Doorgaan naar hoofdcontent

De Moordkuil? Daar moet wel een spannend verhaal achter zitten!

In het centrum van Nijmegen ligt een straat met een bijzondere naam: de Moordkuil. Een intrigerende naam in het hart van de stad. Daar moet wel een spannend verhaal achter zitten! 

De straatnaam doet natuurlijk denken aan de uitdrukking "van je hart geen moordkuil maken". Je moet je gevoelens niet opkroppen of stilhouden, maar vrijuit zeggen wat je ergens van denkt. Oorspronkelijk is 'moordkuil' een ander woord voor een moordenaarshol, maar het werd in de achttiende eeuw ook al figuurlijk gebruikt voor een plek waar je je gedachten weg kon stoppen, alsof je ze vermoord had.

Een straat die Moordkuil heet, wie bedenkt zoiets? De naam heeft toch een beetje een negatieve bijklank, dus een straatnaamcommissie zal tegenwoordig niet zo snel bedenken om een straat zo te noemen. Het moet dus wel een eeuwenoude straatnaam zijn, want vroeger had men veel minder problemen met dat soort namen. Toen noemde men een straat nog net zo makkelijk naar zwervers, dronkenlappen of moordenaars. De naam van de Moordkuil was inderdaad eeuwen geleden al in gebruik. In 1548 kwam de naam Maijrtkuell al voor, in 1560 was het Moirtkuyl of Moertkuyl en in een bron uit 1649 wordt het vermeld als Moortkuil.

Maar wat zou er nou op de plek van de Moordkuil gebeurd zijn? Was het wellicht een duistere plek waar moordenaars samenkwamen, en waar anderen juist zo ver mogelijk van weg bleven? Was het een begraafplaats waar vermoorde mensen hun laatste rustplaats vonden? Een massagraf misschien? Herinnert de naam aan een illustere moord uit een ver verleden? Of werden hier ooit doodvonnissen voltrokken, net als bij het Galgenveld dat een eindje verderop ligt in Nijmegen?

Het werkelijke verhaal is helaas minder spectaculair. Zoals vaak bij dit soort namen weet men niet precies waar de naam vandaan komt, maar waarschijnlijk heeft die helemaal niks met moord. Men vermoedt dat de straat eeuwen geleden zo werd genoemd omdat op deze plek een modderkuil was. 'Moor' was afgeleid van 'modder'. Je ziet dat bijvoorbeeld ook terug in de plaatsnamen Moordrecht en Moorveld.

Geen moord en doodslag dus, maar gewoon een kuil met modder. Er werden in het verleden wel vaker straten naar modder genoemd, zoals Modderland bij Finsterwolde, de Moddergatsweg bij Staphorst, de Modderwijk ten oosten van Hoogeveen en 't Modderweidje in Waarland. Waar zou jij liever wonen: in een moddergat of een moordkuil?

Reacties

Joost zei…
Er zijn wel straten die naar zoiets spannends verwijzen. De Spooksteeg in Amsterdam is gebaseerd op een moord daar. Zie o.a. http://www.beleven.org/verhaal/het_spook_van_de_zeedijk
Dinx zei…
@Joost:
Mooi verhaal. Maar elders las ik dat de oorsprong van de naam onbekend is en dat die voor 1800 nergens genoemd wordt. Wat is waar?

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol