Doorgaan naar hoofdcontent

Rel rond Eindhovense straatnaambordonderschriften

En ineens was er deze week flinke ophef over de onderschriften op enkele straatnaamborden in Eindhoven. Het nieuws haalde de internationale pers en binnen de kortste keren werden er vragen gesteld aan de minister Plasterk van Binnenlandse Zaken over "het anti-Israëlbeleid van de gemeente Eindhoven". Wat was er nou precies aan de hand?

Het begon allemaal met een persbericht van Likoed Nederland op 30 mei 2014. Likoed Nederland is een vereniging die streeft naar vrede voor Israël en de bescherming van Joodse rechten in het algemeen. De titel van het persbericht zette al meteen de toon: "De gemeente Eindhoven veegt Israël van de kaart". Het persbericht vertelt over de recente schietpartij bij het Joods Museum, plaatst dat in de bredere context van "de continue haatcampagne tegen Israël" en geeft dan de onderschriften op de straatnaamborden in de Eindhoven als voorbeeld van "waartoe dit kan leiden". Daar liggen een aantal straten met namen zoals Nazarethlaan en Tiberiaspad. Hoewel die steden in Israël liggen, staat in het onderschrift op de borden 'stad in Palestina'. Ik citeer uit het laatste stuk van het persbericht: "Wat wil de Gemeente Eindhoven hiermee zeggen? Dat Tiberias, waar overwegend Joden wonen, eigenlijk door de radicaal-islamitische terreurorganisatie Hamas zou moeten worden bestuurd? De gemeente Eindhoven liegt en bedrijft zo politiek. Politiek met een hele rare smaak."

De gemeente Eindhoven reageerde nuchter op deze ferme beschuldigingen. De straatnamen in deze buurt
zijn al bijna vijftig jaar oud en volgens de gemeente geĂ¯nspireerd op de oude Tempelstraat, die tegenwoordig Tempellaan heet. Al in 1967 stelde de Eindhovense commissie voor straatnaamgeving voor om de straten in de buurt namen te geven die ontleend zijn aan de bijbel. De onderschriften 'stad in Palestina' en 'berg in Palestina' verwijzen dus helemaal niet naar het huidige Palestina, maar naar het Bijbelse Palestina uit het begin van onze jaartelling. "Het is geen referentie naar actuele politieke kwesties", aldus de gemeente. Gelukkig maar. Maar het is natuurlijk wel verwarrend.

In het document Straatnamen in de gemeente Eindhoven 1920-2014 van Jan Spoorenberg staat beschreven hoe de commissie voor straatnaamgeving te werk ging. "Mogelijk geĂ¯nspireerd door de nabije Tempelstraat besloot de commissie tot geografische namen uit het oude Palestina. Blijkbaar leefde het idee dat een groot aantal namen nodig was, want commissielid J. Renders schakelde zijn kennis P.J. Meertens in, die in Amsterdam directeur was van de Bureaus voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, het huidige Meertens Instituut. Een van diens medewerkers stelde een lijst van vier pagina’s op met namen die tot ver buiten het Heilig Land reikten." En zo kwam men in 1967 tot het volgende rijtje straatnamen: BethaniĂ«laan, Bethelstraat, Bethlehemlaan, Gibeonstraat, Hebronstraat, Jericholaan, Jerusalemlaan, Judealaan, Nazarethlaan, Nebostraat, Samarialaan, Sichemstraat, Sionstraat, Taborstraat en Tiberiaspad.

Wilde Eindhoven werkelijk een politiek statement maken met deze straatnamen en onderschriften? Nee, dat geloof ik niet. Is het verstandig om de onderschriften op de borden aan te passen? Ja, dat lijkt me wel.

Voor een uitgebreide beschouwing op dit onderwerp verwijs ik je naar het artikel Een stad in Palestina van historicus Jan Dirk Snel.

Reacties

Mark zei…
Dus dit gaat niet over de straatnamen maar over de onderschriften op de bordjes? Ophef om niks!
Anoniem zei…
Ik las vandaag dat Amerikaanse politici een voorstel hebben ingediend om de straat in Washington waar de Chinese ambassade aan ligt een nieuwe naam te geven, die verwijst naar de naam van een Chinese dissident. Dat is pas een politiek statement!
Anoniem zei…
gewoon beter alle straatnamen veranderen naar gewone namen en niet naar buitenlandse steden zoals nu wel het geval is. Het is trouwens niet eens origineel. welke dommerik heeft dat gedaan?
Anoniem zei…
De stad Eindhoven mist een groot stuk aan originaliteit omdat de meeste straatnamen binnen deze stad worden genoemd naar buitenlandse steden ipv belangrijke binnenlandse personen bijvoorbeeld. Het heeft geen enkel nut om ze te vernoemen naar iets dat niet van nederland is. Waarom laten we ze niet veranderen naar wat betekenisvollere namen?

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch Ă©Ă©n stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat Ă©Ă©n straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd...

Wat is in Nederland de langste straat met Ă©Ă©n naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste lĂ¡Ă¡n van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la...

Waar ligt het geografisch middelpunt van Nederland?

Mijn zoon vroeg me waar precies het middelpunt van Nederland, want daar wil hij dan graag een keer met me naartoe. Nederland heeft aardig wat geografische middelpunten. Het is maar net hoe je definieert wat het middelpunt van een land is. Ik zet in dit verhaal een paar van die middelpunten op een rijtje - voor mijn zoon, maar natuurlijk ook voor jullie. (Voor dit verhaal kijk ik alleen naar het Europese deel van Nederland, zonder de Caribische eilanden; met die eilanden erbij ligt alles weer anders.) Uiterste punten Voordat ik een aantal middelpunten langsloop, noem ik hier eerst de geografische extremen van Nederland. Rottumerplaat - Het noordelijkst gelegen punt van Nederland ligt op Rottumerplaat. Locatie: 53.556485, 6.492520 Bad Nieuweschans - Het oostelijkste punt van Nederland ligt bij Bad Nieuweschans (Groningen). Om precies te zijn bij grenspaal 196, bij de grensovergang naar Duitsland. Locatie: 53.180299, 7.227509 Klein-Kuttingen - Het zuidelijkste punt van Nederland ligt ...

Wat zijn de meest populaire straatnamen van Nederland?

Pas vroeg iemand me naar welke personen in Nederland de meeste straatnamen zijn vernoemd. Mijn vermoeden werd bevestigd: dat zijn geen schilders of zeehelden, maar gewoon leden van het koningshuis. Dat bracht me tot de vraag: welke straatnamen komen eigenlijk het vaakst voor in Nederland? En hoe zit dat in andere landen? Dit is de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen: 1. Kerkstraat 2. Schoolstraat 3. Molenstraat 4. Dorpsstraat 5. Molenweg 6. Julianastraat 7. Parallelweg 8. Nieuwstraat 9. Wilhelminastraat 10. Sportlaan Deze tien worden op de voet gevolgd door Industrieweg, Beatrixstraat, Kastanjelaan, Stationsweg, Eikenlaan, Markt, Prins Bernhardstraat, Emmastraat en Beukenlaan . Wat zien we aan dit lijstje? Het zijn allemaal bijzonder traditionele straatnamen met een verwijzing naar een bekend gebouw (kerk, school, molen, station), een bestemming of functie (dorp, parallelweg, sport, industrie, markt), het koningshuis (Juliana, Wilhelmina, B...