Doorgaan naar hoofdcontent

Van Agnetapark tot Wonderfontein - straatnamen die zijn opgebouwd uit chemische elementen

Op de site Plakken en Knippen verscheen eerder deze week een artikel waarin Arjan van der Meij op zoek gaat naar tweeletterwoorden die ook de afkorting van een chemisch element zijn. En vervolgens probeert hij zo lang mogelijke woorden van die zinnen te maken, zoals "Ho, ga er in na pa!" Het deed me denken aan een opgave uit de ontzettend lastige NBV-kerstpuzzel van 2015 waarin een opdracht was om een zo lang mogelijke zin te maken met woorden die helemaal uit elementen zijn opgebouwd. Dat leverde inzendingen op zoals "AIVD besluit inwoners te vragen om op kerstavond hun kop te buigen over lastige hersenkrakers" maar ook nog véél langere verhalen. Je zult begrijpen dat ik me toen afvroeg of er ook straatnamen zijn die je helemaal als een verzameling elementen kunt schrijven.

Laat ik om te beginnen een voorbeeld geven van wat ik precies bedoel. Neem het Kronenburgerpark in Nijmegen, dat kun je opgesplitst in elementen schrijven als Kr-O-Ne-N-B-U-Rg-Er-P-Ar-K. Dat zijn achtereenvolgens de afkortingen van Krypton, zuurstof, neon, stikstof, boor, uranium, röntgenium, erbium, fosfor, argon en kalium. En zo kun je de veel voorkomende straatnaam Brink schrijven als Br-I-N-K of als Br-In-K. Heel veel straatnamen vallen voor deze zoektocht al direct af omdat ze op -straat, -weg of -laan eindigen, en omdat je die achtervoegsels al niet als elementen kunt schrijven geldt dat ook voor de hele straatnaam. Ik ging er daarom van uit dat er niet zo veel van die straatnamen zouden zijn, maar er blijken meer dan 3500 van die straatnamen te zijn in Nederland! Daarbij tel ik straatnamen die in meerdere plaatsnamen voorkomen maar één keer mee. In dit artikel neem ik je mee langs de langste, de kortste en de mooiste.

Lekker kort
De kortste straatnamen die je helemaal als elementen kunt schrijven zijn As, Es, Ra en B; dat zijn namelijk niet alleen straatnamen, maar ook de afkortingen van de elementen arseen, einsteinium, radium en boor. Daarmee zijn we snel klaar. Ook lekker kort zijn de drieletterige straatnamen die uit drie elementen van één letter zijn opgebouwd: Bos (B-O-S), Bun (B-U-N), Bus (B-U-S), Fok (F-O-K), Hof (H-O-F), Hop (H-O-P), Hub (H-U-B), Kof (K-O-F), Nok (N-O-K), Vos (V-O-S) en Wip (W-I-P). De langste straatnaam die je op deze manier uit eenletterige elementen op kunt bouwen is de Bisschopshof: B-I-S-S-C-H-O-P-S-H-O-F. Als je dat begin eenmaal hebt, vind je al snel ook andere straatnamen die met Bisschops- beginnen: Bisschopsberg, Bisschopskamp, Bisschopsland, Bisschopsrak en Bisschopswater kun je allemaal met afkortingen van elementen schrijven.

Lekker lang
Dan maar meteen door naar de allerlangste straatnamen die je als elementen kunt schrijven. Dat zijn Buitenplaats Herkingen (B-U-I-Te-N-P-La-At-S-H-Er-K-I-N-Ge-N), Architect Brandeserf (Ar-C-H-I-Te-C-Tb-Ra-Nd-Es-Er-F), Carolus Linnaeusborg (C-Ar-O-Lu-S-Li-N-Na-Eu-Sb-O-Rg), Prinses Ireneplateau (Pr-I-N-Se-S-I-Re-Ne-P-La-Te-Au) en Liesbeth Tilanusland (Li-Es-Be-Th-Ti-La-N-U-S-La-Nd). Om Buitenplaats Herkingen (in Herkingen) te schrijven, heb je trouwens vijftien elementen nodig en dat is ook een record.

Eigenlijk vind ik dat het Architect Brandeserf uit dat rijtje met langste namen niet meetelt, omdat je daarvoor de Tb (van terbium) nodig hebt maar in de straatnaam staat een spatie tussen die twee letters. Dat soort problemen (of slordigheidjes) heb je niet als je alleen naar aaneengeschreven straatnamen zonder spaties kijkt. In die categorie zijn dit de langste: Franciscanessenhof (F-Ra-N-C-I-S-Ca-Ne-S-Se-N-H-O-F), Schiermonnikoogerf (Sc-H-I-Er-Mo-N-N-I-K-O-O-Ge-Rf), Kronenburgerplaats (Kr-O-Ne-N-B-U-Rg-Er-P-La-At-S), Kersenplukkerserf (K-Er-Se-N-P-Lu-K-K-Er-S-Er-F), Norbertinessenhof (N-O-Rb-Er-Ti-Ne-S-Se-N-H-O-F), Smachtenburgerhof (Sm-Ac-H-Te-N-B-U-Rg-Er-H-O-F) en het Kersenplukkerserf (K-Er-Se-N-P-Lu-K-K-Er-Se-Rf). Allemaal mooi.

Lekker veel
Eerder in dit verhaal liet ik al zien dat je Brink op twee manieren uit elementen op kunt bouwen: Br-I-N-K en Br-In-K. Zo zijn er veel meer straatnamen die je op verschillende manieren uit elementen op kunt bouwen. De straatnaam met de meeste varianten is Schoutenbosch (in Castricum). Dat kun je bijvoorbeeld schrijven als S-C-H-O-U-Te-N-B-O-S-C-H of Sc-Ho-U-Te-N-B-O-Sc-H, maar ook als S-C-Ho-U-Te-Nb-Os-C-H of Sc-Ho-U-Te-Nb-O-Sc-H. In totaal zijn er zo 24 verschillende schrijfwijzen. Kijk zelf maar even of je ze met deze voorbeelden erbij allemaal kunt bedenken.

Lekker lekker
En dan nog wat mooie straatnamen tot slot. Ik vind Raar altijd wel een leuke straatnaam, niet alleen omdat die ehh, 'raar' is, maar ook omdat het een palindroom is. Het leuke is nu dat je deze ook met elementen kunt schrijven als  Ra-Ar. De Paramaribohof vind ik een leuke straatnaam omdat daarin steeds afwisselend een medeklinker en een klinker staan; deze straatnaam kun je schrijven als P-Ar-Am-Ar-I-B-O-H-O-F. En de Suykerbackershof (S-U-Y-K-Er-Ba-C-K-Er-S-Ho-F) is wel bijzonder omdat je die ook in de moderne spelling 'Suikerbakkershof' als elementen kunt schrijven.

Vooruit, ik noem gewoon nog wat mooie straatnamen die allemaal uit elementen bestaan: Wonderfontein (W-O-Nd-Er-F-O-N-Te-I-N), Bruidssluier (Br-U-I-Ds-S-Lu-I-Er), Rubberplantage (Ru-B-B-Er-P-La-N-Ta-Ge), Prinsessenpark (Pr-In-Se-S-Se-N-P-Ar-K), Monarchvlinder (Mo-N-Ar-C-H-V-Li-Nd-Er), Provincieroute (Pr-O-V-I-N-C-I-Er-O-U-Te), Erfprinsbastion (Er-F-Pr-In-Sb-As-Ti-O-N), Inkarnaatklaver (I-N-K-Ar-Na-At-K-La-V-Er), Stationskwartier (S-Ta-Ti-O-N-S-K-W-Ar-Ti-Er) en Lantaarnopsteker (La-N-Ta-Ar-N-O-P-S-Te-K-Er).

De opdracht is nu natuurlijk om eens te kijken of je eigen straatnaam (of de naam van een straat waar je ooit gewoond hebt) uit elementen is op te bouwen. De mooiste vondsten kun je achterlaten in een reactie onder dit artikel.

(Met dank aan researchassistent Bobo, die voor dit verhaal wat gegevens heeft verzameld.)

(Voor de liefhebbers: ik heb ook wel eens een artikel geschreven over straatnamen die naar elementen zijn genoemd, zoals de Heliumstraat en de Plutoniumweg: Altijd in je element. Krypton, koper of kobalt, in welk element woon jij?)

Reacties

Anoniem zei…
Be-V-Er-H-O-F!
Anoniem zei…
He-Rb-Er-Ds-La-Nd is de langste die alleen maar uit tweeletterige elementen bestaat. Daarna komen het Ag-Ne-Te-Nd-Al, At-Sm-As-Ta-Te, de Be-Re-Np-La-At, het Bi-Nd-Er-Se-Rf, Cr-Os-Es-Te-In, Ge-Er-Es-Te-In, het He-Es-Te-Rb-Os, de Li-Nd-Es-Ta-Te, de Lu-Ni-As-Ta-Te, de Mo-Er-As-Be-Rg, het Mo-Er-As-La-Nd, de Po-Pt-As-Ta-Te, de Pr-In-Se-Nd-Am, de Th-Am-Er-Ho-Rn.

Anoniem zei…
Dinx was duidelijk in zijn element :)
Groet, Bert

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol