook nog Oostkapelle, Westkappele en Moerkapelle, maar ik ben ervan uitgegaan dat mensen de verschillen tussen die plaatsen wel zien. Capelle in Noord-Brabant heet officieel Sprang-Capelle. En Capelle op Schouwen-Duiveland heet officieel Kapelle, maar de plaatsnamen vallen daar onder Nieuwerkerk. En in Nieuwerkerk hebben ze net als in Oostkapelle een 'Zwanenburgseweg' - maar of dat nou verwarrend is? Al deze Capelles en Kapelles hebben nog wel meer straatnamen dubbel. De meest voorkomende is de Mauritsstraat, want die hebben ze in Capelle aan den IJssel, Moerkapelle, Kapelle en Sprang-Capelle.
Anoniem zei…
Laatst stond een bezorger op 'ons adres' maar dan in een andere plaats. Hij belde in wanhoop. Om zich te oriënteren in het dorp (dat het onze dus later niet bleek te zijn) vroeg hij of wij ook een kerk zagen. En of de klokken ook net luidden (op het hele uur). 'Toevallig' wel ja, ha ha.
Anoniem zei…
En hoewel we uitgebreid over de zee hadden gesproken n.a.v. een bestelling voor Bergen nh, ging het pakket toch naar Bergen (Limburg). Op mijn opmerking dat de Noordzee zich echt niet in Limburg bevond, antwoordde de besteller: weet ik veel waar de Noordzee ligt!
Maartenship zei…
Ja, de besteller zal niet vaak een pakketje aan de 'Noordzee' moeten afleveren! Dus begrijpelijk dat-ie dat niet weet...

Met taal is het op de scholen al niet zo best gesteld, met aardrijkskunde-topografie al helemaal niet! :-(
Anoniem zei…
We hadden de besteller uitgebreid verteld dat Bergen nh niet hetzelfde was als Bergen aan zee en hem verteld dat er 5 km. tussen lag. Als je over de Noordzee praat, dan is het niet logisch dat je aan Limburg denkt, hij had duidelijk geen benul. Hij was noch achterlijk, noch nieuwkomer, kende de provincie Utrecht op zijn duimpje (daar kwam het pakket vandaan) maar was kennelijk nooit daar buiten geweest en sinds de routeplanner is het droevig gesteld met de topografie.
Arnout zei…
Mist in het overzicht Serooskerke niet? Ik geloof dat er 2 plaatsen in Zeeland zo heten, geen idee hoe het met de straatnamen zit...
Dinx zei…
@Arnout:
Er zijn inderdaad twee Serooskerkes (eentje met 18 en eentje met 47 straatnamen) maar die twee hebben geen overlap in straatnamen.
Anoniem zei…
Tja, en dan heb je dit soort typische satnav gevallen, zelfde plaatsnaam maar volledig vertrouwend opgeheven navigatie en dus ergens anders terecht komen.
https://www.google.com/amp/s/www.dailymail.co.uk/news/article-7082619/amp/Pensioner-drove-Newcastle-Rom-Germany-instead-Rome-Italy-blames-sat-nav-error.html en https://www.digitalspy.com/fun/a168024/couple-650km-off-course-after-gps-typo/
Gérard zei…
Tja, en dan heb je dit soort typische satnav gevallen, zelfde plaatsnaam maar volledig vertrouwend op de navigatie en dus ergens anders terecht komen dan gepland.
https://www.google.com/amp/s/www.dailymail.co.uk/news/article-7082619/amp/Pensioner-drove-Newcastle-Rom-Germany-instead-Rome-Italy-blames-sat-nav-error.html en https://www.digitalspy.com/fun/a168024/couple-650km-off-course-after-gps-typo/

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol