Doorgaan naar hoofdcontent

Eerlijk delen - over vier dorpen, vier straten en vier prinsesjes

Tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog kwamen er op veel plekken in Nederland Oranjebuurten. Vaak kwamen daar ook straten met de namen van de vier prinsesjes. Er zijn meer dan 250 plaatsen waar straten naar Beatrix, Irene, Margriet en Marijke (later Christina) genoemd zijn - vaak netjes op een rijtje en anders in ieder geval bij elkaar in de buurt. De gemeente Maurik kwam in 1947 met een heel ander plan. De gemeente bestond uit de vier dorpen Eck en Wiel, Maurik, Ravenswaaij en Rijswijk. Hmm, vier dorpen en vier prinsesjes... daar moet toch wat leuks mee te bedenken zijn. En dat is precies wat ze deden.

Het begon in februari 1947 bij de geboorte van prinses Marijke. Die gebeurtenis was voor de bewoners van de Marktweg en de Achterstraat in Maurik reden om de gemeente te vragen of hun straatnamen gewijzigd konden worden in Prinses Marijkelaan. De gemeente was enthousiast en reageerde binnen twee weken:

"Dit verzoek heeft ons aanvankelijk op het denkbeeld gebracht in elk van de vier dorpen de hoofdweg den naam te geven van één der Prinsesjes en wel in dier voege dat de hoofdweg in het grootste dorp zou worden genoemd naar de oudste der Prinsesjes en zoo vervolgens, zodat de hoofdweg in het kleinste dorp Ravenswaaij, den naam zou krijgen van 'Prinses Marijkestraat'. Wij gingen hierbij van het standpunt uit dat het hoofddorp Maurik dan een weg zou krijgen, genoemd naar de vermoedelijke Kroonprinses Beatrix. Aangezien de bewoners van de Marktweg echter het initiatief hebben genomen om de Marktweg te noemen naar de eerste Prinses die na de bevrijding op Nederlandse bodem werd geboren, welk initiatief wij ten zeerste waarderen, daar alle bewoners van genoemde weg spontaan het verzoekschrift tekenden, zijn wij van ons aanvankelijke standpunt teruggekomen en stellen U voor het verzoek van de bewoners van de Marktweg in te willigen en den naam van 'Marktweg' (Voorstraat) en 'Achterstraat' te veranderen in die van 'Prinses Marijkelaan'. ..."

Maurik was het grootste dorp van de gemeente maar kreeg dus niet een straat die genoemd werd naar kroonprinses Beatrix maar een Prinses Marijkestraat. In Eck en Wiel werden de Dorpsstraat en een deel van de Eck en Wielsche Zandweg hernoemd in Prinses Beatrixstraat, in Rijswijk werd de Heuvelstraat omgedoopt tot Prinses Irenestraat, en in Ravenswaaij werd de naam van de Donkerstraat gewijzigd in Prinses Margrietstraat. De gemeenteraad van Maurik stelde deze naamswijzigingen op 14 maart 1947 vast - nog geen maand na de geboorte van prinses Marijke. En zo kregen de vier dorpen van de gemeente Maurik dus ieder een straat die naar een van de vier prinsessen genoemd is.

Jammer eigenlijk dat men er later in Rijswijk ook nog een Prinses Margrietstraat en een Prinses Marijkesluisweg (bij de Marijkesluis inderdaad) bij kreeg, want dat maakt deze eerlijke verdeling toch net weer een beetje minder mooi. Maar gelukkig levert dat ook weer een mooi nieuw feitje op. Er zijn in Nederland 75 plaatsen waar drie van de vier prinsessen vernoemd zijn. Daarvan zijn er maar zes waarbij van de vier juist Beatrix ontbreekt - en het Gelderse dorp Rijswijk is er daar eentje van.


(Dank aan Leo van den Berg die informatie voor dit verhaal vond bij het Regionaal Archief Rivierenland)


Reacties

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol