Doorgaan naar hoofdcontent

Hoe straatnamen ons herinneren aan de watersnoodramp van 1953

Vandaag is het precies 64 jaar geleden dat bij een zware stormvloed grote delen van Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant onder water kwamen te staan. Er liggen op allerlei plekken straten waarvan de namen ons aan de watersnoodramp herinneren.

De watersnoodramp vond plaats in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953. Die datum zie je in een aantal straatnamen terug: de 1-Februariweg (in Heijningen), de 1 februariweg (in Herkingen) en Plein 1 febr 1953 (in Nieuw-Vossemeer). Verspreid over het hele overstromingsgebied zijn er nog veel meer straatnamen die naar deze ramp verwijzen. Op een aantal plekken zijn bijvoorbeeld Nederlandse gemeentes vernoemd als dank voor de hulp die ze hebben geboden. Zo komt Stellendam aan een Haagsestraat en een Brielsestraat, Oude-Tonge aan een Haarlemmerstraat, Middelharnis aan een Doetinchemsestraat en Herkingen een Adoptieplein.

Veel hulp kwam van het Rode Kruis. Ooltgensplaat kreeg daarom later een Roode Kruislaan, in Oude-Tonge noemde men een straat naar dr. Johan Basting (de oprichter van het Nederlandse Rode Kruis) en in zowel Oude-Tonge als Stellendam werd een straat genoemd naar Henri Dunant (de oprichter van het internationale Rode Kruis). Zo werden er ook straten genoemd naar de brandweer en het Korps Mariniers (de Mariniersweg in Oude-Tonge), en zelfs naar de helikopter die bij de reddingswerkzaamheden werd ingezet (het Helicoptèreplein in Nieuwe-Tonge). Als dank voor de vele aandacht die de ramp in de internationale pers had gekregen, werd in Ouwerkerk de Weg van de Buitenlandse Pers aangelegd.

Na de ramp droegen veel landen bij aan de wederopbouw. Uit Oostenrijk en de Scandinavische landen kwamen veel bouwmaterialen en soms zelfs complete huizen. Om die steun te herdenken heeft Stad aan 't Haringvliet nu een Zweedsestraat en Goedereede een Oostenrijksestraat. In Herkingen zijn de beginletters van Zweden en Oostenrijk samengevoegd in de naam van het Zweosplein. In Nieuwe-Tonge kwamen Finse woningen aan het Finlandplein, Stellendam kreeg Noorse woningen aan de Koning Haakonstraat, en in Zuidzijde staan Zweedse woningen aan de Malmöstraat en aan de Stockholmstraat. In Nieuwendijk herinneren zelfs bijna alle straatnamen aan de hulp na de watersnoodramp.

Bij de aanleg van de Rotterdamse wijk Pendrecht in de jaren vijftig koos men ervoor om de straten in de nieuwe wijk te noemen naar plaatsen die tijdens de watersnoodramp getroffen werden. Daar liggen nu dus onder andere de Wemeldingestraat, de Yersekestraat, de Serooskerkestraat en de Kamperlandsingel. Het centrale plein in Pendrecht heet Plein 1953. Het thema voor de straatnaamgeving is wel toepasselijk, omdat het oorspronkelijke dorp Pendrecht zelf grotendeels verdronken is tijdens de Sint Elisabethsvloed in 1421.

De watersnoodramp was aanleiding voor het Deltaplan en de aanleg van de Deltawerken. Er zijn in Zuid-Holland en Zeeland tientallen straten naar iets met 'Delta' genoemd. Den Haag kreeg in 1968 bijvoorbeeld een Deltaplein. In de zomer van 1964 werd de opening van de Haringvlietbrug gevierd met de grootse manifestatie Fluzi: 'Flakkee uit zijn isolement'. In Dirksland heeft men toen een straat de Fluzistraat genoemd.




Vanaf 21 februari 2017 is mijn boek Over straatnamen met name in de boekwinkel verkrijgbaar. Het is een vrolijk en informatief boek vol met verhalen, voorbeelden, feiten en fabels over straatnamen. Bovenstaand verhaal over de straatnamen die herinneren aan de watersnoodramp staat er toevallig ook in.

Reacties

(via Twitter) zei…
Mooi artikel. Kom uit Schouwen-Duiveland. Ook Hammarskjőldlaan en Sandstrőmstraat herinneren aan de Scandinavische hulp.

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch Ă©Ă©n stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat Ă©Ă©n straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd...

Wat is in Nederland de langste straat met Ă©Ă©n naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste lĂ¡Ă¡n van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la...

Waar ligt het geografisch middelpunt van Nederland?

Mijn zoon vroeg me waar precies het middelpunt van Nederland, want daar wil hij dan graag een keer met me naartoe. Nederland heeft aardig wat geografische middelpunten. Het is maar net hoe je definieert wat het middelpunt van een land is. Ik zet in dit verhaal een paar van die middelpunten op een rijtje - voor mijn zoon, maar natuurlijk ook voor jullie. (Voor dit verhaal kijk ik alleen naar het Europese deel van Nederland, zonder de Caribische eilanden; met die eilanden erbij ligt alles weer anders.) Uiterste punten Voordat ik een aantal middelpunten langsloop, noem ik hier eerst de geografische extremen van Nederland. Rottumerplaat - Het noordelijkst gelegen punt van Nederland ligt op Rottumerplaat. Locatie: 53.556485, 6.492520 Bad Nieuweschans - Het oostelijkste punt van Nederland ligt bij Bad Nieuweschans (Groningen). Om precies te zijn bij grenspaal 196, bij de grensovergang naar Duitsland. Locatie: 53.180299, 7.227509 Klein-Kuttingen - Het zuidelijkste punt van Nederland ligt ...

Wat zijn de meest populaire straatnamen van Nederland?

Pas vroeg iemand me naar welke personen in Nederland de meeste straatnamen zijn vernoemd. Mijn vermoeden werd bevestigd: dat zijn geen schilders of zeehelden, maar gewoon leden van het koningshuis. Dat bracht me tot de vraag: welke straatnamen komen eigenlijk het vaakst voor in Nederland? En hoe zit dat in andere landen? Dit is de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen: 1. Kerkstraat 2. Schoolstraat 3. Molenstraat 4. Dorpsstraat 5. Molenweg 6. Julianastraat 7. Parallelweg 8. Nieuwstraat 9. Wilhelminastraat 10. Sportlaan Deze tien worden op de voet gevolgd door Industrieweg, Beatrixstraat, Kastanjelaan, Stationsweg, Eikenlaan, Markt, Prins Bernhardstraat, Emmastraat en Beukenlaan . Wat zien we aan dit lijstje? Het zijn allemaal bijzonder traditionele straatnamen met een verwijzing naar een bekend gebouw (kerk, school, molen, station), een bestemming of functie (dorp, parallelweg, sport, industrie, markt), het koningshuis (Juliana, Wilhelmina, B...