Doorgaan naar hoofdcontent

Hoe straatnamen ons herinneren aan de watersnoodramp van 1953

Vandaag is het precies 64 jaar geleden dat bij een zware stormvloed grote delen van Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant onder water kwamen te staan. Er liggen op allerlei plekken straten waarvan de namen ons aan de watersnoodramp herinneren.

De watersnoodramp vond plaats in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953. Die datum zie je in een aantal straatnamen terug: de 1-Februariweg (in Heijningen), de 1 februariweg (in Herkingen) en Plein 1 febr 1953 (in Nieuw-Vossemeer). Verspreid over het hele overstromingsgebied zijn er nog veel meer straatnamen die naar deze ramp verwijzen. Op een aantal plekken zijn bijvoorbeeld Nederlandse gemeentes vernoemd als dank voor de hulp die ze hebben geboden. Zo komt Stellendam aan een Haagsestraat en een Brielsestraat, Oude-Tonge aan een Haarlemmerstraat, Middelharnis aan een Doetinchemsestraat en Herkingen een Adoptieplein.

Veel hulp kwam van het Rode Kruis. Ooltgensplaat kreeg daarom later een Roode Kruislaan, in Oude-Tonge noemde men een straat naar dr. Johan Basting (de oprichter van het Nederlandse Rode Kruis) en in zowel Oude-Tonge als Stellendam werd een straat genoemd naar Henri Dunant (de oprichter van het internationale Rode Kruis). Zo werden er ook straten genoemd naar de brandweer en het Korps Mariniers (de Mariniersweg in Oude-Tonge), en zelfs naar de helikopter die bij de reddingswerkzaamheden werd ingezet (het Helicoptèreplein in Nieuwe-Tonge). Als dank voor de vele aandacht die de ramp in de internationale pers had gekregen, werd in Ouwerkerk de Weg van de Buitenlandse Pers aangelegd.

Na de ramp droegen veel landen bij aan de wederopbouw. Uit Oostenrijk en de Scandinavische landen kwamen veel bouwmaterialen en soms zelfs complete huizen. Om die steun te herdenken heeft Stad aan 't Haringvliet nu een Zweedsestraat en Goedereede een Oostenrijksestraat. In Herkingen zijn de beginletters van Zweden en Oostenrijk samengevoegd in de naam van het Zweosplein. In Nieuwe-Tonge kwamen Finse woningen aan het Finlandplein, Stellendam kreeg Noorse woningen aan de Koning Haakonstraat, en in Zuidzijde staan Zweedse woningen aan de Malmöstraat en aan de Stockholmstraat. In Nieuwendijk herinneren zelfs bijna alle straatnamen aan de hulp na de watersnoodramp.

Bij de aanleg van de Rotterdamse wijk Pendrecht in de jaren vijftig koos men ervoor om de straten in de nieuwe wijk te noemen naar plaatsen die tijdens de watersnoodramp getroffen werden. Daar liggen nu dus onder andere de Wemeldingestraat, de Yersekestraat, de Serooskerkestraat en de Kamperlandsingel. Het centrale plein in Pendrecht heet Plein 1953. Het thema voor de straatnaamgeving is wel toepasselijk, omdat het oorspronkelijke dorp Pendrecht zelf grotendeels verdronken is tijdens de Sint Elisabethsvloed in 1421.

De watersnoodramp was aanleiding voor het Deltaplan en de aanleg van de Deltawerken. Er zijn in Zuid-Holland en Zeeland tientallen straten naar iets met 'Delta' genoemd. Den Haag kreeg in 1968 bijvoorbeeld een Deltaplein. In de zomer van 1964 werd de opening van de Haringvlietbrug gevierd met de grootse manifestatie Fluzi: 'Flakkee uit zijn isolement'. In Dirksland heeft men toen een straat de Fluzistraat genoemd.




Vanaf 21 februari 2017 is mijn boek Over straatnamen met name in de boekwinkel verkrijgbaar. Het is een vrolijk en informatief boek vol met verhalen, voorbeelden, feiten en fabels over straatnamen. Bovenstaand verhaal over de straatnamen die herinneren aan de watersnoodramp staat er toevallig ook in.

Reacties

(via Twitter) zei…
Mooi artikel. Kom uit Schouwen-Duiveland. Ook Hammarskjőldlaan en Sandstrőmstraat herinneren aan de Scandinavische hulp.

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Op hoerenjacht met drie groene eikels en een vette knol - de bijzondere straatnamen van Enkhuizen

In lijstjes met bijzondere of vreemde straatnamen kom je vaak dezelfde namen tegen. De Dubbeleworststeeg in Amsterdam bijvoorbeeld, of de Eendekotsweg in Gapinge. Opvallend is dat er in die lijstjes altijd wel één of meer straatnamen uit Enkhuizen staan, zoals de Hoerejacht of Tussen Hel en Vagevuur . Hoe komt Enkhuizen aan die bijzondere straatnamen? Enkhuizen is een eeuwenoud stadje. Zeshonderd jaar geleden was het een haven- en vissersdorp aan de Zuiderzee. In 1356 kreeg het stadsrechten. Aan het eind van de middeleeuwen werden er havens gegraven en men legde vestingwerken aan. Dat leidde tot een bloeitijd in de zeventiende eeuw: Enkhuizen had toen een eigen kamer van de VOC en het had de grootste haringvloot van de Nederlanden. In die tijd ontstonden straatnamen nog in de volksmond; straten werden genoemd naar een opvallend kenmerk zoals een groot gebouw, de handel die er werd gedreven of een afbeelding op een uithangbord. De Breedstraat was gewoon een opvallend 'breede&#