Doorgaan naar hoofdcontent

Bijzonder: in heel Bilthoven is werkelijk geen straat te bekennen!

Bilthoven is een dorp met ruim 20.000 inwoners. Zo op het eerste oog is Bilthoven een dorp als vele anderen: het heeft een winkelcentrum, een bedrijventerrein, wat sportclubs, een begraafplaats en een treinstation. Maar als je wat beter kijkt, zie je dat Bilthoven iets heel bijzonders heeft.

Dat bijzondere heeft natuurlijk iets met straatnamen te maken, anders zou ik er hier niet over schrijven. Maar zelfs de straatnamen van Bilthoven zijn op het eerste oog heel gewoon. Bilthoven heeft een schildersbuurt met een Rembrandtlaan en een Jan Steenlaan, een vogelbuurt met een Staartmeeslaan en een Lijsterlaan, een oranjebuurt met een Emmaplein en een Julianalaan, een componistenbuurt met een Mozartlaan en een Beethovenlaan en een bomenbuurt met een Lindelaan en een Eikenlaan. Zo kennen we wel meer plaatsen! Er is in Bilthoven een buurt waar straten zijn genoemd naar architecten zoals Berlage en Dudok, een jachtbuurt met namen zoals Valkenierlaan en Drift, een buurt met ruimtenamen zoals Melkweg, Plutolaan en Grote Beer, en er is een buurt met moderne straatnamen zoals Apollovlinder en Citroenvlinder. Op zich ook allemaal niet heel onderscheidend.

Wat is er dan zo bijzonder?
Bilthoven heeft in totaal ongeveer 275 straatnamen. Daarmee is het globaal vergelijkbaar met plaatsen zoals Breukelen, Baarn en Boxmeer. Maar toch heeft Bilthoven iets wat die andere plaatsen allemaal niet hebben. Of eigenlijk moet ik het anders zeggen: Bilthoven heeft iets niet wat de andere plaatsen juist wel hebben. In heel Bilthoven ligt namelijk niet één straatnaam die op '-straat' eindigt! Zo, dat is eruit. Van meer dan twee derde van alle straten van Bilthoven eindigt de naam op -laan. In totaal heeft Bilthoven bijna tweehonderd lanen. En verder hebben ze ook nog enkele wegen, pleinen, stegen, en een baan en een pad. Maar dus geen enkele straat. Ik vind dat bijzonder.

Ik vermoed dat dit bijzondere feit te maken heeft met de bijzondere geschiedenis van Bilthoven. Het dorp is ruim honderd jaar geleden ontstaan als een villawijk rondom het treinstation van De Bilt. Die villawijk groeide gestaag en het dorp dat zo ontstond werd in 1917 'Bilthoven' gedoopt. Bilthoven is dus eigenlijk gewoon een grote villawijk, en in een villawijk liggen natuurlijk -lanen in plaats van -straten.

Kennen jullie meer van dit soort bijzondere plaatsen? Ik hoor het graag!

Reacties

TB4 zei…
In maartensdijk en groenekan zijn ook geen 'straten' te bekennen!!
JK zei…
Ook niet in bijvoorbeeld het Drentse Schipborg. Maar dat is natuurlijk veel kleiner. Er is trouwens wel een Schipborgstraat in Den Haag (maar geen Bilthovenstraat; misschien omdat ze al een Beethovenlaan hebben).
Dinx zei…
Ja, dat het bij kleinere dorpen vaker voorkomt, is niet zo gek. Maar dat het in een plaats als Bilthoven zo is, verraste me.
Anoniem zei…
De dorpsstraat in de bilt hoort toch ook bij bilthoven
Dinx zei…
@Anoniem: Nee, want die Dorpsstraat ligt in De Bilt en niet in Bilthoven.
Anoniem zei…
Ook de Bilt waaronder Bilthoven valt heeft een bijzondere weg namelijk de Mamuchetweg in heel Nederland komt deze naam verder niet voor! Nog een bijzonderheid? Het gemeenthuis van de Bilt ligt nu in Bilthoven.
Anoniem zei…
Alleen in Bilthoven is er een Aardelaan.
Nergens anders in Nederland een Aardelaan, Aardestraat, Aardeplein oid te vinden.
Ook heel bijzonder.

Leuk artikel. Nooit bij stilgestaan dat we geen straat hebben in Bilthoven 😄
GvB zei…
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
GvB zei…
Het postcode boek bevat een Aardebaan in Opmeer en een Aardepad in Alphen aan den Rijn, het is dus iets minder bijzonder dan het leek.

Nu mijn nieuwsgierigheid was gewekt door de Aardebaan vroeg ik mij af of er nog meer kosmische banen te vinden zouden zijn. En die zijn er.
Dat Franeker er een planetarium (van Eise Eisinga) op na houdt was me al bekend, maar dat dat ook in de straatnamen terug te vinden zou zijn wist ik nog niet. Het stratenplanetarium is echter niet compleet.
Naast de algemene Planetenbaan vinden we hier de banen van de Maan, Mercurius, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus en Pluto. Aarde en Venus ontbreken helaas. Een gemiste kans.
Verder zijn aanwezig de banen van Ceres, Pallas en Juno, en een Komeetbaan en een Meteoorbaan.
Franeker is niet de enige plaats met kosmische banen, maar hoe dat zit mag u zelf uitzoeken :)
Unknown zei…
Leuk bericht! Woon al heel lang in Bilthoven. Heb me zojuist verdiept in de Jan van Eijcklaan, inderdaad de Vlaamse schilder. Gebleken is dat in Nederland en België alle lanen worden gespeld als "Jan van Eycklaan". Met een "y" en niet zoals in Bilthoven met "ij". Bilthoven wederom uniek ;-) Routeplanners, navigatiesystemen, websiteformulieren, overal wordt deze laan gespeld als Jan van Eycklaan en wil je echt weten hoe de naam gespeld moet worden, dan is er gewoon een schilderij wat door de Vlaamse schilder in 1434 is ondertekend ... in Latijn met de naam "Van Eyck".
Dinx zei…
@Unknown:
Ik moet je teleurstellen: op de straatnaambordjes in Bilthoven staat weliswaar 'Jan van Eijcklaan', maar volgens de officiële registratie heet de straat 'Jan van Eycklaan' met een y. Op dat punt is Bilthoven dus niet uniek. Van alle straten, lanen en wegen die in Nederland naar hem zijn genoemd, gebruikt ongeveer een derde de schrijfwijze met de ij en dus twee derde met de y.
Unknown zei…
@Dinx, waar vind ik die officiële registratie ? Ik wilde het al een keer aankaarten bij de gemeente ... dat er 4 fout gespelde straatnaamborden staan. Bij voorbaat dank, PvdV
Anoniem zei…
In Oostvoorne ook niet.
Dinx zei…
@Anoniem:
Klopt. Oostvoorne is na Bilthoven de grootste plaats in Nederland zonder -straat. Zie ook mijn artikel over plaatsen zonder stegen, dreven of wegen.
Anoniem zei…
Klopt, ik vind laan eerlijk beter dan straat

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol