Doorgaan naar hoofdcontent

Op zoek naar alle straten die naar voetbal zijn genoemd - zoek je mee?

In een land waar straten zijn genoemd naar schrijvers, kunstschilders, opera's en striphelden, mag je natuurlijk verwachten dat ook straten worden genoemd naar een andere populaire vorm van cultuur: voetbal. Voetbal beheerst het leven van een groot deel van de Nederlanders. De KNVB is met meer dan 1,2 miljoen leden met afstand de grootste sportbond van het land. Als het Nederlands elftal wedstrijden speelt op een EK of WK kleuren in het hele land de straten oranje. Toen Johan Cruijff overleed was het hele land in rouw. Voor veel spelers begint de carrière letterlijk met voetbal op straat. Wat zien we van dat alles in de Nederlandse straatnamen terug? Jurryt van de Vooren inspireerde me tot een voetbalronde door straatnamenland.

Ik begin makkelijk. Er zijn in Nederland drie plaatsen die een Voetbalstraat hebben, ergens in een wijk met allemaal sporten. Er ligt een Voetbalstraat in Den Haag, Rotterdam en Fijnaart.

Een logische plek om te zoeken naar straten die hun naam aan het voetbal te danken hebben, is rondom de bekendste voetbalstadions. Zo hebben ze in Eindhoven de PSV-laan, ligt in Leeuwarden het Cambuurplein bij het Cambuurstadion (beide namen verwijzen naar Camminghaburen), in Kerkrade de Roda J.C. Ring, in Amsterdam de Arena Boulevard en het weggetje langs stadion De Vliert in Den Bosch heet officieel Sportpark De Vliert. De grote straat langs datzelfde stadion heet trouwens gewoon Stadionlaan.

Zo hebben ze zich er op wel meer plaatsen gemakkelijk vanaf gemaakt, want ook in Almelo, Rosmalen en Utrecht hebben ze een Stadionlaan in de buurt van het voetbalstadion. In Eindhoven, Emmen, Maastricht, Nijmegen en Zwolle hebben ze een Stadionplein, in Breda een Stadionstraat, en in Alkmaar, Heerenveen en Maastricht een Stadionweg. In Rotterdam ligt bij de Kuip een Stadionlaan, een Stadionviaduct, een Stadionweg en ook nog een Korte Stadionweg. In Rotterdam houden ze wel van dubbelop, want de straten rondom het Spartastadion heten Spartapark-Noord, Spartapark-Oost, Spartapark-West en... Spartastraat. In Rotterdam ligt trouwens ook nog de RFC-weg, genoemd naar de voormalige voetbalclub RFC.

Rondom de stadions liggen soms ook straten die naar voetballers genoemd zijn. Bij het stadion van Heerenveen ligt niet alleen de Abe Lenstra boulevard, maar ook straten die genoemd zijn naar de spelers Anton Dalhuysen, Hendrik Huisman en Henny Jonkman. Bij het stadion van NAC Breda ligt de Rat Verleghstraat - het stadion zelf is trouwens ook naar Rat Verlegh genoemd. En bij de Kuip in Rotterdam ligt sinds 2011 ook de Coen Moulijnweg.

Voormalige voetbalstadions
Dan kijken we verder bij de woonwijken die zijn gebouwd op een plek waar ooit een station stond. Want wat is er nou leuker dan de straten in die wijk vernoemen naar voetballers? Een voorbeeld daarvan vinden we in Groningen op de plek waar het oude Oosterparkstadion stond. De straatnamen Langezijde en Parkzijde herinneren er aan het oude stadion. De Henk Cornelisstraat, Jan Groningerstraat, Piet Fransenlaan, Tjerk Bolhuisstraat en Piet de Koestraat herinneren aan de voetballers die er ooit speelden.

In Amsterdam is een woonwijk gebouwd op de plek waar ooit het Stadion de Meer stond. Ook daar verwijzen de straatnamen naar namen uit de voetbalgeschiedenis, maar men koos daar niet voor beroemde Ajacieden, maar naar namen van stadions waar Ajax ooit een finale heeft gewonnen. De straten heten daar nu Anfieldroad, Bernabeuhof, Delle Alpi-hof, Praterlaan, Stade de Colombes en Wembleylaan. De centrale weg in de wijk is genoemd naar het oude stadion zelf: Esplanade de Meer.

Personen uit de voetbalwereld
Op allerlei plekken in het land zijn straten genoemd naar personen uit de wereld van de voetbalsport. Dat zijn vooral voetballers, maar er zijn ook bestuurders, scheidsrechters en voetbaljournalisten waar straten naar genoemd zijn. De naam die het meest voorkomt is die van Pim Mulier. Hij introduceerde allerlei sporten in Nederland zoals hockey en tennis, maar ook voetbal. Geen wonder dat er straten naar hem genoemd zijn in Alphen aan den Rijn, Amsterdam, Den Haag, Franeker, Gouda, Haarlem, Heerenveen, Sneek, Stiens en Zwolle.

In Dordrecht, Gouda, Utrecht, Waalwijk en Zaandam zijn straten genoemd naar Karel Lotsy. Hij was voorzitter van voetbalclub HFC en later ook voorzitter van de KNVB (hij was ook nog voorzitter van de NSF (nu onderdeel van NOC-NSF) en driemaal chef de mission op de Olympische Spelen, dus misschien dat hij daar ook nog een straat aan verdiend heeft). En dan zijn er nog een paar voetballers waar meerdere straten in het land naar genoemd zijn: Abe Lenstra (met straten in Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Oldenzaal en Rosmalen), Beb Bakhuys (in Amsterdam, Den Haag en Zwolle) en Bok de Korver (in Amsterdam, Gouda en Rotterdam).

Rotterdam blinkt wel uit in het vernoemen van oud-voetballers. Behalve de namen die ik hierboven al noemde, zijn er nog straten genoemd naar - hou je vast - Adri van Male, Adriaan Koonings, Bas Paauwe, Bert Heesakker, Bertus Bul, Cas Ruffelse, Cor Kieboom, Dirk van Prooije, Ernst Happel, Guus Brox, Henk van Spaandonck, Henk Zon, Jan Linssen, Jan Petterson, Johan Weber, Jos Coler, Kees Koornneef, Kees Pijl, Kees van Hasselt, een Vente, Leendert van Zandvliet, Marie Overeijnder, Meerum Terwogt, Ok Formenoy, Puck van Heel, Richard Dombi, Rinus Terlouw, Theo Laseroms en Wim Lagendaal. Dat is meer dan genoeg voor een elftal.

Ik noemde hierboven al de wijk in Groningen op de plek van het voormalige Oosterparkstadion. Maar ook in de Groningse wijk Beijum zijn de straten genoemd naar voetballers, in dit geval va GVAV en Be Quick. Hier liggen de Appie Groenlaan, de Hans Tetznerlaan, de Henk Plenterlaan, de Klaas Buistlaan, de Klaas de Witpad, de Klaas Schipperlaan, de Otto Bonsemalaan, de Siebold Sissinghlaan en de Tonny van Leeuwenlaan.

In Amsterdam zijn straten genoemd naar Wim Anderiesen, Bob Haarms, Daan Rodenburgh, Faas Wilkes, Han Hollander, Hans Weerum Terwogt, Jan Thomée, Jasper Warner, Leo Horn en Rinus Michels. In Den Haag liggen straten die genoemd zijn naar Aad Mansveld, Ad van Emmenes, Bertus de Harder en Harry Denis. En in Deventer naar Bert van Marwijk, David Wijnveldt, Han Hollander en Leo Halle vernoemd. Op andere plekken in het land kwam ik ook nog straten tegen waarmee Charley Bosveld, Henk van Riessen, Toon Schröder, Wim van Tuijl, Jan Dommering, Kick Smit, Piet Kraak, Willem Tomassen en O.C. Huisman herinnerd worden.

Een eervolle vermelding is er nog voor Almere, waar in de Stripheldenbuurt het Kick Wilstraplantsoen ligt. Kick Wilstra is een voetballende stripfiguur, die in de jaren '50 erg populair was in Nederland.

De grote afwezige in deze lijst is Johan Cruijff. Hij overleed een jaar geleden, maar er is nog nergens een straat naar hem genoemd. Op een aantal plekken voert men daarvoor als reden aan dat hij nog geen tien jaar dood is, maar die reden vormde ook geen probleem bij de vernoeming van bijvoorbeeld Coen Moulijn en Bobby Haarms, en Bert van Marwijk is zelfs bij leven al vernoemd.

Oproep: is dit alles?
Hoewel het alles bij elkaar al een behoorlijk lange lijst is, kan ik me heel goed voorstellen dat ik nog allerlei straatnamen gemist heb die ook op een of andere manier met voetbal te maken hebben. Er zijn vast nog her en der straten genoemd naar lokale voetballers, oude clubs of voormalige stadions. Weet jij een voetbalstraat die ik hierboven nog niet genoemd heb, of heb je een andere opmerking of aanvulling bij dit verhaal? Dan hoor ik dat graag in een reactie onder dit verhaal.

Reacties

Unknown zei…
Ik woon in de Han Hollanderweg. Han Hollander was joodse radio sportverslaggever.
Anoniem zei…
Laan van Spartaan.
Anoniem zei…
Vlak bij het stadion in Deventer ligt ook nog het Dr. Fadrhoncpark, genoemd naar de Tsjechische trainer František Fadrhonc, die van 1962 tot en met 1970 trainer van Go Ahead was.
Peter (via Twitter) zei…
In Hengelo heb je in de bomenbuurt de Abelenstraat. Een vriend wees er ooit op dat als je AT schrapt, Abelenstra overblijft :-)
Milko (via Twitter) zei…
John Blankensteinstraat,Faas Wilkesstraat en Leo Hornstraat zijn er op nieuw gebouwde wijk Zeeburgereiland in Amsterdam.
Rob Essers zei…
In verband met de naamgeving van de paden in het Goffertpark in Nijmegen gaf wethouder Paul Depla in 2004 opdracht om te onderzoeken of er vervoldoende Nijmeegse sporters c.q. voetballers waren naar wie een pad genoemd zou kunnen worden. In het verslag van de vergadering van de Commissie straatnaamgeving van 15 april 2005 stond:

"Onderzoek van het beperkt aanwezige bronnenmateriaal heeft tot nu toe slechts geleid tot één naam: de oud-Quickspeler en eenmalig international Han Engelsman. De heer Severijn merkt terecht op, dat er al een Niek Engelschmanstraat [lees: Niek Engelschmanlaan] is, zodat deze naam niet gebruikt kan worden.
Op de vraag van de heer Depla, of NEC al met suggesties is gekomen, wordt negatief geantwoord. Hij zal opnieuw contact met hen opnemen. Hij zal opnieuw contact met hen opnemen. Ook het Regionaal Archief Nijmegen verricht hun onderzoek."


Ruim tien jaar later zijn de paden in het Goffertpark nog altijd naamloos (met uitzondering van het Konijnenpad). Mijn voorstel om de snelfietsroute dwars door het park de naam Vitessepad te geven, vond geen gehoor.
In Wageningen zijn deze maand (maart 2017) in de wijk Nieuw Kortenoord vier straten vernoemd naar Wageningse voetballers. Het College van B&W heeft de namen Van de Weerdstraat, Evert van der Heijdenstraat, Job Jansenstraat en Frans Beijerstraat vastgesteld.
Bij de van de Weerdstraat staat geen voornaam, omdat zowel Charley van de Weerd als Ton van de Weerd met deze straat is vernoemd. En allebei een eigen straat geven zou tot verwarring leiden.

* Charley van de Weerd (18 jan. 1922 –3 febr. 2008), was ‘voetballer van de (twintigste) eeuw’ in Wageningen en topscorer aller tijden.
* Ton van de Weerd (10 okt. 1940 - 15 juli 2011), speelde het meeste aantal wedstrijden voor de FC. Hij was heel belangrijk voor de FC: hij had een lange staat van dienst, en was ook nog assistent trainer.
* Evert van der Heijden (15 okt. 1900 – 27 dec. 1959), speelde 1917-1939 voor Wageningen. Hij was de eerste Wageningse speler die werd geselecteerd voor het Nederlands elftal. Na zijn spelersloopbaan was Van der Heijden zowel voor als direct na de oorlog als trainer aan Wageningen verbonden.
* Job Jansen (12 juni 1915 – 9 nov. 1977) debuteerde in 1933 in het eerste elftal en speelde in totaal 410 competitiewedstrijden tijdens zijn loopbaan die 22 jaar duurde. Met Wageningen won hij twee keer de KNVB-beker: in 1939 en in 1948.
* Frans Beijer (23 maart 1922 – 15 nov. 1963) debuteerde in 1941 als middenvelder in het eerste elftal. Na de oorlog vormde hij samen met Job Jansen een ijzersterk verdedigingsduo. Hij werd herhaaldelijk gekozen voor het oostelijk elftal.

Zie de facebookpagina van het Gemeentearchief Wageningen.
Dinx zei…
@Gemeentearchief Wageningen:
Vers van de pers. Dank voor deze aanvulling!
Anoniem zei…
Kees Pijlstraat (Rotterdam)



Deze straat heet naar Cornelis Alidanus Pijl, 1897-1976, voetballer Sportclub Feijenoord (sinds 1970: Feyenoord).

Cor Kieboomplein
Cornelis Rocus Johannes Kieboom, 1901-1982, voorzitter Sportclub Feijenoord (sinds 1970: Feyenoord).

Puck van Heelstraat
Deze straat is vernoemd naar Gerardus Henricus (Puck) van Heel, 1904-1984, voetballer bij Sportclub Feijenoord.

Jan Pettersonstraat

Deze straat is vernoemd naar Johannes Bernardus Petterson, 1898-1955, voetballer Sportclub Feijenoord (sinds 1970: Feyenoord).

Ernst Happelstraat

Ernst Franz Happel (1925-1992) voetbaltrainer van Sportclub Feyenoord.
Ook:
Adri van Malestraat
Adriaan Kooningstraat
Bas Pauwestraat
Bert Heesakkerstraat
Bertus Bulstraat
Coen Moulijnweg
Van Zandvlietplein





Anoniem zei…
In de Amsterdamse Riekerhaven is een nieuw wijkje met een Voetbalstraat. Vlak bij een KNVB-kantoor.
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Tenzij het om Nelson Mandela gaat of leden van het koninklijk huis, is straten vernoemen naar nog in leven zijnde personen in ons land taboe. Maar de hierboven genoemde international Piet Fransen, GVAV, even Feyenoord, kreeg er één in Groningen voor zijn overlijden.
Overigens kunnen beroemdheden met een straatnaam die allang overleden zijn, ook nog in de problemen komen. Karel Lotsy is één van de meest vergeven voetbalgerelateerde straatnamen. Totdat een discussie losbrak over zijn oorlogsverleden. Amsterdam hernoemde zijn laan meteen naar Gustav Mahler. Iets te snel omdat ze bij de gemeente Hard gras 69 niet hadden gelezen. Het bleek toch wat anders te liggen, zo kwam naar voren uit onderzoek van Frank van Kolfschooten.
In en rond de genoemde wijk De Meer op het oude Ajax terrein zijn als opgemerkt weliswaar geen straten genoemd naar voetballers, maar wel bruggen. De bron van namen is natuurlijk Ajax. In 2005 zijn door het toenmalige stadsdeel Oost-Watergraafsmeer op en rond het oude Ajax terrein veertien bruggen vernoemd. Heb je met Ajax gespeeld in de gewonnen Europa Cup finales van 1971, 1972 en 1973 dan heb je recht op een brug. Dat staat op de bordjes bij de bruggen van respectievelijk Sjaak Swart, Arie Haan, Johan Neeskens, Horst Blankenburg, Ruud Krol (geblesseerd in 1971), Johnny Rep en Heinz Stuy, die leven nog, en wij gedenken Gerrie Mühren, Barry Hulshoff, Wim Suurbier, Piet Keizer en Johan Cruyff, die in 2005 nog onder ons waren. En opdat wij niet vergeten Dick van Dijk en Velibor Vasović, de enige twee die toen al overleden waren. Overigens opmerkelijk genoeg stonden van Dijk en Vasović alleen op het veld in 1971 (van Dijk zat op de bank in 1972) en voldeden zij dus niet aan het criterium dat ze in alle Ajax finales van de jaren zeventig moeten hebben gespeeld. Misschien compenseerde het dat ze tenminste dood waren en zo aan de universele regel rond straatnaamgeving voldeden. Sommige spelers openden de eigen brug in de hen kenmerkende stijl. Barry Hulshoff hard en gericht koppend, Johan Neeskens poeierde een bal over voorheen brug 2237, Gerrie Mühren hield een balletje hoog terwijl hij over zijn brug wandelde, Piet Keizer had zijn kleinzoon gestuurd. En over de Sjaak Swart brug was er gezeik, geheel in lijn met gedoe rond hem in de genoemde finales. Hij werd in 1971 in de rust gewisseld en wilde na afloop niet gefeliciteerd worden. In 1973 werd hij gepasseerd voor Rep (niet erbij in 1971 en reserve een jaar later) en daar is hij nog steeds niet overheen. En dan geven ze hem een brug waar je maar met één auto tegelijk overheen kan.
Dan het drama Michels. Niet omdat hij alleen trainer bij de finale van 1971 was en dus niet aan de criteria voldeed. Hij was in beeld om de brug op de ring boven de weg naar Diemen met zijn naam nog groter maken. Er zat symboliek achter juist deze naamgeving, Michels ‘was de verbinder’ volgens het stadsdeel, daar paste de grote brug bij tussen de broedergemeenten Amsterdam en Diemen. Michels was net voor zijn overlijden in maart 2005 op de hoogte gesteld van het voornemen Viaduct Middenweg om te dopen en was er zeer content mee. Maar het was een brug te ver. Rijkswaterstaat gaat over die brug. Die doen daar niet aan, bruggen vernoemen naar levende mensen en, nog meer gekkigheid, naar voetballers. Het werd wat anders iets verderop. De Rinus Michels brug overdekt bij Betondorp onder de Middenweg een sloot, de Tweede Molenwetering. Een brug die in tegenstelling tot de spelersbruggen in Park De Meer er al sinds de jaren twintig was, Amsterdamse School van de gerenommeerde architect Piet Kramer. De ‘brug’ heette voorheen Ongenummerde duiker en is er met Michels naam wel op vooruit gegaan. Michels heeft overigens als genoemd wel een laan gekregen in Amsterdam-West. Zijn opvolger Ștefan Kovács die twee keer de Europa Cup won, is vergeten bij de bruggen naamgeving. De aanvoerder van het team in 1971 Vasović kreeg een fietsbrug over de ringweg en die verzorgt wel de verbinding met Diemen.
Ook de Heinz Stuy brug iets verderop staat net als die van Michels en Vasović niet in Park de Meer zoals de woonwijk nu heet, maar symbolisch net daarbuiten. Net als Stuy die nooit in Amsterdam heeft gewoond, maar in de buurt, in IJmuiden. En de brug is net zo robuust als de man zelf. Van steen, de rest van het elftal met bruggen op het oude veld moet het met hout doen. Keeper Stuy heeft zich tamelijk overtuigend gekwalificeerd voor zijn brug en dat ga je ook weten als je hem een hand geeft: met duim en wijsvinger tegen elkaar die een 0 uitbeelden en met drie vingers gestrekt ernaast: ‘drie Europa Cup finales, 0 doelpunten tegen!’

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol