Doorgaan naar hoofdcontent

Eerlijk delen - over vier dorpen, vier straten en vier prinsesjes

Tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog kwamen er op veel plekken in Nederland Oranjebuurten. Vaak kwamen daar ook straten met de namen van de vier prinsesjes. Er zijn meer dan 250 plaatsen waar straten naar Beatrix, Irene, Margriet en Marijke (later Christina) genoemd zijn - vaak netjes op een rijtje en anders in ieder geval bij elkaar in de buurt. De gemeente Maurik kwam in 1947 met een heel ander plan. De gemeente bestond uit de vier dorpen Eck en Wiel, Maurik, Ravenswaaij en Rijswijk. Hmm, vier dorpen en vier prinsesjes... daar moet toch wat leuks mee te bedenken zijn. En dat is precies wat ze deden.

Het begon in februari 1947 bij de geboorte van prinses Marijke. Die gebeurtenis was voor de bewoners van de Marktweg en de Achterstraat in Maurik reden om de gemeente te vragen of hun straatnamen gewijzigd konden worden in Prinses Marijkelaan. De gemeente was enthousiast en reageerde binnen twee weken:

"Dit verzoek heeft ons aanvankelijk op het denkbeeld gebracht in elk van de vier dorpen de hoofdweg den naam te geven van één der Prinsesjes en wel in dier voege dat de hoofdweg in het grootste dorp zou worden genoemd naar de oudste der Prinsesjes en zoo vervolgens, zodat de hoofdweg in het kleinste dorp Ravenswaaij, den naam zou krijgen van 'Prinses Marijkestraat'. Wij gingen hierbij van het standpunt uit dat het hoofddorp Maurik dan een weg zou krijgen, genoemd naar de vermoedelijke Kroonprinses Beatrix. Aangezien de bewoners van de Marktweg echter het initiatief hebben genomen om de Marktweg te noemen naar de eerste Prinses die na de bevrijding op Nederlandse bodem werd geboren, welk initiatief wij ten zeerste waarderen, daar alle bewoners van genoemde weg spontaan het verzoekschrift tekenden, zijn wij van ons aanvankelijke standpunt teruggekomen en stellen U voor het verzoek van de bewoners van de Marktweg in te willigen en den naam van 'Marktweg' (Voorstraat) en 'Achterstraat' te veranderen in die van 'Prinses Marijkelaan'. ..."

Maurik was het grootste dorp van de gemeente maar kreeg dus niet een straat die genoemd werd naar kroonprinses Beatrix maar een Prinses Marijkestraat. In Eck en Wiel werden de Dorpsstraat en een deel van de Eck en Wielsche Zandweg hernoemd in Prinses Beatrixstraat, in Rijswijk werd de Heuvelstraat omgedoopt tot Prinses Irenestraat, en in Ravenswaaij werd de naam van de Donkerstraat gewijzigd in Prinses Margrietstraat. De gemeenteraad van Maurik stelde deze naamswijzigingen op 14 maart 1947 vast - nog geen maand na de geboorte van prinses Marijke. En zo kregen de vier dorpen van de gemeente Maurik dus ieder een straat die naar een van de vier prinsessen genoemd is.

Jammer eigenlijk dat men er later in Rijswijk ook nog een Prinses Margrietstraat en een Prinses Marijkesluisweg (bij de Marijkesluis inderdaad) bij kreeg, want dat maakt deze eerlijke verdeling toch net weer een beetje minder mooi. Maar gelukkig levert dat ook weer een mooi nieuw feitje op. Er zijn in Nederland 75 plaatsen waar drie van de vier prinsessen vernoemd zijn. Daarvan zijn er maar zes waarbij van de vier juist Beatrix ontbreekt - en het Gelderse dorp Rijswijk is er daar eentje van.


(Dank aan Leo van den Berg die informatie voor dit verhaal vond bij het Regionaal Archief Rivierenland)


Reacties

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd...

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la...

Waar ligt het geografisch middelpunt van Nederland?

Mijn zoon vroeg me waar precies het middelpunt van Nederland, want daar wil hij dan graag een keer met me naartoe. Nederland heeft aardig wat geografische middelpunten. Het is maar net hoe je definieert wat het middelpunt van een land is. Ik zet in dit verhaal een paar van die middelpunten op een rijtje - voor mijn zoon, maar natuurlijk ook voor jullie. (Voor dit verhaal kijk ik alleen naar het Europese deel van Nederland, zonder de Caribische eilanden; met die eilanden erbij ligt alles weer anders.) Uiterste punten Voordat ik een aantal middelpunten langsloop, noem ik hier eerst de geografische extremen van Nederland. Rottumerplaat - Het noordelijkst gelegen punt van Nederland ligt op Rottumerplaat. Locatie: 53.556485, 6.492520 Bad Nieuweschans - Het oostelijkste punt van Nederland ligt bij Bad Nieuweschans (Groningen). Om precies te zijn bij grenspaal 196, bij de grensovergang naar Duitsland. Locatie: 53.180299, 7.227509 Klein-Kuttingen - Het zuidelijkste punt van Nederland ligt ...

Wat zijn de meest populaire straatnamen van Nederland?

Pas vroeg iemand me naar welke personen in Nederland de meeste straatnamen zijn vernoemd. Mijn vermoeden werd bevestigd: dat zijn geen schilders of zeehelden, maar gewoon leden van het koningshuis. Dat bracht me tot de vraag: welke straatnamen komen eigenlijk het vaakst voor in Nederland? En hoe zit dat in andere landen? Dit is de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen: 1. Kerkstraat 2. Schoolstraat 3. Molenstraat 4. Dorpsstraat 5. Molenweg 6. Julianastraat 7. Parallelweg 8. Nieuwstraat 9. Wilhelminastraat 10. Sportlaan Deze tien worden op de voet gevolgd door Industrieweg, Beatrixstraat, Kastanjelaan, Stationsweg, Eikenlaan, Markt, Prins Bernhardstraat, Emmastraat en Beukenlaan . Wat zien we aan dit lijstje? Het zijn allemaal bijzonder traditionele straatnamen met een verwijzing naar een bekend gebouw (kerk, school, molen, station), een bestemming of functie (dorp, parallelweg, sport, industrie, markt), het koningshuis (Juliana, Wilhelmina, B...