Doorgaan naar hoofdcontent

Posts

Posts uit 2018 tonen

Straatnamen in de Top 2000 - zingen over Wall Street en Telegraph Road #top2000

Op Eerste Kerstdag begint de uitzending van de  Top 2000 op Radio 2 . We kunnen dan de rest van het jaar luisteren naar de 2000 populairste popliedjes aller tijden. Dancing in the Street, Streets of Philadelpia, Walk That Way... van die dingen. In die lange lijst komen ook af en toe straatnamen voorbij. Ik zet de straatnaamnummers voor je op een rij, in de volgorde waarin ze afgespeeld worden. Dan heb je wat om naar uit te kijken! Nummer 1851:  Ventura Highway  - America Toen zanger Dewey Bunnell 11 jaar oud was, reed hij met zijn ouder over de  State Route 1  langs de kust van Californië die ook door Ventura komt. Het was een heerlijke tocht in de zon, met uitzicht over zee. Het was een groot contrast met het koude Oklahoma waar ze toen woonden. Tijdens hun rit langs de kust kregen ze een lekke band bij het bord waarop de weg naar 'Ventura' stond aangegeven. Het lied vertelt hoe hij er sindsdien als kind in koud Oklahoma altijd van droomde om naar het zonnige Californ

Een heuse Straatnamenruitpuzzel... dat wordt lekker puzzelen met kerst!

Kijk aan: een straatnamenruitpuzzel. Dat wordt lekker puzzelen met kerst! Hoe werkt zo'n ruitpuzzel ook weer? Je begint met een woord van één letter. Bij ieder volgende woord voeg je steeds een extra letter toe; de volgorde van de letters binnen het woord kan daarbij wel veranderen. En zo ga je door tot halverwege. Daarna ga je via een andere weg weer terug door steeds een letter weg te halen en de volgorde van de resterende letters wellicht nog aan te passen. Bij deze Straatnamenruitpuzzel zijn alle antwoorden straatnamen in Nederland. Je begint met een  straatnaam van één letter, dan een van twee , en zo door tot de dertien letters en dan weer terug. Ach, je begrijpt het wel. Bekijk de puzzel hieronder of download het pdf-bestand . Succes, en veel plezier ermee! Kerststraatnamenruitpuzzel 2018 Vul het diagram in met straatnamen volgens de gegeven omschrijvingen. Iedere straatnaam bestaat uit de letters van de vorige straatnaam, plus of min een letter. Doe mee e

Over mobilisatie, Belgen en Mata Hari - wat zien we van de Eerste Wereldoorlog terug in onze straatnamen?

De verhalen van de Tweede Wereldoorlog zie je op een heleboel plekken in onze straatnamen terug. Namen van bevrijders, verzetshelden en politici zijn in straatnamen vereeuwigd, en ik schreef ook al eens eens verhaal over de datums van gebeurtenissen waar met een straatnaam aan wordt herinnerd. De Tweede Wereldoorlog leverde ons zo honderden straatnamen op. Dit weekend werd het einde van de Eerste Wereldoorlog herdacht. En dus vroeg ik me af: zijn er straatnamen die ons nog herinneren aan personen of gebeurtenissen uit de Eerste Wereldoorlog?  Een oproep op Twitter leverde de volgende reacties op: "Wellicht dat de Mobilisatieweg in Clinge (Hulst), Zeeuws-Vlaanderen, aan de Eerste Wereldoorlog refereert." - Dat klinkt wel aannemelijk. Hoewel Nederland officieel onafhankelijk bleef, nam de oorlogsdreiging snel toe. Op 31 juli 1914 werd daarom tot algehele mobilisatie besloten. Er is ook een Mobilisatieweg in Heerenveen die al kort na de Eerste Wereldoorlog zo werd geno

Over heksen, spoken en pompoenen - tien mooie straatnamen om Halloween te vieren

Vandaag is het Halloween. Vanavond gaan er weer op veel plaatsen kinderen langs de deuren op jacht naar snoep. Om de buren bang te maken gaan de kinderen daarbij verkleed als heksen, spoken en zombies. Wat zijn nou bij uitstek mooie straatnamen om Halloween te vieren? Er zijn helaas geen straten genoemd naar zombies, vampiers of skeletten, maar er blijven nog genoeg toepasselijke straatnamen over. Ik koos er tien voor je uit. We beginnen in de Allerheiligenweg in Breda. Halloween vindt plaats op de avond voor Allerheiligen (1 november) en daar komt de naam ook vandaan: 'All Hallows Eve' (letterlijk 'de avond vóór Allerheiligen') werd verbasterd tot Halloween. Het Spooklaantje in Bourtange moet natuurlijk ook op de lijst. Maar je kunt ook naar de Spooksingel in Medemblik of de Spooksteeg in Amsterdam, als dat meer in de buurt is. Wat dacht je van de Enge Steeg in Leunen? Misschien is het nog wel enger in de Engersteeg in Putten! Liefhebbers van spinnen en webbe

Over presidentiële straatnamen in Nederland - een eigen straat voor Wim Kok?

Wim Kok is het afgelopen weekend overleden. Hij was bijna acht jaar lang de minister-president van Nederland, van 1994 tot 2002. Kok wordt deze dagen in alle media geroemd: als koning van het poldermodel, vanwege het werkgelegenheidsakkoord van Wassenaar dat hij sloot, omdat hij altijd hartelijk, gedreven en vaderlijk vocht voor de publieke zaak, voor álle Nederlanders. In het Noordhollands Dagblad werd gesteld dat Wim Kok nu wel ergens een straatnaam verdient - "verschillende gemeentes hebben immers ook een straat naar Joop den Uyl genoemd". Hoe doen we het in Nederland eigenlijk met het vernoemen van onze minister-presidenten? Er zijn in Nederland behoorlijk wat straten genoemd naar bestuurders in allerlei soorten en maten. Er zijn door het hele land wijken waar de straten waarvan de namen verwijzen naar oude stadhouders, raadpensionarissen en ministers. Dit was echter vooral populair in de eerste helft van de twintigste eeuw toen het net mode was geworden om in hele wi

Van Prinsestraat tot Koninginnegracht - over de tientallen Oranje-straten van Den Haag

Een paar weken geleden besloot de gemeente Den Haag om een nieuw plein bij de Koninklijke Bibliotheek de naam Maria Stuartplein te geven. Het plein ligt ingeklemd tussen de Prins Willem-Alexanderhof , de Prins Clauslaan en de Juliana van Stolberglaan . De naam van het plein verwijst naar Maria Stuart I (1631-1660, prinses van Oranje) én naar Maria Stuart II ((1662-1694, prinses van Oranje en koningin van Engeland en Schotland). Een dubbele vernoeming dus. Naar Maria Stuart II was in 1953 ook al een laan genoemd in Den Haag; de Koningin Marialaan ligt ongeveer zeshonderd meter van het nieuwe plein.  De hofstad Den Haag kent een rijke traditie om straten te noemen naar Oranjes en Nassaus, en ook om meerdere straten naar een en dezelfde persoon te vernoemen. Het is dus niet zo vreemd als je het overzicht een beetje kwijt bent. Ik heb daarom alle straten die ik in deze categorie kon vinden maar eens op een rij gezet: van Prinsestraat tot Koninginnegracht , en van Willem de Zwijgerl

Heulen en kneuteren met de koning - over de straatnamen van Prinsjesdag

Op Prinsjesdag rijden koning Willem-Alexander en koningin Máxima in de Glazen Koets van Paleis Noordeinde naar de Ridderzaal. Hopelijk kijken ze onderweg goed uit het raam naar de straatnaambordjes, want de route leidt ze langs een paar bijzondere straatnamen die allemaal wat vertellen over de geschiedenis van Den Haag. Nadat de koets het paleis verlaten heeft, rijdt deze eerst een stukje over het Noordeinde . Die straat werd eeuwen geleden al zo genoemd omdat hij aan de noordkant de stad uitliep. Het was toen overigens niet meer dan een modderpad. De bebouwing hield hier op en het was dus echt het noordeind van de stad. In 1533 werd hier een huis gebouwd dat in de loop der eeuwen is verbouwd, verwaarloosd, gerestaureerd en uitgebreid, en uiteindelijk geworden is tot het Paleis Noordeinde zoals wij dat nu kennen. Sinds 1984 is het in gebruik als werkpaleis, eerst voor koningin Beatrix en nu voor Willem-Alexander. De koets slaat linksaf de Heulstraat in. Langs de oostkant van het

Over hobo, fagot en piccolo - hobofobie in Zaandam

Deze week kwam in het nieuws dat in de gemeente Zaanstad een paar jaar geleden de straatnaam Hobo is gewijzigd in Piccolo , omdat een toekomstige bewoner het te veel op 'homo' vond lijken. De reden dat dat nu in het nieuws was, is dat de gemeente nu pas bekend heeft gemaakt spijt te hebben van dat besluit. Wat is er nou precies allemaal gebeurd?  In Zaandam wordt al jaren gewerkt aan het nieuwbouwproject Zaans Hout . De naam van het project verwijst naar de houtindustrie die in de 19e eeuw welig tierde in Zaandam. Langs de Houtveldweg verrezen allerlei nieuwe buurten waarvan de straatnamen allemaal iets met hout te maken hebben. Zo is er een buurt met houtsoorten als straatnaam, zoals Cypressehout , Ebbehout , Grenehout en Teakhout (vreemd genoeg heeft men de tussen-n uit de namen weggelaten). Daaronder ligt een buurt met straatnamen die aan de houtbewerking ontleend zijn: Kapzaag , Blokschaaf , Schrobzaag en Raamzaagpad (vreemd genoeg heeft alleen die laatste een achtervoe

Een rondje door Rijswijk met het straatnamenboek in de hand

Ik ben dol op straatnamenboeken, want lezen over de herkomst van straatnamen is een mooie manier om te leren over de geschiedenis van een stad of streek. Onlangs kreeg ik een exemplaar van het boek 'De straatnamen van Rijswijk (ZH)', geschreven door Joop Josee. Joop Josee heeft als gids vele jaren mensen rondgeleid door Den Haag en hij weet dus veel van de geschiedenis van die stad. Toen hij in 1994 naar Rijswijk verhuisde, stak het hem dat er wel een boek is over de straatnamen van Den Haag maar nog geen over de straatnamen van Rijswijk. En dus ging hij zelf aan de slag. Van zo'n 440 straatnamen moest de betekenis worden achterhaald. In enkele gevallen "kon dat alleen maar door op de fiets te stappen en betreffend straatnaambord te bekijken wat er op vermeld staat" en ook het Rijswijks Historisch Informatie Centrum werd geraadpleegd. En soms vond hij de verklaring gewoon in de Wikipedia. Natuurlijk staan er veel gemeenplaatsen in het boek, maar daar ontkom

Over straatnamen voor Suze Groeneweg - wat zou ze daar zelf van gevonden hebben?

Het is vandaag precies 100 jaar geleden dat Suze Groeneweg als eerste vrouw werd gekozen in de Tweede Kamer. Groeneweg was onderwijzeres, feministe en  lid van de SDAP . In de Tweede Kamer hield ze zich vooral bezig met onderwijs, drankbestrijding, zuigelingen- en moederschapszorg, en ontwapening. Behalve lid van de Tweede Kamer was ze trouwens ook de eerste vrouw in de gemeenteraad van Rotterdam en daarnaast ook nog eens lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland.  Zo'n vrouw verdient wel een straatnaam. Er zijn in heel Nederland dertig straten naar haar genoemd. Er is een Suze Groenewegstraat in Strijensas, de plaats waar ze in 1875 geboren is. En Rotterdam - waar ze dus in de gemeenteraad zat - heeft een Suze Groeneweglaan . En verder zijn er nog straten naar haar genoemd in bijvoorbeeld Franeker, Purmerend, Emmeloord, Weert, Leiden, Pijnacker en Amsterdam. Het grootste deel van alle straten die naar haar genoemd zijn, ligt in een zogenaamde ' vergetenvrouwenbuurt

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Over het Stadionplein en het Johan Cruijffplein - straatnaamgekonkel ten top

Het demissionaire college van B&W in Amsterdam heeft vandaag bepaald dat het besluit om het Stadionplein te hernoemen tot Johan Cruijffplein voorlopig wordt opgeschort. Daarmee wordt het doorgeschoven naar het nieuwe college dat zich er - misschien wel onder leiding van een nieuwe burgemeester - later weer eens over kan buigen. Het lijkt erop dat er in het nieuwe college weinig voorstanders van het plan zijn, en dus zal van uitstel waarschijnlijk afstel komen. De afgelopen weken hebben meerdere journalisten me gevraagd of ik meer voorbeelden ken van dit soort straatnaamgekonkel. Nee, dat ken ik niet. In dit artikel zet ik de wonderlijke ontwikkelingen nog eens op een rij. Direct na het overlijden van Johan Cruijff in 2016 barstte er een discussie los waar er een straat naar de voetbalheld kon worden genoemd. In Amsterdam werden wat balletjes opgegooid: ergens in Betondorp (waar Cruijff als kind woonde) moest wel een mooie plek te vinden zijn of anders de Middenweg (waar stadi

Over kummel, komijn en koriander - lekker verdwalen in de k-k-kruidenbuurt

Ik houd wel van koken, maar ik ben geen topkok. Ik kan overweg met de belangrijkste kruiden en specerijen, maar ik moet bijvoorbeeld altijd even nadenken bij kummel, komijn en kardemom. Het helpt ook niet dat ze allemaal met dezelfde letter beginnen. En dan heb je ook nog kerrie, koriander, karwij (blijkt een ander woord voor kummel te zijn), ketoembar (wat gewoon koriander is), kaneel, kruidnagel, kurkuma, koenjit en kervel.  Dat zijn genoeg kruiden met een k om een hele kruidenbuurt met straatnamen te vullen, denk ik dan. Ik heb het eens opgezocht en er zijn in Nederland al negen straten naar komijn genoemd, vijftien naar karwij (en ook nog een paar naar kummel) en meer dan dertig naar koriander. Almere heeft bijvoorbeeld een buurt waar een Kummelstraat , Kruidnagelstraat , Kaneelstraat en Korianderweg liggen. In Klazienaveen hebben ze straten met namen zoals Koriander , Kummel , Komijn en Kruizemunt - die laatste had ik hierboven nog niet eens genoemd. En in Veghel kun je wonen

Het Speelhuisplein verhuist - over een straatnaam die zijn naamgever achterna gaat

De laatste tijd wordt er in allerlei plaatsen gediscussieerd over het hernoemen van straatnamen. In Helmond doen ze iets anders: daar wordt een straatnaam verplaatst naar een heel andere plek in de stad. Het Speelhuisplein krijgt daar vandaag een nieuwe locatie. Dat gebeurt natuurlijk niet zonder reden. Het Speelhuisplein was de naam van het plein bij de bekende kubuswoningen van Helmond . De kubuswoningen zijn ontworpen door architect Piet Blom. Ze weden opgeleverd in 1977. Een paar jaar later werden er ook kubuswoningen volgens zijn ontwerp gebouwd in Rotterdam. De kubuswoningen in Helmond vormden aanvankelijk een architectonisch geheel met theater 't Speelhuis. Dit theater werd echter in 2011 bij een grote brand verwoest. De straatnaam Speelhuisplein herinnert nog aan het theater op deze plek. Na de brand vond het theater een nieuw onderkomen in een oude kerk aan de Kromme Steenweg , een eindje verderop in de stad. Daarmee was de bijzondere situatie ontstaan dat het theat

De Prietstraat en de Boldermarkt - over de straatnamen die Marten Toonder bedacht voor zijn verhalen

Deze week werd het nieuws bekend dat men in Rotterdam een plein naar Marten Toonder gaat noemen . Rotterdam is daarmee de achtste plaats in Nederland waar een straat naar hem wordt genoemd. Toonder was de schepper van Tom Poes en Olivier B. Bommel, en het verbaast me eigenlijk dat er niet meer straten naar hen zijn genoemd.  Er is maar één plaats in Nederland waar enkele straten zijn genoemd naar figuren uit de verhalen van Toonder en dat is de Stripheldenbuurt in Almere. Tom Poes heeft er een straat en Olivier B. Bommel een hof, en ook Wal Rus, Joost, Dorknoper en burgemeester Dirk Dickerdack zijn er vernoemd. Ze hadden ook nog Terpen Tijn, Bul Super, Wammes Waggel Okke Zielknijper, Simon Slagslager, Pastuiven Verkwil of Pee Pastinakel kunnen kiezen. En ook nog professor Zbygniew Prlwytzkofsky, maar die naam is misschien wat minder handig voor een straatnaam. Er zijn meerdere plekken in het land waar straten zijn genoemd naar figuren uit de verhalen van Annie M.G. Schmidt (zoals F

Over Beets, Hildebrand en Nurks - de hele Nederlandse literatuurgeschiedenis in één wijk bijeen

Soms hebben verschillende straatnaamthema's nauw met elkaar te maken. Op veel plaatsen in Nederland zijn straten genoemd naar beroemde Nederlandse schrijvers en dichters, zoals de P.C. Hooftlaan en de Willem Kloosstraat . Er worden ook straten genoemd naar de pseudoniemen waaronder zij hun werken schreven, zoals de Multatulistraat . Er worden verder ook straten genoemd naar beroemde romans, zoals het Eline Vereplantsoen of De Vlaschaard . En er worden af en toe straten genoemd naar romanfiguren, zoals het Jan Wandelaarpad en de Pieter Stastokstraat . Waarom zou je die thema's niet gewoon in één nieuw alles omvattend thema ‘Nederlandse literatuur’ combineren? Het lijkt misschien iets moderns om straten te noemen naar romans of romanpersonages, maar in de Haagse Spoorwijk hebben ze al bijna honderd jaar straten die genoemd zijn naar schrijvers, hun pseudoniemen en hun belangrijkste romans, en ook nog hun bekendste personages. De wijk werd tussen 1918 en 1936 aangelegd, bij