Doorgaan naar hoofdcontent

Hoe oud is de weg naar Kralingen?

"Dat is zo oud als de weg naar Kralingen", zo kun je wel eens mensen horen zeggen als ze het over iets hebben dat echt heel oud is. Maar waar ligt die 'weg naar Kralingen' en hoe oud is die dan wel niet?

Kralingen is best oud. De eerste heren van Cralingen woonden in Slot Honingen, dat waarschijnlijk in de eerste helft van de dertiende eeuw is gebouwd in opdracht van Hugo van Cralinghen. In 1688 werd het gebied verkocht aan de stad Rotterdam. Het oude Kralingen is helemaal verdwenen. Door de turfwinning kwam het op een smalle strook land tussen de plassen te liggen en in de achttiende eeuw raakte het oorspronkelijke dorp ontvolkt. Een eeuw later werd een groot deel van het gebied weer drooggelegd en ontstond de Prins Alexanderpolder. Van het oorspronkelijke dorp is alleen de begraafplaats 'Oud-Kralingen' nog over.

Als Kralingen zo oud is, dan zal er vast ook een hele oude weg naar Kralingen zijn. En dat moet dan wel de spreekwoordelijke 'weg naar Kralingen' zijn. In het boek Spreekwoorden en zegswijzen schreef A. de Cock in 1908: "[in Kralingen] vindt men een zeer ouden weg, die waarschijnlijk dagteekent uit den tijd der Romeinen". Maar in Rotterdam is helemaal nooit een Romeinse weg aangetroffen. Anderen herleiden de uitdrukking tot de pelgrimstocht naar Kralingen. Daar stond namelijk een kapel die eeuwen geleden werd bezocht door vrome vissers, kort voordat ze op haringvangst gingen. Er is in Rotterdam wel een Kralingseweg, maar die naam is pas in 1895 officieel vastgesteld. In een oorkonde uit 1379 is echter ook al sprake van "land ... strekkende tot Cralingewech". Maar waar zou die weg dan liggen? Veel mensen houden het erop dat 'de weg naar Kralingen' lag op de plek waar nu de 's-Gravenweg ligt, die loopt van Nieuwerkerk aan den IJssel via Capelle aan den IJssel naar de Rotterdamse wijk Kralingen.

Overigens zijn er een heleboel dorpen en steden waar 'spreekwoordelijke wegen' naartoe lopen. Sommige mensen hebben het over "zo oud als de weg naar Rome" of "de weg naar Jeruzalem", in Heerlen gaat het meestal over "de weg naar Keulen" of "de weg naar Aken" en in Amsterdam had men het vroeger over "zo oud als de weg naar Jakarta". De oudste vorm waarin de uitdrukking voorkomt is echter simpelweg "zo oud als de weg" - zonder bestemming dus. Zo is de uitdrukking bijvoorbeeld al opgenomen in de Adagia van Reyer Gheurtz uit 1552. Later ging men daar plaatsnamen aan toevoegen, en 'Kralingen' was er daar dus één van.

Reacties

Unknown zei…
Waar is de volledige tekst te vinden behorend bij de oorkonde uit 1379
land ... strekkende tot Cralingewech?
In 1333 wordt het overzetveer van IJsselmonde naar Kralingen al benoemd.
Misschien de weg daarvandaan via het Kerckpad naar de Cralingewech?
Dinx zei…
@Anna:
Die informatie komt uit het boek 'Benoemen, nummeren en begrenzen', in 2002 uitgegeven door de VNG. Ik kan je helaas niet helpen aan de tekst uit de oorkonde zelf.
Anoniem zei…
Ik had begrepen dat de 'Oude weg naar Kralingen' begint in Zwijndrecht bij het pontje. Daar ongeveer was het water van de Merwede minder diep en kon men in vroeger tijden oversteken vanaf Dordrecht. De plek waar de huidige Rotterdamseweg nu begint zouden ongeveer zijn waar ' de oude weg naar Kralingen' begon. Weet niet of dit echt waar is, maar lijkt best plausibel verhaal. Mieke

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol