Een hele tijd geleden heb ik eens uitgezocht wat nu eigenlijk de langste straatnamen zijn van Nederland. Een mooie zoektocht, want het kan altijd langer dan je denkt. Het is er nooit van gekomen om eens uit te zoeken wat nu eigenlijk de kortste straatnamen zijn. Op een of andere manier leek me dat toch minder interessant, want voor de kortste straatnaam geldt toch een logisch minimum. De zoektocht naar de kortste straatnaam bleek echter toch nog wat leuke nieuwe feiten op te leveren. Tijd om af te tellen, van drie naar een...
Er zijn in Nederland ongeveer driehonderd straten met een straatnaam van drie letters. Vaak zijn dat alledaagse woorden of verwijzingen naar een aardrijkskundige naam in directe omgeving. Voorbeelden van deze drieletterige straatnamen zijn Aak, Dam, Eem, Erf, Fok, Hof, Jol, Olm, Rak, Ven, Wal en Zon. Maar zo zijn er dus nog veel meer. Te veel om ze hier allemaal te noemen.
Niet een van deze tweeletterige straatnamen heeft een postcode die uit dezelfde twee letters bestaat. Dat is toch een gemiste kans.
De eenletterige straatnamen die we nu nog hebben in Nederland zijn waarschijnlijk ook zo ontstaan. In het dorp Oostwold - ten westen van de stad Groningen - hebben ze bijvoorbeeld een straatnaam E. De naam wordt gebruikt voor drie parallel lopende smalle weggetjes, met aan het eind een boerderij. Die boerderijen hebben als adres E 1, E 3 en E 5. Het schijnt dat er in Zuidlaren en Haaksbergen ook een straatnaam E bestaat, en dat er in Midwolde een straatnaam D ligt. Maar die heb ik op de kaart niet terug kunnen vinden. (Het is ook lastig om dit soort straatnamen op te zoeken in de Basisadministratie Adressen en Gebouwen van het Kadaster, want dat systeem accepteert geen zoekopdrachten van Ă©Ă©n letterteken.)
Laten we verder gaan naar Ottoland, een dorp in de Alblasserwaard. Lange tijd hadden ze in het langgerekte dorp maar twee straten in het verlengde van elkaar liggen. Aan de ene kant van de vliet heet de straat 'A' en aan de andere kant 'B'. Als gevolg van nieuwbouw kwamen daar pas in de jaren tachtig 'echte' straatnamen bij. Nu kun je er ook in de Nassaustraat, de Oranjestraat of het Statenhofje wonen, maar lange tijd waren A en B er de enige straatnamen. De kortste weg van A naar B ligt dus in Ottoland: neem gewoon het bruggetje over de vliet, het is hooguit tien meter.
Er zijn in Nederland ongeveer driehonderd straten met een straatnaam van drie letters. Vaak zijn dat alledaagse woorden of verwijzingen naar een aardrijkskundige naam in directe omgeving. Voorbeelden van deze drieletterige straatnamen zijn Aak, Dam, Eem, Erf, Fok, Hof, Jol, Olm, Rak, Ven, Wal en Zon. Maar zo zijn er dus nog veel meer. Te veel om ze hier allemaal te noemen.
Van drie naar twee
Dan gaan we door naar de tweeletterige straatnamen. Daar zijn er iets meer dan tien van in Nederland. De naam die het vaakst voorkomt, is Eg. In Boxtel, Didam, Vriezenveen, Huissen en Bovenkarspel kun je wonen in een straat met die naam. Bij al deze straten ligt wel een Ploeg of Dorsvlegel in de buurt. Verder hebben we nog een Es in Leek, Een en Neede (blijkbaar mogen alleen plaatsnamen met alleen maar E's een Es hebben), een Ra in Groningen en Huizen, een Aa in Kaatsheuvel, een As in Deurne, de Eb in Dordrecht (een straat verderop heet inderdaad Vloed) en de Ye in Edam. Logisch dat ze in Edam een Ye hebben, want die stad is ooit ontstaan bij een dam aan de Ye (ook wel E genoemd).Niet een van deze tweeletterige straatnamen heeft een postcode die uit dezelfde twee letters bestaat. Dat is toch een gemiste kans.
Met stip op Ă©Ă©n
Er zijn in Nederland wonderbaarlijk genoeg ook een aantal straatnamen van maar één letter. Die komen vaak voor in wat minder dicht bevolkte gebieden. Vroeger was het op het platteland heel gebruikelijk om bijeengelegen boerderijen voor de adressering aan te duiden met een letter. De buurtschappen rondom Winterwijk gebruikten tot 1 januari 1994 bijvoorbeeld nog helemaal geen straatnamen. Elk buurtschap had zijn eigen letter, en de boerderijen werden aangeduid met de combinatie van de naam van het buurtschap, de letter en een nummer. Boerderijen hadden dus bijvoorbeeld Kotten H22, Huppel F9 of Ratum E76. Pas sinds 1994 kwamen daar 'echte' straatnamen voor in de plaats, zoals Bekeringweg, Waliënseweg en Veldboomweg. Op www.buurtschap.info kun je alle buurtschappen vinden met hun oude lettercode.De eenletterige straatnamen die we nu nog hebben in Nederland zijn waarschijnlijk ook zo ontstaan. In het dorp Oostwold - ten westen van de stad Groningen - hebben ze bijvoorbeeld een straatnaam E. De naam wordt gebruikt voor drie parallel lopende smalle weggetjes, met aan het eind een boerderij. Die boerderijen hebben als adres E 1, E 3 en E 5. Het schijnt dat er in Zuidlaren en Haaksbergen ook een straatnaam E bestaat, en dat er in Midwolde een straatnaam D ligt. Maar die heb ik op de kaart niet terug kunnen vinden. (Het is ook lastig om dit soort straatnamen op te zoeken in de Basisadministratie Adressen en Gebouwen van het Kadaster, want dat systeem accepteert geen zoekopdrachten van één letterteken.)
Laten we verder gaan naar Ottoland, een dorp in de Alblasserwaard. Lange tijd hadden ze in het langgerekte dorp maar twee straten in het verlengde van elkaar liggen. Aan de ene kant van de vliet heet de straat 'A' en aan de andere kant 'B'. Als gevolg van nieuwbouw kwamen daar pas in de jaren tachtig 'echte' straatnamen bij. Nu kun je er ook in de Nassaustraat, de Oranjestraat of het Statenhofje wonen, maar lange tijd waren A en B er de enige straatnamen. De kortste weg van A naar B ligt dus in Ottoland: neem gewoon het bruggetje over de vliet, het is hooguit tien meter.
Reacties
E Zuidlaren: https://www.google.nl/maps/place/E,+Zuidlaren/@53.0845922,6.6721312,17z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0x47c8293b2ca10201:0x1a3ea04faf6e7311!8m2!3d53.084589!4d6.6743199
De Geocoder die hierboven wordt genoemd werkt niet meer.